İran'ın İsrail'e saldırısı hakkında neler biliniyor?

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun, dün gece İsrail'e balistik ve hipersonik füzeleri fırlatmasının ardından başta Tel Aviv olmak üzere ülke genelinde sirenler çalmıştı.

Saldırının Hamas lideri Heniyye, Hizbullah lideri Nasrallah ve İranlı general Nilfuraşan'ın öldürüldüğü İsrail saldırılarına karşılık gerçekleştirildiği belirtildi.

Tel Aviv'in bir banliyösü olan Hod Hasharon kasabası, dün geceki İran füze saldırısında kentteki birçok evin şok dalgaları ve şarapnel parçaları nedeniyle hasar gördüğünü açıkladı.

Belediye, saldırıda bazı evlerin ağır, düzinelercesinin de hafif hasar gördüğünü, yaklaşık 100 evin de şarapnel parçaları ve düşen füze parçalarının yarattığı şok nedeniyle hasar gördüğünü açıkladı.

İRAN TARAFI NE DEDİ?

İsrail'e düzenlenen füze saldırısında ilk kez hipersonik Fettah-1 füzelerinin kullanıldığını duyuran Devrim Muhaızları, “İsrail tarafından yoğun hava savunma sistemleriyle korunan bu bölgeler yüzde 90 başarı oranıyla hedef alındı. Siyonist rejim İran’ın operasyonu karşısında büyük bir dehşete düştü. Bu operasyon uluslararası hukuk çerçevesinde meşru olarak gerçekleşmiştir ve düşmanın her türlü ahmaklığına ağır bir şekilde karşılık verilecektir” açıklamasında bulundu.

İran Dini Lideri Hamaney ise, "Allah’ın izniyle, direniş cephesinin darbeleri Siyonist rejimin yıpranmış ve çürümekte olan cesedi üzerinde daha güçlü ve acı verici olacaktır" diye konuştu.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ülkesinin, İsrail'e yönelik “Gerçek Vaad 2” operasyonuna ilişkin, “İsrail rejimi daha fazla misilleme yapmaya karar vermediği sürece eylemimiz sona ermiştir. Böyle bir senaryoda cevabımız, daha güçlü ve daha kuvvetli olacaktır. İsrail'in destekçilerinin artık Tel Aviv'deki savaş çığırtkanlarını dizginlemek yerine onların çılgınlıklarına ortak olma sorumlulukları artmıştır” dedi.

İsrail'e füze saldırısının, "Siyonist rejimin saldırganlıklarına karşı kesin bir yanıt" olduğunu söyleyen İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, "Bu eylem, İran'ın çıkarlarını ve vatandaşlarını savunmak amacıyla yapıldı. Netanyahu, İran'ın savaş yanlısı olmadığını, ancak her türlü tehdide karşı kararlı bir duruş sergileyeceğini anlamalı. Bu, bizim yeteneklerimizin sadece bir yansıması. İran'la çatışmaya girmeyin" ifadelerini kullandı.

İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Bagheri, İran'ın, İsrail Hava Kuvvetleri'ne ait iki üsse ve İsrail istihbarat servisi Mossad'ın karargahına saldırı düzenlediğini belirterek, “Dün gece Mossad karargahına, Nevatim ve Hatzerim Hava Kuvvetleri üslerine, füzesavar sistemlerinin radarlarına ve İsrail tanklarının kümelerine saldırdık” dedi.

İran Savunma Bakanı Aziz Nasirzadeh ise, “(İsrail) Devrim Muhafızları'nın füze saldırısı, füze potansiyelimizin sadece bir kısmını gösterdi, diğer bir kısmı olan yüksek teknolojili ölümcül füzeler ise kullanılmadı. Eğer Siyonist rejim olayları daha da tırmandırırsa, daha çeşitli silahlar kullanacağız. Bölgede bir savaş çıkarsa onları daha da sert vuracağız” diye konuştu.

Fotoğraf: İran'ın İsrail'e yönelik füze saldırıları

İSRAİL TARAFI NE DEDİ?

