Ne tank, ne uçak ne de SİHA’lar… Ukrayna’nın kaderini belirleyecek silah

Ukrayna Şubat 2022’den bu yana batıdan 55 milyar dolara varan maddi yardım aldı. Önce güdümlü anti tank füzeleri ve uçak savar sistemleri verilse de Ukrayna’nın başarılı Harkiv taarruzu sonrası saldırı kabiliyeti yüksek NATO ekipmanları masaya yatırıldı.

Oluşturulan ‘tank koalisyonu’ ile 150 Alman Leopard-2, 14 İngiliz Challenger 2 ve 31 Amerikan M1A2 Abrams tankı için Ukrayna’ya söz verildi. Bu tankların ciddi bir kısmı Ukrayna’ya ulaşsa da askeri uzmanlar tamamının dahi büyük bir fark yaratmayacağını düşünüyor. Bunun sebebiyse Ukrayna Savaşı’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana gerçekleşen "en ciddi konvansiyonel savaş" olması. 

Bu denli yüksek yoğunluklu bir çatışma ortamında harcanan zırhlı araç sayısı bir taarruz anında daha da yükseliyor. İki tarafın da ciddi bir hava üstünlüğü kuramadığı düşünüldüğünde taarruzun başarısı için bütün yük topçuların sırtına biniyor. 

SAVAŞ ALANININ ŞAHI TOPÇULAR

Topçular, 17. ve 18. yüzyıllarda savaş alanlarını kasıp kavururken "savaşların şahı" olarak bilindiler. Makineli tüfeklerin yaygınlaşmasıyla piyadelerin durdurulduğu 1. Dünya Savaşı’nda da fark yarattılar. Savaş boyu toplam 1,2 milyar top mermisi kullanıldı.

Bugün ise Ukrayna’da modern tank ve uçakların yolları güdümlü anti tank füzeleri ve uçaksavarlarla kesildi. Tankların devrinin geçtiği iddiası en azından şimdilik gerçekçi olmasa da iş bir kez daha topçulara kaldı. Top atışlarını önceleyen Sovyet askeri kültürünün mirasçısı iki ülkenin savaşında doğal olarak topçu düelloları ön plana çıktı. 

RUSYA DAHA AVANTAJLI

Ukrayna, çatışmaların en şiddetli olduğu günlerde 6-8 bin civarı top mermisi ateşliyor. Rusya için ise bu sayı 60 binlere kadar tırmanabiliyor. Ancak asıl mesele bu atış sayılarının ne kadar sürdürülebilir olduğu. 

Ukrayna, stoklarını 2014’ten beri sürdürdüğü çatışmalarda eritmiş olsa bile ABD’den şu ana kadar 1,5 milyon 155 milimetrelik topçu mühimmatı satın aldı. Ancak ABD’nin stokları sonsuz değil. Şu an için ayda 15 bin topçu mermisi üretebilen ABD, 2025’te bu sayıyı 40 bine çıkarmayı hedefliyor. 

Rusya ise düşmanına göre avantajlı konumda. Sovyetlerden kalan devasa envanter yıllar boyu başka ülkelere satılsa da Rusların hala ciddi bir stoğu var. BBC, 16 milyona yakın topçu mühimmatından bahsediyor. Ukrayna tarafı, Rusların ayda 20 bin civarı mühimmat üretebildiklerini düşünüyor.

Öte yandan bu avantaj son dönemde biraz azalmışa benziyor. İddiaya göre Rusların kullandığı mühimmat sayısı, günde 60 binlerden 20 binlere kadar geriledi. İran ve Kuzey Kore gibi büyük stokları olan ülkelerden satın alması mümkün olsa da bu denli yüksek sayıda mühimmat harcamak sürdürülebilir değil. Yüksek harcamaların yanı sıra mühimmat depolarının HIMARS gibi hassas silahlarla vurulması eldeki topçu mermilerinin sayısını ciddi ölçüde azalttı.

Bu sırada ABD de her taşın altında top mermisi arıyor. Önce İsrail’deki depolardan 300 bin, sonraysa saldırı silahları vermekte isteksiz olan Güney Kore’den 500 bin kadar top mermisi Ukrayna’ya teslim edildi. Bu stok Ukrayna’nın ihtiyaçlarını 5-6 ay daha karşılabilir. Ancak sonrası için belirsizlik sürüyor.

TOPÇUNUN SAHADA YARATTIĞI FARK

Aylardır süren Bahmut muharebesinin popüler figürü Rus Wagner grubunun CEO’su Yevgeny Prigozhin, topçu ateşinin sağladığı destekle ilgili bir denklemden bahsetti. Ona göre, Bahmut’ta 150 metrelik bir ilerleme için günde 6 bin top mermisinin kullanılması gerekiyor. Bu sırada saldırıda bulunan taraftan 20 asker hayatını kaybederken 40 askerde yaralanıyor. Savunanlar ise 500 kadar zayiat veriyor.

Ancak günlük kullanılan top mermisi sayısı 3 bine indiğinde kayıplar savunanların lehine artıyor. Saldıran tarafın 120 askeri hayatını kaybederken 240 askerde yaralanıyor. Bu sırada savunanın kaybı 300’e inmiş oluyor. Yani kullanılan top mermisi düşmanı etkisiz hale getirmenin ötesinde kendi askerinizin de hayatını kurtarıyor. 

Prigozhin, Bahmut muharebesi sürerken Rus Savunma Bakanlığı ile söz dalaşına girmiş, mühimmat alamadıkları gerekçesiyle ölen Wagner askerlerinin kanının onların elinde olduğunu söylemişti. Mühimmat sorunun çözülmesiyle Rusya ilerleyişine tekrar başladı.

Bu sırada Pentagon belgelerinden de öğrendiğimiz üzere Ukrayna’nın hava savunma sistemleri tükenmek üzere. Rusların hava saldırıları bu nedenle artıyor. Ukrayna, hava savunma sorununu çözemezse Rusya’nın ilerleyişi biraz daha hız kazanabilir. 

Ukrayna tarafı, beklenen taarruzun başarılı olması için günde 7 bin ila 9 bin arasında top mermisi kullanmak durumunda olduğunu belirtiyor. Bu mühimmatın tedarik edilip edilemeyeceği ise taarruzun kaderini belirleyecek faktörlerden biri olacak.