TBMM’nin açılışı 23 Misan 1920

Mustafa Kemal Paşa’nın, Meclis’in 23 Nisan 1920 günü açılacağını valiliklere bildiren, 21 Nisan 1920 günlü genelgesinde; 

“Nisanın 23 ncü Cuma günü Ankara’da Büyük Millet Meclisi açılacaktır” denilmektedir. Meclisin ilk oturumuna, daha önce katılacağı belirlenen 337 milletvekilinden, sadece 115'i katılabilmiştir. 

Nutuk’tan; Büyük Millet Meclisi Toplanışını Mustafa Kemal Bey, şöyle anlatıyor; 

“Efendiler, bu türlü olaylara bundan sonra daha geniş ölçüde rastlayacağız. ...Bunun için Meclisin açılmasında acele ediyordum, nihayet, gelebilmiş¸ olan milletvekilleriyle yetinerek Meclisin Nisanın 23. Cuma günü açılmasına karar verdik.”

23 Nisan 1920'de Meclis etrafında binlerce kişi büyük bir kalabalık halinde Meclis’in açılışını beklemişlerdir. Gerekli törenlerden sonra Meclis 115 temsilci ile ilk toplantısını yapmıştır. 

Ankara mebusu Mustafa Kemal bey, söz alarak Meclisin hangi azalardan teşekkül edeceğine dair aşağıdaki açıklamayı yapmıştır; 

"Yüce Meclisiniz bildiğiniz gibi olağanüstü yetkilere sahip olarak yeniden seçilmiş saygıdeğer milletvekilleriyle, taarruz ve işgale uğramış saltanat merkezinden canlarını kurtararak buraya gelen saygıdeğer milletvekillerinden oluşmuştur. Kaçıp gelebilecek milletvekilleriyle birlikte bir yüce Meclisin meydana getirilmesi ancak yeni uygulanan seçim tarzıyla söz konusu olmuştur. Bu anda Meclisiniz yasal olarak toplanmış bulunmaktadır." 

Bu açış konuşmasında, millî egemenliğe dayalı yeni Türk parlamentosunun adı da "Büyük Millet Meclisi" olarak konulmuştu. Bu ad herkesçe benimsenmiş ve 8 Şubat 1921 tarihli Bakanlar Kurulu Kararnamesinde de yazılı olarak, "Türkiye Büyük Millet Meclisi" (TBMM) adı kalıcılık kazandı.

Refik Şevket İnce

O, Gazi Mecliste, İzmir (İdadisi) Atatürk Lisesinden mezun Saruhan Milletvekili Refik Şevket İnce de bulunmuştur. 28 Nisan 1920 tarihinde Büyük Millet Meclisi'ne Saruhan (Manisa) Milletvekili olarak katılan İnce, 21 Eylül 1920 tarihinde Kastamonu İstiklal Mahkemesi Başkanlığı'na seçilmiş ve 1921-1922 yılları arasında III. İcra Vekilleri Heyeti'nde Adliye Bakanlığı yapmıştır.

Gazi Meclis’te bir mezunumuzun bulunması, tüm İzmir Atatürk Lisesi camiasını her zaman mutlu etmiştir. Onu meclisimizin açılışının 103. Yılında saygı ile anıyoruz.

23 Nisan 2023

Ahmet Gürel

İAL Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi