Dünya ilk dönemlerinde başka gezegenle çarpıştı; enkazı olabilir!

Araştırmacılar uzun zamandır Ay'ın, Theia adı verilen Mars büyüklüğündeki bir protoplanetin yaklaşık 4,5 milyar yıl önce ilkel Dünya'ya çarpması sonucu oluştuğundan şüpheleniyorlar. Kelimenin tam anlamıyla Dünya'yı paramparça eden bu olay, büyük miktarda parça kopararak sonunda gezegenimizin tek uydusunu oluşturdu.

Ya da en azından teori böyle; doğal olarak tüm araştırmacılar aynı fikirde değil. Ancak şimdi, Çin Bilimler Akademisi'ndeki bir grup bilim insanı, Theia'nın daha önce düşünülenden daha büyük parçalarının Dünya'nın derinliklerine saplanmış olabileceği teorisini destekleyen yeni kanıtlar ortaya çıkardıklarını iddia ediyor.

İZLERİ DÜNYA'NIN DERİNLİKLERİNDE OLABİLİR

Donanımhaber'de yer alan ayrıntılara göre ekip, Afrika kıtasının ve Pasifik Okyanusu'nun derinliklerine gömülmüş olan ve büyük düşük hızlı bölgeler (LLVP'ler) olarak bilinen iki büyük madde bloğunu analiz etti. Nature dergisinde yayınlanan yeni bir makalede ayrıntılı olarak açıklandığı gibi, bu lekelerin olası kökenini bulmak için karmaşık akışkanlar dinamiği simülasyonları gerçekleştirdiler.

Theia benzeri devasa bir cismin Dünya'ya çarpmasını simüle eden ekip, Dünya'nın mantosunun üst yarısının bu süreçte eriyerek, cismin kabaca yüzde onunun nihayetinde Dünya'nın derinliklerine, çekirdeğine yakın bir yere gitmesine izin vereceğini buldu. Bu parçalar daha sonra konveksiyon akımları nedeniyle çalkalanarak büyüyecek ve iki LLVP'nin oluşmasını sağlayacaktı.

Önceki simülasyonlar Theia'nın sadece izlerinin uzun zaman önce Dünya'nın içinde eridiği sonucuna varmıştı. Ancak yeni çalışma, Mars büyüklüğündeki protoplanetin çok daha fazlasının gezegenimizin içine hapsolduğunu, Dünya'nın toplam kütlesinin kabaca yüzde iki ila üçünü oluşturduğunu gösteriyor.

Neyse ki, bu aynı zamanda bu yeni teoriyi test etmek için nispeten basit bir yolumuz olabileceği anlamına geliyor. Caltech'te jeofizikçi olan başyazar Qian Yuan’a göre eğer Ay, Dünya ile Theia’nın çarpması sonucu oluştuysa Ay mantosuna ait kayalar bu süreci kanıtlayabilir. Eğer Ay manto kayası ile LLVP, aynı kimyasal imzaları paylaşıyorsa, her ikisinin de Theia'dan kaynaklandığı öne sürülebilir.

Öte yandan yeni çalışmaya katılmayan bilim insanları da var. Bazıları Theia'nın sözde parçalarının Dünya'nın mantosuna çoktan karışmış olabileceğini söylerken bazıları ise Dünya'nın mantosunun alt katmanında dönen magmanın LLVP’leri oluşturmuş olabileceğine işaret ediyor.