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İran'dan ülkeye 181 balistik füze fırlatıldığını, bunların çoğunun önlendiğini ve milyonlarca insanın güvenlik amacıyla sığınaklara sığındığını açıkladı.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Daniel Hagari, “Savunma ve taarruzda yüksek alarm durumundayız. Bu füze saldırısının sonuçları olacak. İsrail vatandaşlarını koruyacağız ve İran füzelerine uygun yer ve zamanda karşılık vereceğiz” açıklamasında bulundu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yayımladığı görüntülü açıklamada, füze saldırısıyla İran'ın "büyük bir hata yaptığını ve bedelini ödeyeceğini" belirterek, “Tahran'dan gelen bu saldırının arkasında da kasıtlı ve cani bir el var. Koyduğumuz kurala bağlı kalacağız: kim bize saldırırsa biz de ona saldıracağız” diye konuştu.

İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz, bu akşamki füze saldırısıyla İran yönetiminin "kırmızı çizgiyi aştığını" savunarak, “Bugün Ayetullah rejimi kırmızı çizgiyi aşmıştır ve İsrail Devleti İran'ın vatandaşlarımıza yönelik acımasız saldırısı karşısında sessiz kalmayacaktır. Tüm özgür dünya, çok geç olmadan İran'ın şer eksenini durdurmak için İsrail'in yanında yer almalıdır” diye konuştu.

FETTAH-1 HİPERSONİK FÜZESİ

İran'ın, İsrail'e düzenlenen füze saldırısında ilk kez kullandığı Fettah-1 füzesi, İran Devrim Muhafızları tarafından geliştirilen ve 2023 yılında tanıtılan İran'ın ilk hipersonik orta menzilli balistik füzesidir. 

İran'a göre yüksek manevra kabiliyeti ve hızı, füze savunma sistemlerinden kaçmasına yardımcı olmaktadır.

Fotoğraf: Fettah-1 hipersonik füzesi

Füzenin Arapça'daki karşılığı “fatih” veya “zafer getiren”, “galip” anlamına geliyor.

Füzenin, İran'ın nükleer programını sürdürmesi halinde nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip olduğu bildirilmiştir.

İran'a göre bu füze, atmosfer içinde ve dışında manevra yapabiliyor ve füze savunma sistemlerini atlatabiliyor.

Hızı 13-15 Mach, menzili ise 1400 kilometre olan füzenin harp başlığı ağırlığı ise 350-450 kg arasında değişiyor.

Fotoğraf: İran'ın balistik füzeleri ve menzilleri

İSRAİL SEMALARINI ONLAR KORUYOR: HAVA SAVUNMA SİSTEMLERİ

DEMİR KUBBE

Demir Kubbe (Iron Dome), Arrow 2, Arrow 3, Demir ışın, Barak 8 ve Davud Sapanı'nın da (David's Sling) içinde bulunduğu, İsrail'in geliştirmekte olduğu füze savunma sisteminin bir parçası.

Demir Kubbe, kısa menzilli roketlere ve 70 kilometre menzile sahip 155 mm topçu mermilerine karşı koymak için tasarlandı. İsrailli Rafael Advanced Defense Systems şirketi ve İsrail Havacılık ve Uzay Endüstrisi'ne göre, Demir Kubbe olumsuz hava koşullarında gece gündüz çalışabiliyor ve aynı anda birden fazla tehdide yanıt verebiliyor.

Demir Kubbe, dağınık bir düzende konuşlandırılacak şekilde inşa edildi. Her bir fırlatıcı bağımsız olarak konuşlandırılır ve güvenli bir kablosuz bağlantı aracılığıyla uzaktan çalıştırılır. Her bir Demir Kubbe bataryasının, yaklaşık 150 kilometrekarelik bir kentsel alanı koruma kapasitesine sahip olduğu belirtiliyor.

ARROW

İsrail'in geliştirdiği anti balistik füze sistemi Arrow 1, kısa ve orta menzilli balistik füzelere karşı savunma olanağı sağlar. İsrail ve ABD tarafından ortaklaşa finanse edilip üretilen sistemin geliştirilmesine 1986 yılında başlanmıştır. 

Arrow 1'i takiben Arrow 2'nin geliştirilmesine başlanmıştır. Arrow, şimdiye kadarki en gelişmiş füze savunma programlarından biri olarak kabul edilmektedir. Daha gelişmiş modeli olan Arrow 3 ise Şubat 2013'te piyasaya çıktı.

