3 bin yıllık 'mega kale'nin gizemi çözüldü

“Dmanisis Gora” adı verilen “mega kale”nin, MÖ 1500 ile MÖ 500 yılları arasında Kafkasya bölgesinde, Avrupa, Avrasya Bozkırı ve Ortadoğu arasındaki sınırda inşa edildiği biliniyor. Bölge, kendine özgü toplulukların kültürel kavşağında yer alan uzun bir tarihe sahip.

Araştırmada yer alan Cranfield Üniversitesi'nden Nathaniel Erb-Satullo, “Kale, sadece Güney Kafkasya bölgesi için önemli bir buluntu değil, büyük ölçekli yerleşimlerin yapısındaki çeşitlilik açısından daha geniş bir öneme sahip” dedi. 

Kazılar ilk olarak 2023 yılında bölgedeki iki derin geçit arasındaki müstahkem bir bölümde başladı, ancak sonbaharda yapılan bir sonraki çalışma, başlangıçta düşünülenden çok daha büyük olabileceğini ortaya koydu.

Araştırmacılar, daha sonra iç kale alanının dışında ek tahkimat kalıntıları ve diğer yapılar buldu.

Bölgenin büyüklüğünü yerden anlamanın imkânsız olduğunu fark ettiklerinde, bölgenin insan yapımı özelliklerini araştırmak ve haritalamak için bir dron kullandıklarını kaydeden Erb-Satullo, şunları söyledi:

“Dron yaklaşık 11 bin fotoğraf çekti ve bunlar gelişmiş yazılımlar kullanılarak bir araya getirilerek yüksek çözünürlüklü dijital yükseklik modelleri ve her noktayı dümdüz aşağı bakıyormuşsunuz gibi gösteren ortofoto kompozit fotoğraflar üretildi. Bu veri setleri, ince topografik özellikleri tanımlamamızı ve dış yerleşimdeki tüm sur duvarları, mezarlar, tarla sistemleri ve diğer taş yapıların doğru haritalarını oluşturmamızı sağladı.”

“DÜŞÜNÜLENDEN 40 KAT DAHA BÜYÜK”

Araştırma, sit alanının daha önce düşünülenden 40 kat daha büyük olduğunu ve büyük bir dış yerleşimin bir kilometre uzunluğunda bir sur duvarı ile korunduğunu ortaya koydu.

Araştırmacılar, hangi özelliklerin yeni olduğunu anlamak için fotoğrafları Soğuk Savaş dönemi casus uydu görüntüleriyle karşılaştırdı. Bu da antik yerleşimin bazı bölümlerinin modern tarım nedeniyle zarar gördüğünü ortaya çıkardı.

Kalenin bölgedeki gezici pastoral gruplarla etkileşiminin ardından genişlediğini ve büyük dış yerleşimin mevsimsel olarak genişleyip daraldığını düşünen araştırmacılar, Asya, Avrupa ve Ortadoğu'nun kesişme noktasındaki bu önemli bölgenin nüfus yoğunluğu, hayvan hareketleri ve tarımsal uygulamalarına ışık tutacak daha fazla çalışma yapılmasını umuyor.