Meyve sineklerinin göz hareketleri insanlara benziyor

Araştırmacıların yürüttüğü yeni çalışma, meyve sineklerinin bir farklı strateji ile evrimleşerek kafalarını hareket ettirmeden görüşlerini ayarlayabildiklerini gösteriyor; retinalarını gözlerinin içerisinde hareket ettiriyorlar. Gözleriniz siz farkında olmadan sık sık hareket ediyor ve mikroseğirme şeklinde adlandırılan ufak seğirmeler meydana gerçekleştiriyor.

Aslında bu seğirmeler, çay bardağınızı görmeye devam etmenizin sebebi. Gözlerinize gelen ışık kalıplarında tam kararında çeşitlilik oluşturup, görsel nöronlarınızın baktığı şeye tamamen adapte olmasını önlüyorlar. Mikroseğirmeler olmasaydı, çay bardağının görüntüsü kısa süre sonra kaybolmaya başlardı; tıpkı burnunuzun sürekli aldığı bir kokuya alışıp artık bu kokuyu fark etmemesi gibi.

''MEYVE SİNEKLERNİN RETİNALARINI HAREKET ETTİRMESİ ÇOK İLGİNÇ''

Populer Science Türkçe'nin yazısındaki detaylara göre yapılan araştırma meyve sineklerine dair önemli detayları içeriyor. Söz konusu çalışmayı Rockefeller Üniversitesindeki Gaby Maimon’un laboratuvarında doktora sonrası araştırmacı olarak yürüten ve şu an Max Planck Enstitüsü Biyolojik Zeka Bölümünde grup lideri olan Lisa Frank, “Meyve sineklerinin retinalarını hareket ettirmesi çok ilginç çünkü bu durum” diyor. “Görsel sistemin bilgi toplayıp işlemeye yardımcı olmak için kullandığı ve henüz keşfedilmemiş başka bir sürü özelliği olabileceğini akla getiriyor.”

Meyve sinekleri gibi görünürde basit canlıları kullanan Maimon’un laboratuvarı, beyinlerin hedefe yönelik eylemleri nasıl ürettiğine dair ilkeleri anlamaya çalışıyor. Bilim insanları, beyin devrelerinin davranışa nasıl yol açtığını incelemek için gelişmiş yöntemlerden yararlanıyor.

Araştırmacılar Nature bülteninde yayımlanan yeni bulguların, genel olarak hayvan gözünün hareket biyolojisi üzerine yapılacak birçok keşfe olanak sağlaması gerektiğini söylüyor. Bu tip araştırmalar, göz hareketlerinin bozulduğu otizm ve şizofreni gibi bilişsel bozuklukların daha iyi anlaşılmasına yol açabilir.

Araştırmacılar sineğin görsel sistemini daha bütünsel şekilde anlamak için anatomik, davranışsal, elektrofiziksel ve genetik yaklaşımlardan oluşan bir kombinasyon kullanmış. İlk olarak, meyve sineklerinin retinalarına bağlı kasları olup olmadığını belirlemeleri gerekti.

Kas liflerine bağlanan floresan bir molekülün kullanıldığı deneylerde, mikroskobik görüntüler her bir retinada parlayan iki kas olduğunu ortaya çıkarmış. Bulgular, bu tip kasların gerçekten de mevcut olduğunu ve retinayı iki boyutta hareket ettirebildiklerini doğruluyor.

Araştırmacılar daha sonra sineklerin kafasını haraketli desenler gösteren panoramik bir LED ekranın önünde sabit tutmuş ve sinek retinalarının konumlarını kameralar yardımıyla takip etmişler.

Gözlerimizin tenis oyunu izlediğimiz sırada topu takip etmesi gibi retinaların da desenler ile beraber haraket ettiklerini bulmuşlar. “Hareket eden nesneleri izleme yeteneğinin, insanlarda ve sineklerde bağımsız olarak evrimleştiğini düşünüyoruz” diyor Fenk. “Bu durum, çok farklı göz tiplerine sahip canlıları çok benzer aktif stratejilere yönlendirmiş.”