Yaşam savunucuları, AKP iktidarının verdiği onaylara karşı ülkenin dört bir yanında direndi

İklim krizinin etkilerinin her geçen gün daha da hissedildiği dünyada, çevre mücadeleleri yankı buluyor. Türkiye’nin birçok noktasında doğal ve arkeolojik alanlar da sermayenin isteği doğrultusunda yok edildi. AKP iktidarının verdiği onaylara karşı çıkan yurttaş, birçok yerde direndi. Kuruluş amaçlarından biri çevre kirliliğini önlemek ve çevreyle doğanın korunmasını sağlamak olan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2024’te de hız kesmeden projeleri onayladı. Bakanlığın verilerine göre bu yıl, 4 bin 739 proje için çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) süreci başlatıldı. Bu sırada ise 3 bin 791 projeye kapsamlı ÇED raporu hazırlamasını gerektirmeyen “ÇED gerekli değildir” kararı verilirken 664 projenin ise ÇED’i onaylandı.

ÜLKE MADENLE ÇEVRELENDİ 

Bu süreçte 1577 maden için bakanlığa başvuru yapıldı. Yıl içerisinde 1274’üne “ÇED gerekli değil” denirken 108 madene ise “ÇED olumlu” kararı verildi. Ayrıca iktidarın gözde iş insanlarından Mehmet Cengiz’in şirketi Cengiz Holding’e bağlı Truva Bakır, Kaz Dağları içerisinde kalan Çanakkale Bayramiç’teki maden çalışmalarına başladı. Köylülerin ve yaşam savunucularının tüm itirazlarına karşın alanda ağaç kesimi yapan şirketin, 1 milyon ağacı keseceği dile getiriliyor. Bunun yanında Erzincan İliç’te 2008’den beri işletilen ve geçen yıllarda Fırat Nehri’ne siyanürlü zehir karıştıran Kanadalı Anagold Madencilik’in sahasında bir facia daha yaşandı. 13 Şubat’ta alandaki siyanürlü liç yığının kayması sonucunda dokuz işçi yaşamını yitirdi. İlk işçinin cansız bedeni aylar sonra toprak altından çıkarıldı. Bakanlık, faaliyetlerin durdurulduğunu açıkladı ancak şirket, dönmek için çalışmalarına devam ediyor.

KOZA’DAN ÜÇ BAŞVURU

Akın İpek’in FETÖ’den yargılanması üzerine 2015’te Hazine’ye devredilerek kayyum atanan ve geçen aylarda Varlık Fonu’na devredilen Koza Altın, bu yıl da çalışmalarına devam etti. Şirket sadece bu yıl üç maden için başvuru yaparken 13 projesine de “ÇED gerekli değildir” onayını aldı.

65 İKLİM KAMPANYASI

2024 yılında iklim krizi ve mücadele kapsamında change.org’ta da imza kampanyaları başlatıldı. Türetim Ekonomisi Derneği & Change.org Türkiye İklim Programı 2024 Değerlendirme Raporu’na göre bu yıl 65 yeni iklim kampanyası başlatıldı ve tüm kampanyalara gelen 584 bin 197 imza, iklim krizi ile mücadele ve karbon nötr hedefine yönelik yetkililerden değişim talep etti. 27 kampanyanın talebine yönelik olumlu gelişmeler yaşanırken kampanyacılar toplamda 54 farklı karar verici ile doğrudan görüşerek 19 kampanyanın imzalarını yetkililere teslim etti.

OTELLER DURMADI

Kıyı işgallerine yol açan, milli park içerisine yapılan ve arkeolojik alanların yok sayıldığı otel projeleri de devam etti. 183 otel projesi için adım atılırken 164 projeye de onay verildi. Bunların içerisinde Cengiz İnşaat’ın Muğla Bodrum’daki Cennet Koyu’nda yaptığı proje de yer aldı. Yurttaşların tüm mücadelelerine karşın alanda çalışmaya başlayan Cengiz, kapasite artışına da onay aldı. Bu onayla Cengiz, birim sayısını 186’ya çıkardı. Turistik tesisin kapasitesi 556 kişilik oldu. Marmaris Milli Parkı içerisinde kalan alanda da Sinpaş GYO’nun çalışmaları sürüyor. Yaşam savunucuları, mahkemenin geçen günlerde imar durum belgesini iptal ettiği otel projesine devam ettiğini belirtti.

MURAT KURUM, İMAR AFFIYLA ÖVÜNDÜ

2018-2023 yılları arasında çevre, şehircilik ve iklim değişikliği bakanı olan Murat Kurum, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ni (İBB) Ekrem İmamoğlu’na karşı kazanamayınca bakanlığa geri döndü. Mehmet Özhaseki’nin sağlık sorunlarını gerekçe göstererek istafı üzerine atanan Kurum’un ise “karnesi kötü.” Raporlara göre 2010-2018 yılları arasında 106 bin 465 olan maden ruhsatı sayısı, 8 yılda 386 bine çıktı. Koza Altın, Zenit Madencilik, Tümad Madencilik ve Esan Madencilik gibi şirketler Türkiye’nin birçok noktasında özellikle altın madeni işletmeye başladı. Doğa katliamlarına onay verildiği dönemde Kurum, koltuğunda oturuyordu. Bunların arasında Akbelen Ormanı, Aydos Ormanı, Salda Gölü, Kaz Dağları ve Cennet Koyu gibi alanlar yer aldı. Bunun yanında 2018’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla birlikte Resmi Gazete’de yayımlanan kararla imar affı kapsamında 6 milyon konut için yapı kayıt belgesi verildi. Bu kararın ardından göreve gelen Kurum, aftan yedi milyon kişinin yararlandığını açıkladı. Kurum, “İmar barışı, ‘imar barışına giren yapılar sağlamdır, riskli değildir’ anlamı taşımıyor” açıklamasını yaptı. Kurum ayrıca, “İmar affı, bizim vatandaşın devletle olan barışı” ifadesini kullandı. Verilen imar affı özellikle 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından gündeme geldi.