Atatürk’ün manevi evlatları

Atatürk, ömrü boyunca rastladığı kimsesiz çocukları evlat edinip bağrına basmaktan da kendini almamıştır. Bunlardan ilki, Birinci Dünya Savaşı esnasında Van’da bulunurken kimsesiz ve muhtaç olduğunu görerek beraberinde alıp İstanbul’a getirdiği sekiz yaşındaki Abdürrahim adındaki çocuktur ki, sanayi mektebinde okutup bir meslek sahibi etmiştir.

İkincisi, Afife adlı bir yetim kızdır ki, onu, İstanbul’da, evlerine göndermiş, okutmuş, büyütmüş, terbiye etmiş, sonra evlendirerek İzmir’e yollamıştır.

Zehra adındaki evlatlığı bir süre Çankaya Köşkü’nde alıkoyduktan sonra, Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’ne vermiş, oradan Almanya’ya tahsile göndermiştir.

Atatürk, Konya’da gezerken, rastladığı Rukiye adındaki kızı evlat edinmiş ve öğrenim ve terbiyesiyle ilgilenmiştir.

Atatürk’ün, Arnavutköy Amerikan Koleji’nde okuttuğu manevi evladı Nebile’nin, Ankara Palas’ın salonlarında yapılan düğünü yabancı dergilere konu olmuştur..

Atatürk, İzmir’de öğretmen olarak tanıştığı Afet Hanım’ı, Avrupa’ya tahsile göndermiş, tarihle ilgilenmesini sağlamıştır. Türk tarih Kurumu kuruluşunda yer alan Prof. Dr. Afet İnan, Atatürk’ün eğitiminde özel olarak ilgilendiği bir manevi kızıdır.

Bayan Sabiha Hanım’a gelince: Atatürk, kendisini bir Bursa seyahati esnasında tanımış ve küçük Sabiha, her hal ve tavrı ve özellikle zekâsıyla, Atatürk’ün dikkatini çekmiştir.

Sabiha Hanım, anlatıyor; “Hiç aklımda yokken günün birinde kendimi mavi göklerin bir aşığı olarak buluvermiştim. Sabahın olmasını iple çekiyor, çoğu kez geceleri uyuyamıyordum bu heyecanla. Öğretmenlerim çalışmalarımdan havacılığa olan aşkımdan son derece memnun olduklarını söyleyerek beni yüreklendiriyorlar, bu görüşlerini üst makamlara bildirerek Atatürk’e aksettiriyorlardı. Ankara’daki çalışmalar başarıyla sona erdiği zaman Gazi Paşa beni huzuruna çağırtarak şöyle konuştu:

‘Gökçen, uçuculukla ilgili çalışmalarını yakından takip ettim. Başarın beni kendi başarım kadar sevindirdi. Türk kızlarına güvenmekte ne kadar haklı olduğumu da kanıtladı. Yalnız ben seni bu kadarla bırakmak istemiyorum.’

‘Nasıl emrederseniz efendim’ dedim.

‘Planörcülüğün yüksek eğitimini yaparak bu alanda öğretmen olmak istemez misin? Böylece hem kendin yetişmiş olacaksın, hem de gençlerimizi benim isteğim doğrultusunda havacı olarak yetiştireceksin.’

‘Benim için bundan daha kutsal bir görev olamaz, efendim.’

Eğitim için yurtdışına gideceksin. Türk Hava Kurumu hesabına Rusya’da eğitim görecek ve yurda öğretmen olarak döneceksin.’”

Atatürk, Türk çocuğunda görmek istediği başarıyı, manevi çocuklarında denemiş, onları en yüksek düzeyde eğiterek, örnek Türk çocuğu olmalarını sağlamıştır. 

21 Ağustos 2023

Ahmet Gürel

Atatürk Araştırmacısı