Brezilya'nın yeni devlet başkanı Lula da Silva kimdir?

Brezilya'da devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunda sandıklardan eski Devlet Başkanı Lula da Silva çıktı. Oyların yüzde 50,83'ünü alan Lula, ikinci kez Brezilya Devlet Başkanı seçildi. 

Latin Amerika ekonomisinin yüzde 40'ından fazlasına denk gelen, 2,4 trilyon ABD Doları tutarında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) ile dünyanın en büyük 7. ekonomisi olan Brezilya, eski başkan Bolsonaro'nun neo-liberal politikaları ile yollarını ayırdı. 

12 yıl sonra yeniden iktidara olan Lula, hakkında açılan yolsuzluk davaları nedeniyle bir buçuk yıl hapis yatmıştı. Davaların düşürülmesiyle birlikte başkanlık yolu açıldı ve seçimin galibi Lula, zafer konuşmasında birlik ve demokrasi mesajı verdi. Lula, ekonomiden iklim değişikliğine pek çok alanda Bolsonaro'dan farklı bir politik çizgi izleyecek.

"İŞÇİ GREVLERİNİN LİDERİ..."

76 yaşındaki Lula, 2003'ten 2006'ya ve 2007'den 2011'e kadar iki dönem Brezilya Devlet Başkanı olarak görev yaptı. Siyaset sahnesine, 1970'lerde askeri rejime meydan okuyan işçi grevlerinin lideri olarak çıkan Lula, 1980'de, sonraları Brezilya'nın ana sol siyasi gücü haline gelecek olan İşçi Partisi'nin (PT) kuruculuğunu yaptı.

Lula, başkanlık döneminde, "ülkede yoksulluğu ve eşitsizliği azaltmayı amaçlayan programlarla büyük sempati topladı", ancak aynı zamanda, hükümet tekliflerini desteklemeleri için "Kongre temsilcilerine ödeme yapılmasını içeren" bir yolsuzluk planının ifşa edilmesiyle de sarsıldı. 

580 GÜN HAPİS YATTI

Lula, Temmuz 2017'de tartışmalı bir davada kara para aklama ve yolsuzluk suçlamalarından hüküm giydi ve dokuz buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı. Davanın federal yargıcı Sergio Moro, daha sonra Jair Bolsonaro hükümetinde Adalet ve Kamu Güvenliği Bakanı oldu. Başarısız bir temyiz başvurusunun ardından Lula, Nisan 2018'de tutuklandı ve 580 gün hapis yattı. Lula, 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmaya çalıştı, ancak Brezilya'nın "Temiz Sayfa" Yasası uyarınca diskalifiye edildi.

Kasım 2019'da Yüksek Federal Mahkeme, temyiz başvurusu devam eden tutuklamaların hukuka aykırı olduğuna ve bunun sonucu olarak Lula'nın serbest bırakılmasına hükmetti. Mart 2021'de Yüksek Mahkeme Yargıcı Edson Fachin, Lula'nın, davası üzerinde uygun yargı yetkisine sahip olmayan bir mahkeme tarafından yargılandığı için tüm mahkumiyetlerinin iptal edilmesi gerektiğine karar verdi. 

"AÇLIK SONA ERECEK"

Siyasi yaşamı boyunca çalkantılı krizlerle sarsılan Lula'nın, seçim kampanyasındaki ana vaatleri, ülkedeki açlığı sona erdirme ve Amazonlar'da karbon emisyonlarını ve ormansızlaşmayı azaltma olmuştu. Lula halka hitaben yaptığı ilk konuşmasında, en acil görevlerinin açlığı sonlandırmak olduğunu vurguladı. Lula ayrıca, seçim kampanyasındaki temel talebini yineleyerek, Amazon ormanlarındaki tahribata son verileceğini bildirdi.

Lula konuşmasında, "Brezilya halkı yeniden umuda sahip olmak istiyor. Halk silah değil kitap istiyor. İyi yaşamak, iyi yemek, iş sahibi olmak ve eğitime erişmek istiyor" ifadelerine yer verdi. Böylelikle eski başkan Bolsonaro'nun bireysel silahlanmayı teşvik eden politikalarına da kalın bir çizgi çekmiş oldu. Irkçılığa karşı da savaşacağını ifade eden Lula, beyaz, siyah ya da yerli halkların, eşit hak ve imkanlara sahip olmasını hedeflediğini kaydetti.