Açıkça söyleyelim: Suyumuz bitiyor

Küresel ölçekte ay bazında sıcaklık rekorları kırılıyor, küresel kaynama çağı başladı deniliyor, kuraklık bir yandan, ölümcül seller diğer yandan. Tüm bu iklim hasar ve kayıpları elbette hepimizi kötümser hissettiriyor. Kötümser senaryoyu değiştirmek için çevre ile ilgili bilgi sahibi olmak birincil adım. Tam da bu nedenle kişisel gözlemlerimize ek olarak bilimsel temeli olan raporlar iklim krizini anlamamız ve bu konuda harekete geçmek adına adım atmaya karar vermemiz konusunda destekleyici oluyor.

Geçtiğimiz günlerde Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından yayımlanan “Küresel Su Kaynaklarının Durumu Raporu 2022” iklim değişikliği ve insan faaliyetleri sonucunda gezegenimizdeki hidrolojik döngünün dengesizleştiğini ortaya koyuyor. Rapor, tatlı su kaynaklarının daha iyi anlaşılması gerektiğini vurguluyor ve temel bir politika değişikliği -aşırı koşulları etkili bir şekilde yönetmek için gelişmiş izleme, veri paylaşımı, sınır ötesi işbirliği ve artan yatırımlar- çağrısında bulunuyor. Birleşmiş Milletler’in su kaynaklarının korunması için çalışan bölümü BM Su’ya göre ise 3.6 milyar insan yılda en az bir ay yeterli suya erişemiyor ve bu sayının 2050 yılına kadar 5 milyarın üzerine çıkması bekleniyor. 273 istasyondan elde edilen verilere dayanarak hazırlanan raporda şu başlıklar öne çıkıyor:

BUHARLAŞMA ANORMAL SEVİYEDE

- Küresel su toplama alanlarının yüzde 50'sinden fazlası ve rezervuarlar normal koşullardan sapmalar gösterdi; bunların çoğunluğu normalden daha kuruydu.

- Toprak nemi ve buharlaşma konusunda 2022 yılı boyunca anormallikler kaydedildi. Örneğin, Avrupa'da buharlaşmada artış ve toprakta azalma yaşandı.

- 2022'de Avrupa Alpleri eşi benzeri görülmemiş düzeyde buzul kütlesi kaybına tanık oldu. Azalma tarihsel dalgalanmaların çok ötesindeydi. Yalnızca bir yıl içinde, 2021'den 2022'ye kadar İsviçre buzul buz hacminde yüzde 6.2'lik bir düşüş yaşadı. Bu durum Avrupa'nın büyük nehirlerinin su akışını etkiledi.

- Avrupa'daki birçok nehir, aşırı sıcak hava dalgası ve kuraklık nedeniyle su kaybetti. 2022 yazında Ren, Loire, Tuna ve Po nehirlerindeki su seviyeleri kritik eşiğe indi.

TÜM DÜNYA ETKİLENDİ

Şiddetli kuraklık Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa, Orta Doğu, La Plata Havzası ve Afrika Boynuzu’nun da aralarında bulunduğu geniş bir bölgeyi etkiledi. Çin'deki Yangtze Nehri havzası ciddi bir kuraklıkla karşı karşıya kalırken Pakistan'ın İndus Nehri havzası aşırı sellere sahne oldu. Pakistan’da 2022'de olağanüstü yağışlı muson döneminde oluşan selde 33 milyondan fazla insan olumsuz etkilendi. 1700’den fazla kişi yaiamını yitirdi ve 30 milyar ABD doları kayıp yaşandı.

36 MİLYON KİŞİ KURAKLIK KURBANI

Afrika’nın bir bölümü yoğun bir kuraklık yaşarken bir bölümünde ölümcül seller görüldü. Kıtada Ekim 2022'de en az 36.1 milyon kişi şiddetli kuraklıktan olumsuz etkilendi. Kuraklıktan etkilenen bölgelerde 4.9 milyon çocuk akut yetersiz beslenmeyle karşı karşıya kaldı. Çocukların 2.2 milyonu Etiyopya'da, 884 bin 500'ü Kenya'da ve 1.8 milyonu Somali'deydi. Aralık 2022 itibarıyla bu bölgede 24 milyon insan ciddi su kıtlığıyla da karşı karşıya kaldı. Nijerya’da ve Nijer’de geçen yılın ekim ayında aşırı yağışlar nedeniyle oluşan sel felaketinde ise toplam 759’dan fazla kişi hayatını kaybetti. Nijer'de buna bağlı ekonomik kayıp 4.2 milyar ABD dolarına ulaştı.