Arrow 3 de İsrail ve ABD tarafından ortaklaşa finanse edilen, geliştirilen ve üretilen bir dış atmosferik, hipersonik anti-balistik füzedir. 

Nükleer, kimyasal, biyolojik veya konvansiyonel savaş başlıkları taşıyan kıtalararası balistik füzeler dahil olmak üzere balistik füzelerin dış-atmosferik (yörüngelerinin uzay-uçuş kısmı sırasında) durdurulmasını sağlar. Füzenin bildirilen uçuş menzili 2 bin 400 kilometredir. İsrail Uzay Ajansı'na göre Arrow 3, uydu-savar bir silah olarak kullanılabilir.

DEMİR IŞIN

Demir ışın, 17 Ağustos 2020'de İsrailli savunma yüklenicisi Rafael Advanced Defence Systems tarafından yapılan bir hava savunma sistemidir. Sistem, kısa menzilli roketleri, topçu ve havan bombalarını imha etmek üzere tasarlanmıştır. Menzili 7 km'ye kadar ulaşabilmekte olup, daha uzak mesafelerden fırlatılan füzeleri engellemek için tasarlanan Demir Kubbe sistemini tamamlamaktadır. 7 kilometreye kadar menzilli düşman hedefleri yok etmek için "yönlendirilmiş yüksek enerjili lazer ışını" kullanır. Sistem ayrıca insansız hava araçlarını (İHA) da engelleyebiliyor.

Demir Işın, ateşlemeden sonraki 4–5 saniye içinde havadaki bir hedefi yok etmek için bir lazer ışını üretmek için bir fiber lazer kullanır. Sistem füzelerden daha düşük maliyetli olmasa da, çalıştırılması daha düşük maliyetlere sahiptir.

Demir Işın bataryası hareketlidir ve bir hava savunma radarı, bir komuta ve kontrol (C2) ünitesi ve iki HEL (Yüksek Enerji Lazeri) sisteminden oluşur.

BARAK 8

Barak 8, LR-SAM veya MR-SAM olarak da bilinen, uçaklar, helikopterler, gemisavar füzeleri, insansız hava araçları, balistik füzeler, seyir füzeleri ve savaş jetleri de dahil olmak üzere havadan gelen her türlü tehdidi savunmak üzere tasarlanmış bir Hint-İsrail karadan havaya füzesidir. Sistemin hem deniz hem de kara tabanlı varyantları mevcuttur.

Barak 8, İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii (IAI), Hindistan Savunma Araştırma ve Geliştirme Örgütü (DRDO), İsrail Silah ve Teknolojik Altyapı Geliştirme İdaresi, Elta Sistemleri, Rafael ve diğer şirketler tarafından ortaklaşa geliştirildi.

DAVUD SAPANI

Davud Sapanı (David Sling), İsrailli savunma sanayisi üreticisi Rafael Advanced Defence Systems ve Amerikan savunma sanayisi üreticisi Raytheon tarafından ortaklaşa geliştirilen İsrail Savunma Kuvvetleri'ne ait bir askeri sistemdir.

Düşman uçaklarını, insansız hava araçlarını, taktik balistik füzeleri, orta ila uzun menzilli roketleri ve seyir füzelerini engellemek için tasarlanmıştır ve 40 km ila 300 km arasında menzile sahiptir. Davud Sapanı, İsrail'in füze savunma sisteminin ikinci kademesini desteklemek içindir.

Fotoğraf: İsrail Hava Savunma Sistemleri ve Menzilleri

ASKERİ ÜSLER HEDEF ALINDI MI?

ABD'li yetkililere göre İran saldırıda İsrail'in birkaç askeri üssünü de hedef aldı. Negev Çölü'ndeki Nevatim hava üssüne isabet eden füzeler, küçük çaplı hasara yol açtı. Sosyal medyada paylaşılan video ve görüntülerde üssün yakınlarına yağan düzinelerce füzenin bazılarının gözle görülür şekilde patladığı görülüyor. 

