'Çağrı cihazı' patlamaları, geçmişi hatırlattı: 'Hizbullah ve Hamas'a yönelik suikastlarda benzerlik...'

Lübnan'da, Hizbullah unsurlarının kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmasının ardından son belirlemelere göre ülke genelinde 2'si çocuk olmak üzere 12 kişinin hayatını kaybettiği, 300 kadarı ağır yaklaşık 2 bin 800 kişinin de yaralandığı bildirilmişti.

Lübnan Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, yaralıların çoğunun gözlerinden ameliyat olduğu belirtildi.

Lübnan hükümeti, çok sayıda kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olan çağrı cihazlarının patlatılmasını kınayarak, bunun "İsrail'in suçu ve ulusal egemenliğin ihlali" olduğunu bildirdi.

Lübnan Dışişleri Bakanlığı, Bakanlar Kurulu ile yapılan istişarelerin ardından, "saldırıya ilişkin bilgiler tamamlanır tamamlanmaz Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine (BMGK) şikayette bulunmak üzere hazırlıklara" başlayacaklarını belirtti.

Sky News Arabia, saldırıyı gerçekleştiren İsrail Dış İstihbarat Servisi MOSSAD’ın, çağrı cihazlarının pillerine patlayıcılar yerleştirdiğini ve cihazların 5 ay önce ithal edildiğini öne sürdü.

Arap basınına göre, MOSSAD’ın patlayıcılar yerleştirdiği pillerin sıcaklığını uzaktan yükselttiği ve bu kapsamda çağrı cihazlarını infilak ettirdiği de iddia edildi.

"HAKKI OLAN CEZAYI ALACAK"

Hizbullah, patlamalardan İsrail'i sorumlu tutarak bu saldırıya karşılık vereceğini duyurdu.

Hizbullah yetkilileri, "yürüttükleri araştırma ve ellerindeki bilgilerin ışığında, ülke genelinde sivilleri de hedef alan çağrı cihazlarının patladığı saldırıdan tamamıyla İsrail'i sorumlu tuttuklarını" kaydetti.

Açıklamada, İsrail'in "bu günahkar saldırı için ister beklesin ister beklemesin hakkı olan cezayı alacağı" belirtildi.

İSRAİL DEĞERLENDİRME TOPLANTISI YAPTI

İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi’nin, Lübnan'daki patlamaların ardından durum değerlendirmesi amacıyla toplantı yaptığı belirtildi.

Halevi'nin, "tüm alanlarda saldırı ve savunmada hazırlıklı olmayı” ele alan bir durum değerlendirmesi yaptığı bildirildi.

Yediot Ahronot gazetesine göre, İsrail ordusu, çağrı cihazlarının patlatılmasının ardından Hizbullah'tan gelebilecek olası bir saldırı için askeri hazırlık yapıyor.

“MACARİSTANLI BİR ORTAK TARAFINDAN ÜRETİLDİ”

Çağrı cihazlarının eş zamanlı patlatılmasının ardından Tayvanlı üretici şirketin kurucusu Hsu Ching-Kuang, cihazın Macaristanlı bir ortak tarafından üretildiğini belirterek, “Ürün bize ait değildi. Sadece üzerinde bizim markamız vardı. Biz sorumluluk sahibi bir şirketiz. Bu çok utanç verici” dedi. 

Ching-Kuang, şirketi Gold Apollo’nun Budapeşte merkezli BAC Consulting KFT ile ticari markasını kullanmak için “uzun vadeli bir ortaklığı” olunduğunu ve Gold Apollo çağrı cihazlarının patlamalara karıştığını bildirmesinin ardından medyada çıkan haberlerde bahsedilen modelin “BAC tarafından üretildiğini ve satıldığını” söyledi.

Patlamalarda yaralanan İran’ın Lübnan Büyükelçisi Mojtaba Amani’nin ise bir gözünü kaybettiği açıklandı.

CİHAZIN TÜRÜ

Reuters tarafından incelenen imha edilmiş çağrı cihazlarının görüntülerinde, Tayvan merkezli bir çağrı cihazı üreticisi olan Gold Apollo tarafından üretilen çağrı cihazlarıyla uyumlu bir format ve arka yüzdeki etiketler görülüyor.

