Rusya, yaptırımları delerek uçak parçalarını nasıl tedarik ediyor?

Rus araştırmacılar, Boeing ve Airbus için orijinal alt onaylı parçaların, Birleşik Arap Emirlikleri, Çin ve Türkiye merkezli şirketlerden satın alındığını öne sürdü.

Ukrainska Pravda'nın aktardığına göre, gümrük verilerini inceleyen araştırmacılar, Mart 2022'den Mart 2023'e kadar Rusya'nın Boeing ve Airbus için 180 milyon dolardan fazla orijinal yedek parça ithal ettiğini ortaya çıkardı.

BAE merkezli Ats Heavy Equipment & Machinery Rusya'ya en çok parça satan şirket oldu. Sadece bir yıl içinde 40 milyon dolardan fazla değerde 700'den fazla teslimat yaptı. 

Boeing ve Airbus yedek parçalarının çoğu, Aeroflot'un yanı sıra Rossiya ve Pobeda'yı da bünyesinde barındıran Aeroflot Group'a gitti.

Fotoğraf: Rusya'ya en çok uçak parçası satan firmalar (1)

GRİFFON

Aynı zamanda, tedarikçi yabancı olabileceği ancak sahiplerinin Rus vatandaşı olduğu kaydedildi. Örneğin, BAE merkezli Griffon şirketi Rusya'ya parça tedariğinde ilk 10'da yer alıyor. Bu tedarikçinin sahiplerinin ise Irina Gorokhovskaya ve Ilya Rysyev adında Rus vatandaşları olduğu belirtildi.

Griffon'un Genel Mmüdürü Andrei Ulyashev,  başlangıçta şirketin Rusya'ya Batılı yedek parça satmadığını, çünkü "bu tür ödemelere banka tarafından izin verilmediğini" söyledi, ancak araştırmacılar kendisine teslimatların bir listesini gönderdiğinde yorum yapmayı reddetti.

MAX JET SERVİCE

Moldova merkezli Max Jet Service ve Litvanya merkezli Right Direction Aero şirketi de tedarikçiler arasında yer alıyor.

Moldovalı Max Jet Service şirketinin de savaşın başından beri Rusya'ya Boeing ve Airbus için uçak parçaları gönderdiği ifade edildi. 

Max Jet Service'in kurucusunun Rus vatandaşı Sergey Ranga olduğu kaydedildi.

Fotoğraf: Rusya'ya en çok uçak parçası satan firmalar (2)

RİGHT DİRECTİON

Right Direction Aero'nun yöneticisi ve sahibi Pavel Chalapov, Rus charter havayolu şirketi I-Fly'a hiçbir şey satmadığını açıkladı. Araştırmacılar tarafından Chalapov'a teslimatlar ile ilgili bir liste gönderildi. Chalapov, bu parçaların I-Fly'a değil, Kırgız şirketi Cargoline'a satıldığını kaydetti.

Gümrük verileri, Right Direction Aero'nun Cargoline adına I-Fly'a parça sattığını göstermektedir. Görünüşe göre, belge üzerinde yedek parçalar Kırgızistan'a, ancak gerçekte Rusya'ya gidiyordu.

Chalapov, parçaları Kırgızistan'a sattığını ve Cargoline'ın sahibi ve genel müdürü Azamat Alkadyrov'dan parçaların Rusya'ya yeniden ihraç edilemeyeceğine dair kişisel garanti aldığını belirterek, "Gördüğüm kadarıyla Cargoline bizi karanlıkta bıraktı, bizi kandırdı ve görünüşe göre sahte belgeler düzenledi" dedi.

Gümrük kayıtları, Right Direction Aero'nun Kırgızistan'daki Cargoline'ın Rusya'daki I-Fly'a teslimat için yedek parça satın aldığı tek şirket olmadığını gösteriyor.

Fotoğraf: Rusya'ya en çok uçak parçası satan firmalar (3)

APRAM AEROSPACE

Çekya merkezli Apram Aerospace, I-Fly ve diğer Rus şirketlerine hem savaş öncesinde hem de savaş sırasında uçak parçaları tedarik ettiği belirtildi.  2012'de kurulan Apram Aerospace'in sahipleri Çek vatandaşları Alena Simeckova ve Milan Kochan olduğu biliniyor.

Rusya'daki uçak parçalarının ana alıcılarından biri de Moskova merkezli Protektor şirketidir. Protektor, Rus havayolları UTair, Pobeda, S7 ve diğerlerine yeniden satmak üzere Boeing için yedek parça satın aldı.

Protector'un sahibi ve CEO'su 25 yaşındaki Ekaterina Provotorova'nın, havacılıkla ilişkisi hakkında hiçbir şey bilinmediği kaydedildi. Ancak, eşi Pavel Provotorov'un Rusline Havayolları için çalıştığı ve Fastair International (ABD yaptırımları altında) ile kargo gümrükleme ve ekipman, makine, gemi ve uçak ticareti ile uğraşan Kannam'ın ortak sahibi olduğu belirtildi.

Gümrük kayıtlarına göre Protector'a Boeing parçaları sağlayan başlıca 3 BAE şirketinin Trade One Middle East, Desert Sun Supply ve Griffon olduğu açıklandı.