Ünlü karikatürist Yetkin Gülmen: ‘Esnek ile Geniş anı yaşayan bağlı bir çift’

Fotoğraf: Anıl Yurdakul

Uzun süredir mizah dergilerinde sürdürdüğü çizerlik kariyerinde okuyucularının aklına kazınan onlarca tipleme ve karakter üreten Yetkin Gülmen, çok sevilen karakterleri “Esnek ile Geniş”i iki kitaplık bir çizgi öykü derlemesi ile yayımladı.

İthaki Yayınları’ndan çıkan seri Demet ve Koray’ın sevgili olmasından başlayarak süregelen tüm öykülerini sevenleri ile buluşturuyor.

- Yetkin Gülmen kimdir? Çizerliğe nasıl başladınız?

Kendimi Beyoğlu’nda, Duvarcı Âdem Sokak’ta küçük bir evde bildim. Ebeveynlerim dolayısıyla mizah dergileriyle (Gırgır) ve çizgiyle o evde tanıştım. Henüz okumayı bilmesem de babamın mizah dergilerindeki çizgileri hayranlıkla izliyordum. İlk çizerlik deneyimim de o evin duvarında açtığım oyuk ve çevresine çizdiğim dairesel şeylerdi. (Gülüyor) İşin aslı 90’lı yıllardaki mizah dergilerinin azılı okuyucusu olup daha sonra elde dosya neredeyse bütün dergilere gidiyordum. Pişmiş Kelle, Hıbır, Leman... İlk karikatür ve komikli şiirim Hıbır’da yayımlandı. Uzun süre Hıbır’da amatörce çizdikten sonra Leman’ın amatör sayfasında çizmeye başladım. Lombak dergisinin L-Manyak’tan ayrılmasıyla benim de profesyonel çizerlik maceram başlamış oldu. Derginin içinde ek olarak verilen Kemik ile başlayan profesyonellik Lombak, Penguen, Fermuar, Uykusuz dergilerinde çalışmamla devam etti.

- “Esnek ile Geniş” Türkiye’de on binlerce takipçisi olan iki karakter, öyküleri nasıl başladı?

2000’lerin başında Kemik dergisi Lombak eki olmaktan çıkıp bağımsız dergiye dönüştüğünde sürekli yeni tiplemeler bulmak için çalışıyordum, “Amatör Türünün Son Örneği”, “Şekspir Tevfik” ve “Kurukafa Şefik”, “Yımırta”, “Cücük” vs. İşte bu arada belirmeye başladı “Esnek ile Geniş” fikri. İlk başta “Peluş Kafa” diye punk bir dişi karakter çizmiştim ama o bir yerde yayımlanmadı. “Ben kadın olsam nasıl olurdum?” hayaliyle ortaya çıkmıştı veya olmak istediğim kişinin içindeki kadın diyebiliriz. Sonra o karakter Demet’e evrildi, ilk “Esnek ile Geniş” 2004 gibi Kemik dergisinde yayımlandı. Askerden yeni dönmüştüm, elime Amerikan çizgi romanın şahbazı Peter Baggie’nin “Hate” adlı çizgi romanı geçti. Bir baktım benim fikrim. Hemen panikle çizmeye başlamıştım ama etkilenmiştim de!

- Sizce bu kadar çok sevilmelerinin nedeni nedir? İnsanların düşlerindeki ilişki biçimi için bir örnek oluşturduklarını düşünüyor musunuz?

Sanırım bilindik ilişki dinamiklerinden farklı olması, daha anı yaşayan çok da her şeyi dert etmeyen  ama duyarsız da olmayan, birbirlerine bağlı ama alanlarını daraltmayan, neşeli bir çift olması ve dayatılmış cinsiyet rollerinin dışında, kimine göre homo-erotik kimine göre çılgın ve iş bitirici güçlü kadın imajı çizen Demet’in hayallerdeki kadın olması olabilir. Veya belki de insanlar bir kurgu karakter ile gerçeklikten kendilerini araklayabilecekleri bir dünya yaratıp biraz soluk alıyorlardır. O dünyada bu tiplerle özdeşlik kuruyor ve bu onları mutlu ediyordur. Yalnızca samimi bir arkadaş olarak da kabul ediyor olabilirler.

- “Esnek ile Geniş”in bir çizgi öyküye dönüşmesi nasıl oldu?

Belki bu da gündem ve yaşamın hızlı değişimiyle ilgili. Biraz da yaşlandıkça daha uzun anlatmak istiyor sanırım insan. Bir de kitapları derleyince öykülerin arasında bütünlük olduğundan biraz da olsun çizgi romana benzedi ama bu demek değil ki çizgi roman olmaz, üzerinde çalıştığım sıfırdan bir “Esnek ile Geniş” çizgi romanı var heyecanla hazırlıyorum ama tarih veremem.

MİZAH HEP OLACAK

- Türkiye’de sosyal medyanın devreye girmesiyle mizah araçları oldukça genişledi. Siz mizahın geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Evet bayağı genişledi ve herkes çok hızlı geri bildirim alabiliyor kendi ürettiği mizahtan. Bana göre bu durum, mizahı nefes alıp vermek gibi bir hızda tüketmeye sürüklüyor ama mizah yaşam oldukça var olacaktır. O yüzden bir kayıp olarak görmüyorum. Bunca veri bombardımanı arasında seçici olma gibi bir şansımız var olsa da gereksiz ve zorlama hatta ucube şova varabilecek içeriklere de maruz kalabiliyoruz. Yine de zekice üretilmiş ve güzel mizah örnekleri çok. Bence şimdilerde isteyen herkes kendi mizahını üretip yayımlayabiliyor ama gelecekte yapay zekâ teknolojisi bakalım bunu organik zekanın elinden ne kadar alabilecek ben de merak ediyorum.

Basılı mizahı düşünürsek bence her ne kadar “Bitti” denilse de özel ve rafine bir zevk olarak kalacaktır. Dijital bir platformdan çizgi roman veya roman okumak hiç zevkli değil. Okuma yazma oranı tamamen düşüp izlemeyle yer değiştirirse bile en azından kitaplar kendine yer bulacaktır. Sosyal medyada ise mizah, sonsuz bir “cam show” veya podcast galaksisi olarak insanların seçeneği haline gelecek ki ben bunda bir beis görmüyorum. Hatta yapay zekâ ile kendi mizahını kendin yap seçenekleri de daha gelişmiş olabilir. Ta ki uydulara göktaşı yağmuru yağana kadar. Bu üzerinde çok fazla düşündüğüm ve çok dallı budaklı bir konu olduğu için sabaha kadar anlatırım. (Gülüyor)

HEDEF EKRANA TAŞIMAK

- İkisi de bana kalırsa potansiyel olarak çok iyi ekran karakterlerine dönüşebilir. Böyle bir planınız var mı?

Bu da benim içimde dert olan bir konu. Hayallerimden biri de Esnek İle Geniş’i en fazla 20 dakikalık uzunlukta dizi yapmak. Bazı girişimlerde de bulunduk pandemiden hemen önce, senaryolar yazıldı yapımcılar harekete geçti sözleşme trafiği başladı, kanallarla görüşülecekti falan derken hop, birden pandemi çıktı. Kapanma, mesafe, tedbir derken bir de ekonomik olarak da darboğaza girilince hepten rafa kalktı. Tabii ki bu plandan vazgeçmedim, henüz bir zemine oturtamasam da taze tuttuğum bir fikir ekranlara taşımak, mutlaka yapmak istiyorum.