Gürcistan'da protestolar beşinci gününde: Halk, neden ayaklandı?

Gürcistan hükümetinin, ülkenin AB'ye katılım müzakerelerini 28 Kasım'da askıya alma kararına karşı başlayan gösterilerde beşinci güne girildi

Başkent Tiflis'te binlerce kişi, hükümetin kararına tepki olarak parlamento binasının önünde toplanmaya devam ediyor.

Tiflis’in yanı sıra Türkiye sınırındaki Batum’da protestolar 3 gündür devam ediyor. Ellerinde AB ve Gürcistan bayrakları taşıyan yüzlerce protestocu, Acara Hükümet Binası önünde toplanarak hükümeti protesto etti ve protestolarda gözaltına alınanların serbest bırakılması çağrısında bulundu.

Hükümete istifa çağrısında bulunan protestocular, ülkede yeni parlamento seçimlerinin düzenlenmesini talep ediyor.

Gürcistan basınında yer alan haberlere göre, hükümetin AB ile ilgili kararından sonra Gürcistan'ın ABD, Hollanda, Litvanya, Bulgaristan ve Güney Kore büyükelçileri görevlerinden istifa etti.

YÜZLERCE KİŞİ GÖZALTINA ALINDI

Gürcistan’ın önde gelen STK’larından Gürcistan Genç Hukukçular Derneği tarafından yapılan yazılı açıklamada, 28 Kasım’dan 1 Aralık’a kadar devam eden gösterilerde şu ana kadar 200 protestocunun gözaltına alındığı belirtildi.

Gürcistan Genç Hukukçular Derneği, "Hukuki Yardım Ağı’nın çağrı hattına 200’den fazla kişinin gözaltına alındığına dair bilgi ulaştı. Gözaltına alınanlar arasında çocuklar, kadınlar, gazeteciler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri bulunuyor" açıklamasında bulundu.

AB İLE MÜZAKERELERİN DURDURULMASI KARARI

Başbakan İrakli Kobakhidze, 28 Kasım'da yaptığı açıklamada, bazı Avrupalı siyasetçilerin Gürcistan'ın içişlerine karıştığını ve AB parasıyla şantaj yaptığını belirterek, "Bütün bunları göz önünde bulundurarak, AB ile müzakerelerin başlatılmasını 2028 sonuna kadar gündeme almamaya karar verdik" şeklinde konuşmuştu.

Kobakhidze, ülkesinin 2030'da AB üyesi olması için çalışmalarına devam edeceklerini bildirmişti.

BAŞBAKAN: GÖSTERİLER BARIŞÇIL DEĞİL

Başbakan Kobakhidze, Tiflis'teki gösterilerin barışçıl olmadığını belirterek, eylemcileri şiddet içeren davranışlar sergilemekle suçladı.

Kobakhidze, "Tiflis'teki gösteriler barışçıl değil. Şiddet çetelerini organize eden yabancı 'eğitmenlerle' uğraşıyor olabiliriz ancak gelişmeleri önceden tahmin etmek istemiyorum, bu bir soruşturma meselesidir. Gürcistan’ın 2030 yılına kadar Avrupa Birliği'ne kesin katılımı için her türlü çabayı göstereceğimize söz veriyoruz" dedi.

CUMHURBAŞKANI, PROTESTOCULARI SAVUNDU

Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, ülkede yaşananlara ilişkin düzenlediği özel basın toplantısında, göstericileri savunarak her şeyin anayasal çerçevede olduğunu söyledi. 

Zurabişvili, "İktidar partisini en çok endişelendiren şey, bu protestoların ve diğer tüm eylemlerin anayasa çerçevesinde gerçekleşmesi. Buna rağmen, iktidar partisi her adımda anayasanın dışına çıkıyor. Biz, toplum olarak, sivil girişimlerimiz, sokak protestolarımız ve her türlü eylemimizle anayasanın yanındayız. Anayasayı ve ülkemizin geleceğini savunuyoruz. Ancak iktidar partisi, özellikle son kararıyla, Avrupa geleceğimizi durdurmayı ya da yavaşlatmayı hedefleyerek anayasa ihlali yapıyor. Oysa anayasada açıkça belirtilmiştir ki tüm devlet kurumları, Avrupa entegrasyonu yolunda en hızlı şekilde ilerlemek için tüm çabalarını yönlendirmekle yükümlüdür, durdurmakla değil" dedi.

AVRUPA BİRLİĞİ'NDEN HÜKÜMETE TEPKİ

Avrupa Parlamentosu, 26 Ekim’de Gürcistan’da yapılan parlamento seçimlerinin yenilenmesi çağrısında bulundu. Buna karşılık muhalefet ve AB yanlısı eylemciler, sokaklara dökülerek gösteriler düzenlemeye başladı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, göstericilere destek verdiğini belirterek, "Gürcistan halkının ve onların Avrupalı bir gelecek için yaptıkları tercihin yanındayız. Protestoculara yönelik şiddeti kınıyor ve iktidar partisinin Gürcistan'ın AB yolunda ilerlememesi ve ülkenin demokratik açıdan gerilemesi yönünde verdiği sinyallerden üzüntü duyuyoruz" dedi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Tiflis yönetiminin AB'ye katılım müzakerelerini 2028'e kadar askıya alma kararından "üzüntü duyduklarını" belirterek, "Gürcistan yönetiminin AB'den ve değerlerinden uzaklaşmasını üzüntüyle karşılıyoruz. AB kapısı hala açıktır. Gürcistan'ın AB yoluna geri dönmesi, Gürcistan yönetiminin elindedir" diye konuştu.