İsrail ordu radyosunun aktardığına göre, İsrail ordusu, İran'ın saldırısında hava üslerinin zarar gördüğünü duyurdu. Hangi üssün ne ölçüde zarar gördüğüne ilişkin detay verilmeyerek, "operasyonel faaliyetleri etkilemeyecek bazı idari, bakım-onarım yapılarının hasar aldığı" belirtildi.

Nevatim Hava Üssü, Beerşeba'nın 15 km doğu-güneydoğusunda, Negev çölündeki moshav Nevatim'in yakınında bulunan bir İsrail Hava Kuvvetleri (IAF) üssüdür.  İsrail'in en büyük üslerinden biridir ve farklı uzunluklarda üç piste sahiptir. Hayalet savaş uçakları, nakliye uçakları, tanker uçakları ve elektronik keşif/gözetleme uçaklarının yanı sıra İsrail'in başlıca hükümet nakliye uçağı ve uluslararası ziyaretler sırasında Cumhurbaşkanı ve Başbakanı denizaşırı ülkelere taşımakla görevli olan Siyon Kanadı olarak adlandırılan uçak da burada konuşlanmış durumda.

Nevatim Hava Üssü, İsrail Hava Kuvvetleri'nin beşinci nesil F-35 savaş uçaklarından oluşan iki filosuna ev sahipliği yapmaktadır.

Üs, F-35'lerin ülke filosundaki önemi nedeniyle yaygın olarak İsrail'in “en önemli hava üssü” olarak anılıyor.

Devrim Muhafızları, Lübnan Hizbullahı lideri Seyyid Hasan Nasrallah ve İran'ın Lübnan'daki askeri danışmanı Tuğgeneral Abbas Nilforooshan'ın Beyrut'ta öldürülmesinde kullanılan F-15 savaş uçaklarının bu hava üssünden kalktığını açıkladı.

Sosyal medyadaki videolara ve İsrail ordusunun açıklamalarına göre, bir füze İsrail'in dış istihbarat servisi Mossad'ın Tel Aviv yakınlarındaki merkezinin dışındaki bir yola isabet etti.

İran füzeleri tarafından vurulduğu iddia edilen Hatzerim Hava Üssü de, İsrail'in Güney Bölgesi'ndeki Negev Çölü'nün kuzey kenarında, Beerşeba'nın 6 km batısında, Hatzerim kibbutzunun yakınında yer alan bir İsrail Hava Kuvvetleri (IAF) üssüdür. 

Operasyonel savaş uçaklarının yanı sıra, IAF Uçuş Akademisi, IAF Akrobasi Ekibi ve IAF Müzesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. Hatzerim Hava Üssü 1960'lı yıllarda inşa edilmiş ve 3 Ekim 1966 tarihinde faaliyete geçmiştir.

Askeri tesislere yönelik saldırının ne kadar hasara yol açtığı belli değil; İran medyası İsrail'in en gelişmiş uçaklarından birkaçının imha edildiğini bildirdi, ancak henüz bu iddiayı destekleyecek bir kanıt ortaya çıkmadı.

Harita: New York Times

GERGİN SÜREÇ DEVAM EDİYOR

IDF sözcüsü Daniel Hagari, İsrail'in, İran saldırısına karşı “savunmaya ve misilleme yapmaya tamamen hazır olduğunu” belirterek, bunun “zamanında” olacağını kaydetti.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Biden yönetiminin İran'ın bu saldırısının “ağır sonuçları olacağını açıkça belirttiğini” ve ABD'nin “bunu sağlamak için İsrail'le birlikte çalışacağını” söyledi.

İran, İsrail'i saldırısına karşılık vermemesi konusunda uyararak, misilleme yapması halinde ülkeye yeni füzeler fırlatmakla tehdit etti.

İran Silahlı Kuvvetleri, İran'ın füze saldırısına karşılık olarak İsrail'i destekleyecek herhangi bir doğrudan askeri müdahaleye karşı uyarıda bulunarak, “Siyonist rejimi, destekleyen ülkelerin doğrudan müdahalesi durumunda, bölgedeki merkezleri ve çıkarları da İran'ın güçlü bir saldırısıyla karşı karşıya kalacaktır. İran, İsrail'e karşı bir savaş başlatmayacak, ancak meşru müdafaa hakkını da savunmaya hazır” açıklamasında bulundu.