Hizbullah militanları, İsrail'in yerlerini tespit etmesini engellemek için düşük teknolojili bir araç olarak çağrı cihazları kullanmaya başlamıştı.

Reuters'a konuşan üç güvenlik kaynağı, patlayan çağrı cihazlarının Hizbullah tarafından son aylarda getirilen son model cihazlar olduğunu söyledi.

SAVAŞ MUHABİRİ 4 MADDEDE "HACKLEME" İDDİASINI ANALİZ ETTİ

Askeri analist ve deneyimli savaş muhabiri Elijah Magnier, X'te yayınlanan bir yazısında, çağrı cihazlarına yönelik "hackleme" iddiasını 4 maddede analiz etti.

• Teknik Saldırı: "İsrail'in yeni seri çağrı cihazlarının içine patlayıcı bir tetikleyici yerleştirmesi için muhtemelen bu cihazların tedarik zincirine erişmesi gerekecekti. İsrail istihbaratı üretim sürecine sızarak, şüphe uyandırmadan çağrı cihazlarına patlayıcı bir bileşen ve uzaktan tetikleme mekanizması ekledi."
• Üçüncü bir tarafın kullanılması: "Üçüncü taraf bir satıcının devreye girmesi, bu tahrif edilmiş cihazların Hizbullah'a dağıtımını kolaylaştıran olası bir istihbarat cephesine ya da ele geçirilmiş bir aracıya işaret etmektedir."
• Uzaktan aktivasyon: "Bir patlamadan bahsedilmesi, muhtemelen çağrı cihazının içindeki patlayıcı cihazı harekete geçiren belirli bir frekans veya kodlanmış sinyal kullanan uzaktan tetikleme mekanizmasına işaret etmektedir. Bu hem teknik karmaşıklık hem de zayiatı en üst düzeye çıkarmak için hassas zamanlama gerektirir."
• Güvenlik ihlali: "Bu olay Hizbullah'ın güvenlik protokollerinde önemli bir ihlale işaret etmektedir. Örgütün tahrif edilmiş çağrı cihazlarını dağıtılmadan önce tespit edememesi, tedarik zinciri incelemesinde ve iç güvenlik önlemlerinde bir boşluk olduğunu göstermektedir."

HENİYYE SUİKASTI

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye suikastında kullanıldığı iddia edilen güdümlü füzenin, cep telefonu sinyallerinin izlenmesiyle yönlendirildiği öne sürülmüştü.

Suudi Arabistan merkezli Al Arabiya kanalına açıklamalarda bulunan İsmail Haniye'nin oğlu Abdülselam Haniye, "babasının cep telefonu sinyalleri aracılığıyla yönlendirilen güdümlü bir füze ile öldürüldüğünü" öne sürdü. 

Abdülselam Haniye kanala demecinde, “Ölümüne sebep olan, gece odasında başının yakınına yerleştirdiği cep telefonunun sinyallerini takip eden güdümlü bir füzeydi ve doğrudan vuruldu" dedi.

Abdülselam, daha önce bazı medya organlarında yer alan, odasına bomba yerleştirildiğine dair iddiaları da yalanlayarak, “Odasından birkaç metre ötedeki bir odada korumaları ve diğer danışmanlar vardı. Patlayıcı olsaydı her yer havaya uçardı" açıklamasında bulundu.

Haniye'nin oğlu, cep telefonunun Hamas liderini kolay bir hedef haline getirdiğini vurguladı ve sözlerine şöyle devam etti:

“Babam resmi bir törene katılıyordu ve cep telefonunu taşıyordu, dolayısıyla operasyon çok karmaşık değildi. Şehit edildiği gece saat 22:15'te bile telefonunu kullanmıştı...”

Haniye ve koruması 31 Temmuz'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin töreninden kısa bir süre sonra öldürülmüştü.

Devrim Muhafızları Ordusu, binanın dışından "yaklaşık yedi kilogram patlayıcı taşıyan kısa menzilli bir top mermisi" atıldığını öne sürmüştü.

