Havlamayı engellemek bile yasak!

4 Ekim’i her sene Hayvanları Koruma Günü olarak kutluyoruz. Peki dünyada durum nasıl? Hayvanlar ne kadar korunuyor? Avrupa Birliği içinde 2007 yılında imzalanan Lizbon Anlaşması ile hayvanlar “hassas varlıklar” olarak tanımlandı.

Ancak hayvanlara kötü muameleye karşı Avrupa'da ortak bir yasa yok. 2021 yılında The Swiftest’ın Hayvan Hakları Endeksi Raporu’na göre bu konuda en iyi beş ülke Lüksemburg, İngiltere, Avusturya, Çekya, Belçika. Biz ise 41. sıradayız. Örneğin Avusturya’da Hayvanları Koruma Yasası’na göre, hayvan yaşamının önemi, insan yaşamının önemine eşit. Listenin başında yer alan Lüksemburg’da ise, Hayvan Koruma Kanunu 2018’de genişletildi ve kanunda “tüm hayvanlar” tanımı yer aldı.

Kanun mezbahaları, et ve süt endüstrisini yasaklamıyor olsa da hayvanların “ekonomik nedenlerle” katledilmesine yasak getirdi. Örneğin erkek civcivlerin ve erkek buzağıların endüstri tarafından öldürülmesi yasaklandı. Ayrıca yasa, vatandaşlara da sorumluluk yüklüyor. Örneğin, bir yurttaş yaralı bir hayvan görürse hayvanın bakım ve tedavisini üstlenmek ve kurtarmakla yükümlü. Hayvan hakları konusunda İngiltere de oldukça ileride.

Evcil hayvanların korunmasından hayvanat bahçesi işletmelerinin düzenlenmesine kadar hemen her konuda ayrıntılı kanunlar yer alıyor. Hayvan satışı sadece sınırlı sayıdaki petshop’larda yapılabiliyor. Üretim bizdeki kadar kolay değil. Üreticiler lisans almak zorunda, ayrıca her hayvanın kaç kez doğum yapabileceği bile yasayla belirleniyor. Belçika'da, geçen yıl kabul edilen yasaya göre nüfusun çoğunluğunun yaşadığı Flaman kesiminde hayvanları öldüren ya da istismar eden ve kötü muamelede bulunanlar 10 yıla kadar hapis ve 1.6 milyon euroya kadar para cezasına çarptırılacak.

HAYSİYET KORUYAN YASALAR

İsviçre ise hayvanların “haysiyetinin” korunmasını garanti eden ve bunu anayasal olarak tanıyan ilk ülke. Örnek vermek gerekirse köpeğin havlamasını durdurmak bile yasa dışı. Hollanda ise bizdeki 18 yıllık yasada da var olan “kısırlaştır, aşıla yerinde yaşat” düzeniyle sokak hayvanı nüfusunu bitiren ilk ülke. Önümüzdeki yılın başında yürürlüğe girecek yasa ile de evcil hayvanların kulübe ya da kafeste tutulmasına izin verilmeyecek.

Çiftlik hayvanlarının yavrularından erken ayrılması da yasaklanacak. Anlayacağınız o ki, çağdaş dünyada işler çok değişti, biz ise yetersiz yasaların bile, infial uyandıran bir olay yoksa uygulanmadığı bir ülkedeyiz ne yazık ki.