İsrail: Netanyahu savunma bakanını neden görevden aldı?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, Savunma Bakanı Yoav Gallant’ı 5 Kasım akşamı görevden almasının ardından ülkede protestolar başladı.

Netanyahu, kendisi ile Gallant arasında yaşanan “güven krizi” sonucu bu kararı aldığını açıkladı.

Gallant, ise bazı temel konularda Netanyahu ile fikir ayrılığı yaşadığı için görevden alındığını söyledi.

Bunlardan birinin Gazze'deki rehinelerin "acı verici" fakat "İsrail'in kaldırabileceği" ödünlerle geri alınabileceğine yönelik inancı olduğunu ifade etti.

Protestolara katılan birçok kişi Netanyahu’nun istifasını istedi. Bunun yanında yeni savunma bakanının rehinelerin geri getirilmesi için ateşkes anlaşmasını önceliklendirmesini talep etti.

Netanyahu, Gallant'ın görevini Dışişleri Bakanı İsrael Katz’ın alacağını söyledi.

Yeni savunma bakanı Katz’ın askeri stratejisinin ise daha da sert olacağı düşünülüyor.

Katz'ın yerine, Netanyahu’nun destekçisi Gideon Saar yeni dışişleri bakanı olacak.

İkinci kez görevden alındı

Netanyahu ve Gallant’ın iş ilişkisinde uzun süredir anlaşmazlıklar boy gösteriyordu.

Geçtiğimiz yıl içinde iki liderin İsrail’in savaş stratejisine dair tartıştıkları, hatta bu tartışmalarda karşılıklı bağrışmalar yaşandığı aktarılmıştı.

Ekim 2023’te Gazze savaşı başlamadan aylar önce Netanyahu siyasi farklılıklar sebebiyle Gallant’ı görevden almış, kamuoyu tepkisinin ardından bakanı yeniden göreve getirmişti.

Ancak Netanyahu 5 Kasım günü, “Savaş sürerken başbakan ile savunma bakanının arasında tam güven olması hiç olmadığı kadar gerekli” dedi.

Netanyahu, kendisi ile eski savunma bakanı arasında savaşın ilk aylarında güven olduğunu ve “verimli çalışma” yürütüldüğünü, ancak “son aylarda bu güvenin kırıldığını” söyledi.

Gallant, görevden alındığı haberinin ardından yaptığı sosyal medya paylaşımında, “İsrail devletinin güvenliği her zaman hayatımın amacıydı, her zaman da öyle olacak” dedi.

Ardından Salı akşamı yaptığı resmi açıklamada Gallant, görevden alınmasının “üç konuya dair anlaşmazlıkların sonucu” olduğunu söyledi.

Görev süresi boyunca Gallant, Ultra Ortodoks Yahudiler başta olmak üzere kimsenin ordu görevinden muaf tutulmaması, 7 Ekim saldırılarından bazı dersler çıkarılması için ulusal bir soruşturma yürütülmesi ve rehinelerin bir an önce ülkeye geri getirilmesi gerektiğine inanıyordu.

Rehineler konusunda Gallant, “Bu hedefe ulaşmanın mümkün olduğunu saptadım. Bunun için yapılması gereken acı verici tavizlere İsrail tahammül edebilir, İsrail ordusu da bununla baş edebilir” dedi.

Gallant’ın görevden alınmasına yanıt olarak İsrail’in muhalefet partilerinin üyeleri, kamuoyuna protesto çağrısında bulundu.

Protestolara katılan eylemcilerden Yair Amit, Netanyahu’nun bütün ülkeyi tehlikeye attığını söyledi ve başbakana görevden çekilerek, “İsrail’i ciddi insanların yönetmesine izin vermesi” çağrısında bulundu.

Hamas’ın 7 Ekim saldırısında esir aldığı rehinelerin ailelerini temsil eden bir grup da Netanyahu’nun Gallant’ı görevden almasını kınadı ve rehinelerin dönmesi için kapsamlı bir ateşkes anlaşmasını önceliklendirmesi çağrısı yaptı.

Savaşın başlangıcının üzerinden bir yıldan uzun bir süre geçerken, Hamas tarafından 7 Ekim 2023’te esir alınan 251 rehinenin neredeyse 100’ünden haber alınamıyor.

Gazze planlarının açıklanmasını istedi

Gallant, hükümetin, savaştan sonra Gazze’de nasıl hareket edileceğini açıklamamasına dair memnuniyetsizliğini Mayıs ayında açıkça dile getirmişti.

Gallant, İsrail’in Gazze’deki sivil ya da askeri yönetime el koymayacağını ilan etmesini istiyordu.

Bu fikir ayrılığı, İsrail’in savaş kabinesinde ortaya çıkan bölünmelerin nadir bir dışa yansıması olmuştu.

“Ekim ayından beri bu konuyu, kabinede tutarlı bir şekilde gündeme getiriyorum,” diyen Gallant, buna yanıt alamadığını söyledi.

İsrail'de aşırı sağ siyasetçilerin Ultra Ortodoks Yahudilerin askerlikten muafiyetini sürdürmeye yönelik yasa tasarısını geçirmesi yönünde Netanyahu’ya baskı uyguladıkları belirtiliyor.

Gallant, yasa tasarısının en tanınan muhaliflerinden biriydi.

• BM'ye göre Gazze ekonomisinin yeniden inşası 350 yıl sürebilir
• ABD, Gazze'de ateşkes süreciyle ilgili neden İsrail'e tepki gösterdi?
• Türkiye-İsrail gerilimi: Erdoğan'ın çıkışı sonrası iki ülkeden hangi açıklamalar yapıldı?