Ukrayna-Rusya arasında savaş ve barış görüşmeleri

Ukraynalı yetkililer, Rusya’yla savaşın büyük ölçüde öngörülebilir hale geldiğini söylüyor. Gerçekten Rus ordusunun savaşın başlamasından bu yana 25 gün geçmesine rağmen ne sınırın hemen dibindeki Harkov’u ne de başkent Kiev’i alabildiğini görüyoruz (Buralar Rusların gözünde “Üç günde ele geçirilecek yerler” idi). Ruslar, Kiev’i kuzeyden, doğudan ve batıdan kuşattıysa da güneyden kuşatmayı tamamlayamadılar. Ukrayna ordusu, sekiz yıl önce Kırım’ı savaşsız terk eden ordu olmadığını çok net ortaya koydu. Bu da Ukrayna’nın barış masasındaki konumunu güçlendirdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, savaşın ilk zamanlarında ateşkesin ancak Ukrayna ordusunun silah bırakmasıyla mümkün olacağını söylerken, şimdi Ukrayna’ya karşı tavrını epey yumuşatmış durumda. Savaşın ilk zamanlarında Rusya ateşkes için Ukrayna’daki Rus karşıtı akımların tamamen yasaklanması şartını koşmuştu. Artık bu konudan bahsetmiyor bile. 

UKRAYNA DEĞİŞİKLER İÇİN HAZIR

Rusya’nın talepleri asgari olarak, Ukrayna’nın İsviçre gibi, daimi tarafsız statüde bir ülkeye dönüşmesi (NATO üyeliğinden resmen vazgeçilmesi), Rusya açısından sakıncalı olan silahların imha edilmesi gibi taleplerden, azami olaraksa, Rusya’nın sekiz yıl önce ele geçirdiği Kırım Yarımadası’nın Rusya’ya ait olduğunun tanınması ve Donbas’taki ayrılıkçı yönetimlerin resmen tanınması gibi taleplerden oluşuyor. Ukrayna, asgari talepleri kabul etmeye hazır. Ukrayna yönetimi, hem NATO’nun Ukrayna’yı üye yapmaya hazır olmadığını söylüyor, hem de Ukraynalı yetkililer, önceki Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko’nun Ukrayna’nın NATO üyeliği hedefini anayasaya yerleştirmesinin Rus-Ukrayna Savaşı’nı tetiklediğini söylüyorlar. Ukrayna Parlamento Başkanı Ruslan Stefançuk da Ukrayna’nın tarafsızlığı konusunda anayasada gerekli değişikliklere hazır olduklarını açıkladı. 

Kırım ve Donbas gibi taleplerse, Ukrayna yöentiminin kolaylıkla yerine getirebileceği talepler değil. Her şeyden önce, toprak değişikliği konusunda, anayasada değişiklik gerekiyor. İkincisiyse, Ukrayna kamuoyu, Kırım’ın yakın gelecekte geri alınmayacağına inansa da Kırım’dan açıkça vazgeçmek hemen hiçkimsenin yapabileceği bir şey değil. 

Ancak, Rus ordusu Kiev’e girememiş olsa da Ukrayna’nın Azak Denizi’yle bağlantısını kesmeyi ve Kırım ile Rusya arasında kara bağlantısı kurmayı başardı. Bunun gibi işgal ettiği topraklardan çekilmeyi, ağır şartlara bağlamaya çalışacak.  

Öte yandan, Ukrayna’daki NATO yanlısı kesim, sesini yükseltmeye başladı. “Rusya’nın talebini kabul edersek barış gelmez, sadece yeni bir işgali biraz ertelemiş oluruz” diyerek ne olursa olsun NATO hedefinden vazgeçilmemesi gerektiğini savunuyorlar. Bu tavırlar kendi bağımsız tavırları mı bilinmez. (Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna’nın müzakere heyetinin, Batılıların baskısı altında olduğunu savunuyor). Fakat Rusya ile Ukrayna, asgari makul şartlarda bir araya gelmedikçe ABD’nin burada daha fazla sesini çıkartacağı bir gerçek.