RUSYA'DAN 'RENKLİ DEVRİM' İDDİASI

Ağustos 2024'te Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR), ABD'nin Gürcistan'daki parlamento seçimlerinde "renkli devrim" planladığını ileri sürdü.

SVR, "Amerikalılar, Gürcistan'da renkli devrim düzenlemeyi planlıyor. Düzenlenecek protesto gösterilerinde seçimlerde hile yapıldığına dair bilgiler ortaya konularak hükümetin değişmesi talep edilecek. Kolluk Kuvvetleri, protestoları zorla bastırmak için kışkırtılacak. Washington, seçim sonrası protestolara öncülük edecek genç muhalif güçlere ek maddi destek sağlıyor" açıklamasında bulunmuştu.

Ekim 2024'te Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Batılı ülkelerin, Gürcistan'ı Rusya ile savaşa girmeye zorladığına inanmamak için bir neden olmadığını belirtti.

Lavrov, "Gürcü siyasetçilere inanmamak için hiçbir neden göremiyorum. Kendilerine doğrudan Rusya'ya karşı askeri harekat talimatı veren Batılı ülkelerle diyaloglarından bahsediyorlar. Onlara güvenmemek için hiçbir nedenim yok" dedi.

ABD'DEN 'UYARI' GELDİ

ABD Dışişleri Bakanlığı, Gürcistan'da parlamento seçimlerini kazanan Gürcü Rüyası partisini hedef aldı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Basın Servisi Başkanı Matthew Miller, "Gürcistan hükümetinin rotasını değiştirmemesi halinde başka sonuçların da ortaya çıkabileceğini göz ardı etmiyoruz” açıklamasında bulundu.

İKTİDARDAKİ GÜRCÜ RÜYASI PARTİSİNİN DIŞ POLİTİKA TUTUMU

2012 yılında Bidzina Ivanishvili tarafından kurulup iktidar olan Gürcü Rüyası partisi, hem Rusya ile hem de AB ile ilişkisini sürdürmek istiyor.  Parti, ABD'nin ve AB'nin ülkedeki gizli etkilerini kısmak için yabancı ajan politikasını uygulamaya geçirmişti. Bu kapsamda ülkedeki STK'lar, dış ülkelerden aldıkları fonları açıklamak zorundaydı.

Parti ayrıca, LGBT hareketini yasa dışı bir hareket olarak tanımlayarak propagandasını yasakladı.

2008’deki savaştan bu yana diplomatik ilişkileri olmayan Gürcistan ile Rusya arasındaki uçak seferleri 2023’te yeniden başladı. 

Moskova, Gürcü vatandaşlarına vize kısıtlamalarını kaldırdı.

CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ 14 ARALIK'TA YAPILACAK

Gürcistan Parlamentosu, cumhurbaşkanı seçiminin 14 Aralık'ta yapılmasına karar verdi.

Ülke tarihinde ilk kez cumhurbaşkanının 300 kişiden oluşan bir seçim kurulu tarafından seçilecek.

Ülkenin yeni seçilen cumhurbaşkanı için yemin töreni 29 Aralık'ta yapılacak.

Mevcut Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, 28 Kasım 2018'de Gürcistan'ın beşinci ve ilk kadın cumhurbaşkanı olarak seçilmişti.

Gürcistan Anayasa'sında 2017'de yapılan değişikliklere göre, 2024'ten itibaren cumhurbaşkanı 300 kişilik seçim kurulunca seçilecek.

PARLAMENTO SEÇİMLERİ VE MUHALİFLERİN PROTESTOLARI

Gürcistan'da 26 Ekim'de yapılan parlamento seçimlerini, yüzde 53,93 oy alan iktidardaki Gürcü Hayali Partisi kazanmıştı.

Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili ile seçim barajını geçen muhalefet partileri, hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayarak seçim sonuçlarını tanımadıklarını açıklamıştı.

Bu kapsamda Zurabişvili, seçim sonuçlarının iptali için 19 Kasım'da Anayasa Mahkemesine başvururken, sokağa çıkan muhalifler de seçimlerin yenilenmesi talebiyle gösteriler düzenliyor.

Başbakan Kobakhidze ise seçimlerin demokratik şekilde yapıldığını belirterek, muhaliflerin "ülkede istikrarsızlık yaratma çabasında" olduğunu ifade etmişti.

Gürcü Rüyası Partisi'nin zaferiyle tamamlanan seçimlerin ardından Rusya'nın bu ülkedeki süreçlere müdahale ettiği iddia edilmişti.