Uzay yolculuğu bilimsel olarak DNA mutasyonuna neden olabilir mi?

Mount Sinai Sağlık Sistemi Icahn Tıp Fakültesinde yürütülen ve türünün ilk örneği olan çalışma, bazı risklere ve mutasyonlara parmak basıyor. Söz konusu mutasyonlar ise muhtemelen uzay yolculuğuyla bağlantılı.

Popular Science Türkiye'de yayımlanan bir yazıda bilim insanlarından oluşan bir araştırma takımı, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesinde (NASA) çalışan ve 1998 ile 2001 yılları arasında uzay mekiği görevleri yürüten astronotlardan kan örnekleri topladı. Araştırmacılar incelenen 14 astronotun tamamının kan oluşum sisteminde (hematopoetik kök hücreler), somatik mutasyonlar olarak da bilinen DNA mutasyonları tespit etti.

Bulgular uzay yolculuğunun mutasyonların suçlusu olduğu açıklanabilir 

Nature Communications Biology bülteninin Ağustos sayısında yayımlanan bulgular, uzay yolculuğunun söz konusu mutasyonlarla ilişkilendirilebileceğini göstererek astronotların meslek hayatları boyunca devam eden kan taramasının ve emeklilikleri esnasında sağlık durumlarının takip edilmesinin önemini vurguluyor.

Somatik mutasyonlar, bir insan gebe kaldıktan sonra sperm veya yumurta hücrelerinin dışında gerçekleşiyor. Dolayısıyla nesle aktarılmıyor. Bu çalışmada belirlenen mutasyonlar, klonal hematopoez (CH) adı verilen bir işlem olan ve tek bir klondan elde edilen kan hücrelerinin aşırı temsiliyle nitelendiriliyor.

Bu gibi mutasyonlar, morötesi ışınım veya belirli kimyasallara maruz kalmak gibi çevresel etmenlerden kaynaklanıyor ve kanser kemoterapisi ya da radyoterapisinin bir sonucu olabiliyor. CH ile ilişkilendirilen birtakım işaretler veya belirtiler bulunuyor. Çoğu hasta, başka hastalıklar için yapılan genetik kan tahlillerinden sonra belirleniyor. CH mutlaka bir hastalığı göstermese de, kalp damar hastalığı ve kan kanseri tehlikesinin artmasıyla ilişkilendiriliyor.

Çalışmanın baş yazarı ve Icahn – Mount Sinai Sağlık Sistemi Kalp Damar Hastalıkları Araştırma Enstitüsünde tıp profesörü olan David Goukassian şöyle aktarıyor: “Astronotlar, en önemlisi de uzay radyasyonu olmak üzere pek çok etmenin somatik mutasyonlarla sonuçlanabileceği olağanüstü bir ortamda çalışıyor. Bu durum, söz konusu mutasyonların klonal hematopoetize dönüşme tehlikesi olduğu anlamına geliyor. Uzaya yapılan ticari uçuşlara ve uzayın derinliklerine yapılan keşif uçuşlarına olan ilginin arttığı ve Mars yolculuğu gibi tekrarlı ya da uzun süreli uzay keşif görevleriyle ilişkili olan çeşitli zararlı unsurlara maruz kalmanın sağlık üzerinde oluşturabileceği olası tehlikeleri düşündüğümüzde, 14 astronottan oluşan bu örnek grubunda somatik mutasyonları geriye dönük incelemeye karar verdik.”