Paris’in ‘pazar’ına iki farklı bakış

Sonbahar yavaş yavaş gelmekte. Ancak yazın izi hâlâ üzerimizde. Aklımızın hâlâ yazda kaldığı ama bedenlerimizin okul, iş ve kent yaşamına uyumlanmaya çalıştığı bu dönemde, kentten uzaklaşma duygusu yaratan yerlere gitmek bir nebze yazın enerjik ruhunu yaşatmamıza yardım ediyor. 

Tıpkı Seurat’ın Paris’in kuzeybatısında, Notre Dame’a 7 km uzaklıktaki Seine Nehri’nin etrafındaki Grande Jatte Adası'nda dinlenen insanları tasvir ettiği “La Grande Jatte Adası'nda Bir Pazar Öğleden Sonrası” tablosu gibi. 

Seurat, her İzlenimci sanatçı gibi çağdaş yaşamı çalışmalarının ana konusu olarak benimsemiş ama anı yakalama merakının ötesine geçmiştir. Geliştirdiği divizyon tekniğini uygulayarak yatay ve dikey çizgiler, ışık ile gölge, sıcak ve soğuk renkler arasında dengeler kullanarak özgün biçimlerini buluşturmuştur. Bu yüzden resimdeki karakterler kent yaşamındaki sıradan insanlar olmalarına karşın antik bir tapınağın sütunları gibi görkemli görünür.

Ancak bu güneşli parkta keyif süren insanların betimlendiği resimdeki görkemli görünüşün ardındaki gizemi anlayabilmek için resmi “Asnières'de Yıkananlar” resmi ile birlikte incelemek gerekir.

Seurat, “La Grande Jatte Adası'nda Bir Pazar Öğleden Sonrası” tablosunda ressam üst sınıfı betimlerken, “Asnières'de Yıkananlar”da ise La Grande Jatte adasının hemen karşı kıyısındki, fabrika işçilerinin dinlenip yıkanmasını tablosuna taşır.

La Grande Jatte Adası'nın yeşilliklerle dolu canlı ve huzur dolu arka planının tersine Asnières’de gelişen Paris endüstrisinin bacalarını görürüz. Aslında, küçük bir pazar günü kaçamağında bile işçilerin yaşamın gerçekliklerinden kaçamadıklarını anlatır gibidir resim.

İki resme birlikte bakıldığında aynı kentte yaşayan, benzer istekleri olan, hatta birbirine yakın yerlere giden insanların manzaralarındaki ve eğlencelerindeki farklılıklarını göstererek Paris’teki sınıf farkını yansıtır.