İktidarın 'Ege adaları' çelişkisi: Bakanlığın 'statü değişikliği yok' söylemi boşa düştü

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Yunanistan’a yönelik “Adaları işgal etmeniz falan bizi bağlamaz” açıklaması, Ege Denizi’nde egemenliği açıkça Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıkları yeniden gündeme getirdi. Erdoğan’ın “işgal edilen adalardan” söz etmesi, Ankara’nın yakın dönemde adaların statüsünde herhangi bir değişiklik olmadığı yönündeki söylemini boşa düşürmüş oldu.

BAŞLICA SORUNLARDAN 

1996’da Kardak kayalıkları kriziyle Türkiye ile Yunanistan’ı savaşın eşiğine getiren Ege’deki bazı ada, adacık ve kayalıkların hukuki statüsü, iki ülke arasındaki başlıca sorun başlıkları arasında bulunuyor. Dışişleri Bakanlığı’nın resmi internet sitesindeki “Temel Dış Politika Konuları” arasında bulunan “Başlıca Ege Sorunları” sayfasındaki beş başlıktan birini “Bazı coğrafi formasyonların yasal statüsü” oluşturuyor. Bu bölümde Türkiye’nin “uluslararası alanda geçerliliği olan enstrümanlarla açık bir biçimde Yunanistan’a bırakılmış olan adalar, adacıklar ya da bu tür formasyonlar üzerinde herhangi bir hak iddia etmediği” vurgulanıyor. Buna karşın bakanlık, Ege’de “egemenliği açık olarak Yunanistan’a bırakılmayan birçok adacık olduğunu” kaydederken bu tartışmalı coğrafi formasyonlardan bazılarının Türkiye sahillerine yakınlığına dikkat çekiyor. 

‘İŞGAL’ TANIMI YOKTU

Ankara’da bugüne kadar Ege’deki ada, adacık ve kayalıkların statüsünde bir değişiklik olmadığı vurgulanarak egemenliği açık olarak Yunanistan’a bırakılmayan adacık ve kayalıklarla ilgili “işgal” tanımı kullanılmazken Erdoğan, önceki günkü konuşmasıyla bu tutumla çelişerek “işgal” tanımını kullanmış oldu. 

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 2017’de konuyla ilgili bir soru önergesine yanıtında “Ege’de bazı adacık ve kayalıkların aidiyeti” konusunun iki ülke arasındaki sorunlar arasında yer aldığını belirtmişti. “Yunanistan’ın statüsü tartışmalı coğrafi formasyonlar üzerinde yaratması muhtemel fiili durumları kabul etmeyeceğimiz ve teşebbüs edilmesi halinde bunların hukuki açıdan bir sonuç doğurmayacağı duyurulmuştur” diyen Çavuşoğlu, aynı konudaki başka bir öngergeye yanıtında ise “AK Parti hükümetleri döneminde Ege’deki adaların hukuki ve fiili statüsünde bir değişiklik olmamıştır” ifadelerini kullanmıştı.