‘ABD’nin seçim hamlesi’

İran’ın eski Hamas lideri İsmail Haniye’nin Tahran’da öldürülmesi sebebiyle İsrail’e yapacağı bir misillemenin Ortadoğu’da bölgesel savaşı tetikleyebileceğine yönelik endişeler sürerken Hamas yetkilileri, Amerikalıların müzakerelerinin gidişatına ilişkin ‘pembe’ bir tablo çizdiğini ancak durumun aslında o şekilde olmadığını açıkladı. Üç arabulucu devlet Katar, ABD ve Mısır’dan yapılan ortak açıklamada ise ABD’nin Başkan Joe Biden’ın 31 Mayıs’ta ortaya koyduğu ilkelerle tutarlı bir Gazze ateşkes planı sunduğu ve çalışılmaya devam edileceği bildiriliyor. Washington, görüşmelerin haftaya Mısır’ın başkenti Kahire’de devam edeceği açıklarken, müzakerelerin olumlu seyrettiğini öne sürdü. Ancak ABD’nin iyimser açıklamaları Hamas tarafında kabul görmüyor. Hamas, ABD’nin hayal sattığını ifade ediyor. Ateşkes için çabaladığını öne süren ABD’nin buna karşın İsrail’in ‘kendini savunma hakkı’ adı altında ülkeye toplam değeri 20 milyar doları aşan silah ve mühimmat satışına onay vermesi ise dikkat çekiyor. 

ABD, İSRAİL’E BASKI KURAMAZ

ABD’nin müzakereler içerisindeki gerçekçiliğini Cumhuriyet’e değerlendiren ABD Uzmanı Prof. Dr. Burak Küntay, müzakerelerde olmazsa olmaz noktanın bir ‘racon kesici güç’ olduğunu ve bu gücün ateşkes sağlanması ve taraflardan birinin şartlara uymaması olasılığında devreye girmesi gerektiğini ancak ABD’nin şu anda bunu yapamayacak konumda olduğunu söyledi. Küntay “Ateşkes sağlansa ve İsrail şartları yerine getirmese bugün arabulucu konumundaki ABD, İsrail’e baskı kurabilir mi? Hayır. Demek ki ateşkes, olsa da olmaz. ABD arabulucu özelliğini, güvenini kaybetti. Mevcut sürecin gidişatı Gazzeliler açısından ateşkese sebebiyet verecek altyapıyla uyuşmuyor. Buradan barış çıkacak mı? Çıkmayınca ABD devreye girecek mi? Hayır” dedi.  

‘SEÇİMLERDE 1 PUAN ETKİLESİN’

ABD’nin 5 Kasım’da gerçekleşecek başkanlık seçimlerinin yaklaşması sebebiyle Ortadoğu’ya ‘barışı getirmek’ istediğinin altını çizen Küntay, “Biden yönetimi diyecek ki, ‘Biz Ortadoğu’ya huzuru getirdik.’ Seçimlerde kritik eyaletlerden biri Wisconsin. Wisconsin Arap nüfusunun en çok yaşadığı yer. Mevcut yönetimin seçimlerden dolayı tek bir derdi var o da ‘Biz Ortadoğu’da barışı tesis ettik’ imajını oturtmak. Seçimlerde 1 puan etkilesin, en azından seçimlere bir etki yapsın. ABD’nin derdi şu an bu. Netanyahu Hükümetinin ise ‘rehineleri alalım, verdiklerimizi nasıl olsa 3 gün sonra tekrar toplarız’ gibi bir bakışı var. Ancak kesinlikle Filistin topraklarından çıkmak gibi bir derdi yok” değerlendirmesinde bulundu. 

‘FİLİSTİN DAVASI, HAMAS’A İNDİRGENMİŞ’

ABD’nin işin reklam tarafında olduğunu ve gerçeklikle uyuşmadığını aktaran Küntay, “Hamas, Gazze’den çıkılmasını istiyor. Aynı günün akşamında İsrail bakanları o toprakların tamamı işgal edilmelidir diyor. Bugün Filistinlileri en güçsüz duruma düşüren mesele de  Filistinlilerin içerisindeki bölünmüşlük. İş Hamas’a çevrildi. Oysa ki uluslararası hukuka göre ihlal edilmiş bir İsrail-Filistin hukuki davası var. Birleşmiş Milletler (BM) kararları darmadağın edilmiş, Filistin davası Hamas’a indirgenmiş” ifadelerini kullandı.