New York Times, 1 Ağustos'taki haberinde, Heniyye’nin ölümüne neden olan bombanın yaklaşık iki ay önce İran Devrim Muhafızları Ordusu tarafından korunan ve üst düzey misafirlerin ağırlandığı konuta gizlice sokularak Heniyye’nin kaldığı odaya yerleştirildiğini öne sürmüştü.

Heniyye’nin gece 02.00 civarında odada olduğunun teyit edilmesinden sonra bombanın uzaktan kumanda ile patlatıldığını iddia etmişti.

İSRAİL'İN İLK SİBER SALDIRISI DEĞİL

• MAHMUD HAMŞARİ

İsrail, Eylül 1972'de Münih'te İsrailli Olimpiyat takımı üyelerinin Kara Eylül Örgütü tarafından öldürülmesinin ardından Filistin'in önde gelen isimlerine karşı saldırılar başlattı.

İsrail Enformasyon Bakanı Aharon Yariv, o dönemde Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Fransa temsilcisi olduğu belirtilen Mahmud Hamşari ve diğer Filistinlileri hedef alan suikast planlarından sorumluydu.

Hamşari, İsrail makamları ve medya kuruluşları tarafından bu olayla doğrudan ilişkili olmakla suçlandı. Hamşari'nin, Fransa'daki Kara Eylül Örgütü'nün lideri olduğu da iddia edildi.

İtalyan gazeteci gibi davranan bir Mossad ajanı röportaj yapmak için Hamşari ile temasa geçti. Mossad'ın hırsızlık biriminden bir grup ajanın Hamşari'nin evine girdiği, bir telefonun altına bomba yerleştirdiği belirtildi.

Hamşari, 8 Aralık 1972 sabahı Paris'in Rue d'Alésia caddesindeki evinde, bir telefon görüşmesiyle uzaktan kontrol edilen bubi tuzaklı bir cihaz tarafından ağır yaralandı. 

Saldırıda bacağını kaybeden Hamşari, tedavi gördüğü Cochin Hastanesi'nde 9 Ocak 1973 tarihinde öldü.Hamşari, Paris'teki Père Lachaise Mezarlığı'na gömüldü.

• YAHYA ABDÜLLATİF AYYAŞ

Bir dönem Hamas'ın baş bombacısı ve İzzeddin El Kassam Tugayları'nın Batı Şeria'daki taburunun lideri olarak bilinen "Mühendis" lakaplı Yahya Abdüllatif Ayyaş ise İsrail İç İstihbarat Teşkilatı Şin-Bet (Şabak) tarafından 5 Ocak 1996'da bubi tuzaklı bir cep telefonu aracılığıyla öldürüldü.

Ayyaş, Filistinli gruplar tarafından İsrail'e karşı düzenlenen intihar saldırıları tekniğini geliştiren kişi olarak tanınıyor. 

Ayyaş'ın düzenlediği bombalı saldırılarda çoğu sivil olmak üzere yaklaşık 90 İsraillinin öldüğü iddia ediliyor.

Hamas tarafından üretilen bir rokete de Ayyaş'ın anısına Ayyash-250 adı verildi.

ÇAĞRI CİHAZI NEDİR VE NEDEN KULLANILIR?

Çağrı cihazı, kısa mesajları veya uyarıları almak ve bazı durumlarda göndermek için tasarlanmış küçük, taşınabilir bir elektronik cihazdır.

Cihazın temel çalışması mesaj alma ve göndermeyi içerir. Çoğu çağrı cihazı, bir baz istasyonundan veya merkezi bir merkezden radyo frekansları aracılığıyla mesaj alır. Bu mesajlar sayısal (örneğin bir telefon numarası) veya alfanümerik (metin) olabilir. Cihaz daha sonra kullanıcıyı uyarmak için mesajı görüntüler.

Mesaj gönderirken, daha az yaygın olan, kullanıcıların ilkel bir metin mesajlaşma biçimine benzer şekilde mesaj göndermesine ve almasına olanak tanıyan iki yönlü çağrı cihazları kullanılır. Kullanıcılar mesajları yanıtlayabilir veya gönderene kısa metin iletişimleri gönderebilir.

