Çin ‘halkın duygularını inciten’ kıyafetleri yasaklamak istiyor

"Çin halkının ruhuna zarar veren" konuşmaları ve kıyafetleri yasaklamayı öngören yasa tasarısı Çin'de tartışmalara yol açtı.

Yasa "Çin ulusunun ruhunu baltalayacak veya duygularını incitecek" kıyafet ve semboller giyenler için para cezası öngörüyor.

Yasaya göre, bu kıyafetleri giymeye teşvik edecek kişiler de 15 güne kadar gözaltına alınabilecek ve 5.000 yuan (680 dolar) para cezasına çarptırılabilecek.

Çin ulusuna zarar verdiği düşünülen konuşma ve makaleler de cezai işlem kapsamına alındı.

Ancak yasa tasarısı neyin yasak olduğunu net olarak ortaya koymuyor. Tartışmalı yasanın bu muğlak hali endişe yaratıyor.

Çin Siyaset Bilimi ve Hukuk Üniversitesi'nden Profesör Zhao Hong, yasa tasarındaki belirsizliğin kişilik haklarının ihlaline yol açabileceğini söyledi.

Hong, konu ile ilgili makalesinde “eğer bir kolluk kuvvetinin Çin’in ‘ruhuna verilen zarara’ dahil kanunun ötesine geçecek kişisel yorumu söz konusu olursa ne olacak?” sorusunu gündeme getirdi.

Aynı şekilde bazı hukuk uzmanları ve sosyal medya kullanıcıları arasında ne tür kıyafetlerin “ulusa zarar verici” nitelikte olacağının muallak olduğu görüşünü açıklıyor.

Hukuk uzmanları yasanın netleştirilmesi gerektiği çağrısında bulundular.

Geçen ay, Pekin’de Tayvanlı şarkıcı Chang Hui-mei konserine gökkuşağı rengi kıyafetlerle gelen bazı katılımcılar içeri alınmadı. 

Geçen yıl Çin’in Suzhou şehrinde bir kadın kimono giydiği için “halkı provoke etmek” suçlamasıyla gözaltına alındı.

Çin sosyal medyasında öfkeye sebep olmuş bu olay, Zhou tarafından belirsiz kanunların sonuçlarına dikkat çekmek için makalesinde örnek olarak gösteriliyor.

Ülkenin Twitter benzeri sosyal medya uygulaması Weibo’da bir kullanıcı “Takım elbise ve kravat giymek de yasaklanacak mı yani? Marksizm sonuçta Batı'da doğdu. Şimdi Çin’de bulunması ülkeye zarar mı verecek?” sorusunu dile getiriyor.

Yine çok takipçili bir kullanıcı olan Wang Wusi “Demek kimono giyilmesi Çin halkını üzecek, Japon yemeği yenilmesi ruhunu tehlikeye atacak, öyle mi? Çin ulusu ne zaman bu kadar kırılgan hale geldi?” diyerek taslak yasayı eleştirdi.

Çin kamuoyunda yasanın aşırıya kaçma riski barındırdığı da dile getiriliyor.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 2012’de liderliği almasından bu yana ‘örnek Çin vatandaşı’ kavramını yeniden tanımlamaya başladı.

2019 yılında Çin Komünist Partisi, kibar olmak, daha düşük karbon ayak iziyle seyahat etmek, ülkenin lideri ve partiye "inanmak" gibi direktifleri içeren "ahlak kuralları rehberi” yayınladı.