Covid kısıtlamalarının gevşetildiği Güney Kore'de gençler neden hâlâ maske takıyor?

Güney Kore'de Covid-19 kısıtlamalarının gevşetilmeye başlanmasıyla maske takma zorunluluğu da büyük ölçüde azaltıldı.

Açık havada maske kullanma zorunluluğu Mayıs 2022'de kaldırılmıştı.

Kapalı alanlar içinse toplu taşıma ve tıp merkezleri gibi yerler dışında maske kullanım zorunluluğu 30 Ocak'tan itibaren kaldırıldı.

Yine de pek çok genç maske kullanımına hem kapalı hem de açık alanda devam ediyor. Sebebi sizi şaşırtabilir.

Güney Kore'de maske kullanımı Covid-19 pandemisiyle birlikte dünyanın pek çok yerindeki gibi kaçınılmaz oldu. KF94 maskeleri son derece popülerdi. Bu maskelerin nefes almayı zorlaştırdığı tartışılsa da anaokulundan yaşlılara kadar herkes onu kullanıyor.

Pandemi sürecinde maske kullanmanın neden bu kadar moda olduğu belli: İnsanlar kendilerini ve çevrelerini virüsten korumak istiyordu.

Yaklaşık 30 milyon Güney Koreli Covid-19 geçirdi, 33 binden fazla kişi öldü.

İlk Covid-19 vakasının ortaya çıkmasıyla üç yıl sürecek kapalı alanda maske zorunluluğu başladı.

Ancak genç neslin maske takmasının başka bir sebebi daha var. Bazı insanların maskeyle belirgin şekilde daha iyi göründüğü düşünülüyor.

Bu nedenle Korecede "sahte" anlamındaki "sagikkun" ile maske kelimesinin birleşimiyle oluşturulan "magikkun" terimi ergenler ile gençler arasında sosyal medyada oldukça yaygın.

Sosyal medyada dünya çapında bu durum için kullanılan diğer bir söylem de "mask fishing". Bu, başka biriymiş gibi davranmak anlamında kullanılan İngilizce "catfishing" kelimesinden türetilmişti.

TikTok'ta maskfishing etiketiyle binlerce video yayımlanıyor.

Güney Kore 2022 güzellik yarışması birincisi, model ve influencer Hanna Kim, BBC'ye benzer bir deneyim yaşadığını ve bir erkek maskesini çıkardığı zaman hayal kırıklığına uğrayabildiğini anlatıyor.

"Eskiden insanların maskeli ve maskesiz halimin farklı olduğunu düşünüp düşünmediği konusunda kaygılanırdım. Maske takmaktaki esas sebep tabii ki Covid'di" diyen Hanna Kim, pek çok arkadaşının maskeyle daha rahat hissettiğini, böyleyece makyaj yapmak ya da cilt problemlerini gizlemek zorunda olmadıklarını söylüyor.

'Kendine güven eksikliğinden' kaynaklanıyor

Güney Koreli oyuncu ve içerik üreticisi Sooyeun Park da Hanna Kim'e katılıyor. "Pek çok yetişkin Covid'e karşı önlem amaçlı kullansa da gençler daha çok görüntü için maske takıyor".

Bir YouTube videosu, Güney Kore'de maskesini çıkarmamak için öğle yemeği yemeyen ya da maskeyi çenesine çekerek yiyen pek çok lise öğrencisi olduğunu anlatıyor.

Konuyla ilgili yapılan bir anket de bunu doğruluyor. 435 Güney Koreli ergen üzerinde yapılan araştırmada, maskenin yalnızca Covid'e karşı önlem olarak kullanılmadığı, "yüzü kapatma" için de kullanıldığı ortaya çıktı. Ayrıca araştırmaya göre pek çok kişinin yüzünü kapatma isteği, "kendine güven eksikliğinden" kaynaklanıyor.

Sooyeun Park'ın maske kullanımının gençler arasında yaygın olmasıyla ilgili TikTok videosunda "Çocuklar o kadar erken yaşta maske kullanmaya başladı ve bu o kadar uzun zamandır devam ediyor ki 'gerçek yüzlerini' göstermek konusunda rahat değiller. Özellikle de diğerleri tarafından 'magikkun' olarak adlandırılanlar. Dış görünüş vurgusunun yoğun olduğu bir kültürde yaşadığımız için çocukların bundan etkilendiğini düşünüyorum".

Çöpçatanlık uygulamalarında maskeli foto engeli

Pek çok uygulama bunu yapıyor. Bazı uygulamalar maskeli fotoğraftan yapay zeka teknolojisi ile maskesiz görüntüyü tahmin ediyor.

Güney Kore'de en çok kullanılan çöpçatanlık uygulamaları profile sadece maskeli fotoğraf yüklenmesini engelledi. Çünkü pek çok kullanıcı, uygulamadan tanışıp yüz yüze görüştükleri kişilerin maskesiz hallerinin tahmin ettikleri gibi olmadığı konusunda şikayet etmişti.

Sosyal baskı

Pek çok Koreliyi maske takmaya iten sosyal baskı. Her ne kadar Mayıs'tan bu yana açık alanlarda zorunlu olmasa da, pek çok kişi maske takmaya devam ediyor.

Hükümet kapalı alanlarda maske kullanımı konusundaki kuralları gevşetmeden hemen önce Kore Ticaret ve Endüstri Odası'nın (KCCI) yayımladığı bir ankete göre, her dört Güney Koreli'den biri maske zorunluluğunun kalkmasını istiyordu. Yüzde 40'ının sebebi düzgün bir şekilde nefes alabilmekti.

TikTok videolarından birinde Sooyeun Park, açık alanda maske kullanım zorunluluğunun kaldırılmasının ardından maskesini çıkarıyor. Ancak birden kimsenin çıkarmadığını fark ederek maskesini geri takıyor. Sosyal baskı burada devreye giriyor.

Park, zorunluluk kaldırılsa bile maske takmaya devam edeceğini söylüyor: "Sanırım maskemi, bir gün kimse takmadığı için kendimi garip hissedersem çıkarırım".

İletişimin gerçek kelimeler değil de altta yatanlar ve imalara odaklandığı bir kültürde bu son derece acımasız.

Suç ve başka negatif algıları olan Batı kültürünün aksine pek çok Asya kültüründe maske takmak pozitif değilse de nötr bir yerde duruyor. Bu, gerçekten kendini ve diğerlerini koruma yöntemi olmakla beraber "iyi vatandaş" izlenimi de veriyor.

Güney Kore'de maske takmanın başka bariz nedenleri de var. Covid öncesinde KF94 havadaki toz nedeniyle de kullanılıyordu.

Şu günlerde hava dondurucu derecede soğuk ve hükümet bu konuda uyarı veriyor. Seul'de oturan bir kişi "Herkes çok soğuk olduğu için maske takıyor" diyor.

Güney Kore'de "magikkun"un tam tersi anlamda kullanılan bir tabir daha var: "Mahaeja". Bu da "maske kurbanı" anlamına geliyor ve güzelliği maskenin ardında fark edilmeyenler için kullanılıyor.

Havaların ısınması ve "mahaeja" teriminin yaygınlaşmasıyla bu durum değişebilir.

Sooyeun Park maske takma isteğinin zamanla değişeceğine inandığını söylüyor.

"Maske takma alışkanlığı kazanmak zaman aldığı gibi maskesiz hayata alışmak da zaman alacak".