Suriye'deki harita değişiminin ardında hangi güçler var? Doç. Dr. Behlül Özkan harita üzerinden anlattı

Suriye'de Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalifler, Suriye hükümetine karşı son yılların en büyük saldırısını başlattı. Ülkenin en büyük ikinci kenti olan ve muhalifler açısından öneme sahip Halep kentinin ele geçirilmesinin ardından Hama’da, HTŞ önderliğindeki güçler ile Şam yönetimi arasında çatışmalar sürüyor. 

Son yaşananlara ilişkin Cumhuriyet TV yayınında konuşan Siyaset Bilimci Doç. Dr. Behlül Özkan, gelişmelerin bölgedeki aktörler açısından yeni bir dengelenmeye işaret ettiğini belirtti. 

Suriye’deki harita değişiminin “radikal” olduğunu belirten Özkan, Fabrice Balanche isimli Fransız akademisyenin oluşturduğu harita üzerinden gelişmeleri yorumladı. 

TÜRKİYE'NİN STRATEJİSİ HANGİ YÖNDE?

Türkiye’deki bazı islamcı kesimler ve batıdaki bazı analistler tarafından sürecin mimarının Türkiye olarak tanımlandığını aktaran Özkan, bunun “çok tehlikeli bir söylem” olduğunu belirtti. 

“Suriye Milli Ordusu” tanımının Suriye’deki tüm muhalif kesimleri kapsamadığını söyleyen Özkan, “2011’de başlayan Suriye iç savaşının taraflarından biri Türkiye. Türkiye, ABD, Katar, Suudi Arabistan ile birlikte Esad muhaliflerini silahlandırdı ve eğitim verdi. Suriye’deki iktidarın yüzde 10’luk arap alevisi kesime dayanması Esad’ın çabucak devrilebileceği yanılgısını yarattı ancak öyle olmadı. ABD, Suudi Arabistan bu işin içinden çekildi. Türkiye’nin hesaplarının dışında bir de Fırat’ın doğusunda PYD terörü doğdu. 2016’dan sonra Türkiye, ABD'nin PYD’yi desteklemeye başlamasıyla bir anlamda taraf değiştirerek Astana sürecini başlattı. Türkiye şimdi yeniden taraf değiştirmiş görünüyor” dedi. 

(Siyaset Bilimci Doç. Dr. Behlül Özkan)

"HEDEF İRAN-LÜBNAN HATTINI KESMEK"

“Bu harita İsrail-İran rekabetini açıklıyor” diyen Özkan, “Halep’in HTŞ’nin eline geçmesi sadece Suriye’nin yerel dinamikleriyle açıklanamaz. Bölgesel ve küresel güçler arasında yeni pazarlık ya da çatışmalar olabilir. İsrail Gazze’de istediğini almış gibi gözüküyor. Hizbullah’ın da komuta kademesini büyük ölçüde yok ettiler ancak sahada istediklerini alamayacaklar gibi gözüküyor. Bu haritada göründüğü gibi Irak, İran ve Suriye üzerinden Lübnan’a giden bir ikmal hattı var. Buradan Hizbullah’a ciddi anlamda mühimmat gidiyor” diye konuştu.

"TÜRKİYE YALNIZ DEĞİL"

Geçtiğimiz ay ABD Başkanı seçilen Trump’ın daha önce Suriye’den çıkma sinyalleri verdiğini anımsatan Özkan, “Trump koltuğa oturmadan önce Türkiye, İsrail ile birlikte, belki ABD’li karar alıcıların da bilgisi dahilinde bu ikmal hattını kesebilmek için operasyon başlatmış olabilir. Sadece HTŞ güneye ilerlemiyor, ABD’nin elinde tuttuğu bölgeden de PYD’nin ilerlediği hatta Amerika’dan hava desteği aldığına yönelik haberler var. Kuzeyden HTŞ Hama’ya iniyor, PYD Irak sınırını kapatacak şekilde ilerliyor. Bunu Türkiye’nin tek başına yapması mümkün değil” ifadelerini kullandı.