Çağrı cihazları, gelen bir mesajı kullanıcıya bildirmek için genellikle bir ton, bip sesi veya titreşim yayar. Bu özellik özellikle gürültülü ortamlarda veya hastaneler gibi sessizliğin tercih edildiği durumlarda kullanışlıdır.

Çağrı cihazlarında kullanılan temel teknolojinin ve fiziksel donanıma olan bağımlılığın, bu cihazların izlenmesinin daha zor olduğu anlamına geliyor ve bu nedenle hem hareketliliğin hem de güvenliğin çok önemli olduğu silahlı gruplar arasında kullanımı popüler olarak karşımıza çıkıyor.

ÇAĞRI CİHAZLARI NE ZAMAN KULLANILMAYA BAŞLANDI?

Çağrı cihazları 1990'ların sonu ve 2000'lerin başında mobil öncesi dönemde yaygın olarak kullanılıyordu. Özellikle hızlı ve güvenilir iletişim gerektiren mesleklerde popülerdi.

Çağrı cihazları, güvenilirlikleri ve belirli durumlarda güvenilmez veya kullanılamaz olabilen hücresel ağlara dayanmamaları nedeniyle doktorlar, hemşireler ve acil servis personeli tarafından yaygın olarak kullanılıyordu.

ÇEŞİTLİ ÇAĞRI CİHAZI TÜRLERİ NELERDİR?

Sayısal çağrı cihazları yalnızca sayıları görüntüleyebilir, genellikle alıcıyı belirli bir telefon numarasını araması veya bir sayfaya yanıt vermesi için uyarmak için kullanılır. En basit ve en temel çağrı cihazı türüdür.

Alfanümerik çağrı cihazları hem harfleri hem de sayıları görüntüleyebilir ve kısa metin iletişimleri de dahil olmak üzere daha ayrıntılı mesajlara izin verir.

Kullanım alanı çağrı cihazları, özellikle acil iletişimin gerekli olduğu mesleklerde hızlı uyarılar ve iletişim bilgileri için sıklıkla kullanılır. Bunlar, sadece bir telefon numarasının ötesinde ek bilgiler sağlayan daha karmaşık mesajlaşma ihtiyaçları için uygundur.

KULLANMANIN 'AVANTAJLARI' NELERDİR?

Çağrı cihazları, özellikle hücresel sinyallerin zayıf olabileceği uzak bölgelerde, ilk cep telefonlarına kıyasla genellikle daha geniş bir kapsama alanına sahiptir ve bu nedenle güvenilirdir. 

Asgari özelliklere sahip basit elektronik basit cihazlardır, bu da onları kullanımı kolay ve teknik sorunlara daha az eğilimli hale getirir.

Tek yönlü çağrı cihazları genellikle takip edilemez çünkü ilk etapta sinyali gönderen baz istasyonuna sinyal iletimi yoktur.

KULLANIMINDAKİ DÜŞÜŞE NE SEBEP OLDU?

Cep telefonlarının yükselişi ve kapsamlı özellikleri ile çağrı cihazlarının kullanımı zaman içinde önemli ölçüde azaldı. Cep telefonları sesli aramalar, kısa mesajlar ve internet erişimi dahil olmak üzere daha gelişmiş iletişim seçenekleri sunmaktadır.

Azalmalarına rağmen çağrı cihazları, güvenilirlikleri, uzun pil ömürleri ve hücresel kapsama alanının zayıf olduğu bölgelerde çalışabilmeleri nedeniyle sağlık ve acil durum hizmetleri gibi bazı özel sektörlerde hala kullanılmaktadır.

TEKNİK OLARAK NASIL ÇALIŞIR?

Çağrı cihazları özel radyo frekanslarında çalışır ve bu frekanslar üzerinden mesaj almak üzere tasarlanmıştır. Bir çağrı cihazının menzili, kullanılan frekans bandına ve çağrı ağının kapsama alanına bağlıdır.

Çağrı cihazları cep telefonlarına kıyasla genellikle uzun pil ömrüne sahiptir, genellikle tek bir şarjla birkaç gün dayanır. Bu uzun ömürlülük, bazı profesyonel ortamlarda kullanışlı olmalarının bir nedenidir.