Bunaltıcı sıcakların, kentleri yere batırdığı tespit edildi

Hakemli bilimsel dergi Communications Engineering'de bu hafta yayımlanan çalışma, yer altında biriken ısının "yüzeyde çatlaklara ve eğilmelere" neden olabileceğini ortaya koydu.

Independent Türkçe'nin aktardığına göre, ABD'deki Northwestern Üniversitesi'nden araştırmacılar, kentlerin yere doğru batabileceğini ve eski binaların özellikle risk altında olduğunu tespit etti.

Çalışmada ABD'nin Şikago kentinde yer üstünde ve altında 150'den fazla sensör kuruldu. Bu sensörler 2019'dan 2022'nin sonuna kadar veri topladı.

Cihazlar özellikle metro tünelleri, bina bodrumlarına ve yeraltı otoparkları gibi yüzeyin altında inşa edilmiş alanlara yerleştirildi. Sensörlerden alınan veriler, yer altındaki bu yapılarda ölçülen hava sıcaklıklarının zemindeki sıcaklıklardan 25 derece daha yüksek olabileceğini gösterdi.

Araştırma makalesinde, "Kentsel alanlar, yeraltı ısı adacıklarından giderek daha fazla zarar görüyor. Bir yeraltı iklim değişikliği oluşuyor. Çevre, halk sağlığı ve ulaşım problemlerinden sorumlu" ifadeleri yer aldı.

"20. YÜZYILDAN BU YANA ZEMİN 13 DERECE ISINDI"

Verilere göre, 20. yüzyılın ortalarından bu yana, şehir yüzeyi ve ana kaya arasındaki zeminin ortalama 13 derece ısındı.

Çoğunlukla bodrum katlarından ve diğer yeraltı yapılarından yayılan tüm ısı, bazı binaların altındaki kum, kil ve kaya katmanlarının yıllar içinde birkaç milimetre alçalmasına veya şişmesine neden oldu.

Bu da duvar ve temellerdeki çatlakları ve kusurları kötüleştirmeye devam ediyor. Yüzeyin altındaki bu değişimler kireçtaşı ve kil gibi yumuşak malzemelerin ısındıkça büzülmesinden, kum ve diğer malzemelerin de genleşmesinden kaynaklanıyor.

"ŞİKAGO'NUN DURUMU CİDDİ"

Araştırmacılar, çalışma sahası seçtikleri Şikago'nun durumunun ciddi olduğunu vurguluyor. Zira şehir merkezindeki kulelerinin, çok katlı karayolları ve yoğun metro ve demiryolu hatlarının altındaki arazinin batması insan sağlığı ve kent yaşamı için ciddi riskler teşkil ediyor.

Makalede, "Topraklar, kayalar ve inşaat malzemeleri sıcaklık değişimlerinin etkisi altında deforme olur ve aşırı deformasyon inşaat altyapısının performansını etkileyebilir" denildi.

Araştırma ekibinden Alessandro Rotta Loria, "Daha fazla araştırma, en hassas temel sistemlerinin hangileri olduğunu tam olarak anlamamızı sağlayacak" dedi.