Çekirgeli makarna İtalyan mutfağını değişmeye zorlayabilir mi?

Yenilebilir çekirgelerden elde edilen unla yapılan makarna, İtalya'da tartışma yarattı. Hükümet kültürel yozlaşma yaratacağı gerekçesiyle bu tür yenilebilir böceklerin pizza ve makarnada kullanılmasını engellemek istiyor. Ancak böceklerde elde edilen besinler restoranlarda ilgi görmeye başladı bile. Yenilebilir böcek türleri İtalyan mutfağını değişmeye zorlayabilir mi?

BBC Türkçe
Francesco Tosto/BBC
Torino'da bir restoranda akşam yemeklerinde kriket bazlı ürünler yapılıyor

İtalya'nın kuzeyinde, Alpler yakınlarındaki küçük bir odada, üst üste sıralanmış milyonlarca kap çekirgeyle dolu.

Bu böcekler biraz sonra yemeğe dönüştürülecek.

İşlem çok basit: böcekler önce donduruluyor, sonra kaynatılıyor, kurutuluyor ve arından toz haline getiriliyor.

Ülkenin en büyük çekirge çiftliği olan İtalyan Çekirge Çiftliği'nde her gün yaklaşık bir milyon böcek gıda maddesine dönüştürülüyor.

Çiftliği işleten Ivan Albano, makarna, ekmek, krep, enerji barı ve hatta spor içeceklerinin üretiminde kullanılabilecek, açık kahverengi renkli, böcekten yapılmış bir un gösteriyor. Çekirge, karınca ve solucan, dünyanın birçok yerinde binlerce yıldır yeniyor.

Avrupa Birliği (AB) bu yılın başında insan tüketimi için böcek satışını onayladı. Avrupa ülkelerindeki yemek alışkanlıklarında bir değişiklik olup olmayacağı tartışılıyor.

Bu yeni düzenlemeye şimdiye kadar en çok tepki gösteren ülke İtalya oldu.

Hükümet, pizza ve makarna yapımında böcek kullanımını yasaklamak için şimdiden adımlar atmaya başladı. Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini, Facebook hesabından yaptığı paylaşımda, "Tarımımızı ve kültürümüzü yoksullaştıracak bu çılgınlığa her şekilde karşı çıkacağız" dedi.

Ancak birkaç İtalyan üretici makarna ve pizza tariflerine çekirge eklemeye başladı.

"Burada sürdürülebilir ürünler yetiştiriyoruz" diyen Ivan Albano şöyle devam ediyor:

"1 kilogram çekirge unu üretmek için sadece 12 litre su kullanıyoruz."

Ivan, ineklerden elde edilen 1 kilogram protein için binlerce litre suya ihtiyaçları olduğunu söylüyor. Çekirge üretmek için kullanılan arazi de et üretimine kıyasla çok az. Et ve süt endüstrisi ayrıca çok fazla hava kirliliğine neden olmakla eleştiriliyor.

Giderek daha fazla bilim insanı böcek tüketiminin iklim değişikliğiyle mücadelede çok önemli olabileceğini söylüyor.

Torino yakınlarındaki bir restoranda şef olan Simone Loddo, yaklaşık bin yıllık bir taze makarna tarifini değiştirmeye karar verdi.

Kullandığı hamurun yüzde 15'i artık çekirge tozundan oluşuyor.

Restorandaki bazı müşteriler çekirgeli tagliatelleyi denemek istemiyor.

Ama benim gibi denemeyi seçenler, tadının beklediklerinden daha iyi olmasına şaşırıyor.

AFP
Kabak kreması, çıtır jambon, parmesan ve fesleğen ile servis edilen çekirgeli tagliatelle

Çekirge ununda aynı zamanda bolca vitamin, lif, mineral ve amino asit bulunuyor.

Bir tabak çekirge ununda bir dana bonfileden daha fazla demir ve magnezyum var.

Peki böcek yemek daha az et yemek isteyenler için gerçekçi bir seçenek mi?

Burada en önemli konulardan biri fiyat.

Ivan, "Çekirge bazlı yiyecekler almak istiyorsanız bu şimdilik pahalıya mal olacak" diyor ve devam ediyor:

"Çekirge unu lüks bir ürün. Kilogram başına maliyeti yaklaşık 60 dolar.

Bir paket çekirgeli makarnanın fiyatı ise 8 dolara kadar yükselebilir. Böcek ürünleri bu yüzden şimdilik çok yaygın değil.

Roma yakınlarında dört kuşaktır ailesine ait bir çiftliğin sahibi olan Claudio Lauteri, "Ürettiğim et, çekirge unundan çok daha ucuz ve kaliteli" diyor.

Ama mesele sadece fiyat da değil, toplumdaki algı da çok önemli.

İtalya'da 100 yaşına kadar yaşayanların sayısı hızla artıyor.

Birçok kişi, Akdeniz diyetinin sağlıklı bir yaşam için kutsal olduğuna inanıyor.

Claudio, "İtalyanlar yüzyıllardır et yiyor. Ölçülü bir şekilde tüketildiğinde et kesinlikle sağlıklı" diyor.

Böcek ürünlerinin İtalyan mutağı için bir tehdit olabileceğine inanan Claudio şöyle devam ediyor:

"Bu ürünlere alışık değiliz. Akdeniz diyetinin bir parçası değiller. Ayrıca insanlar için bir tehdit de olabilirler. Böcek yemenin vücudumuza ne tür etkileri olacağını bilmiyoruz.

"Bu yeni gıda ürünlerine kesinlikle karşıyım ve onları yemeyi reddediyorum."

Francesco Tosto/BBC
Claudio Lauteri, böcek bazlı yiyecekleri yemeyi reddediyor ve bunları Akdeniz diyeti için bir tehdit olarak görüyor

Avrupa'da bir yandan çekirge üretimi artarken böcek yeme fikrine karşı tepkiler de şiddetleniyor.

İtalya'nın iktidardaki aşırı sağcı İtalya'nın Kardeşleri partisinin bir üyesi, AB'nin böcekleri insan tüketimi için onaylama kararını "çılgınlığın eşiğinde" diye nitelendirdi.

Başbakan Giorgia Meloni ise İtalyan mutfağını ve geleneklerini korumak için özel bir bakanlık birimi kurdu.

Böceklerin İtalyan mutfağıyla ilişkilendirilebileceğinden endişelenen üç bakan sıkı önlemler almak için dört kararname duyurdu.

Francesco Tosto/BBC
Şef Simone Loddo, Torino yakınlarındaki restoranında çekirge içeren un kullanarak makarna yapıyor

Böcek bazlı ürünler başka ülkelerde de tartışmalara yol açıyor.

Polonya'da bu yıl yapılacak seçimler öncesinde bu önemli bir gündem konusu haline geldi.

Mart ayında, Polonya'nın en büyük iki partisinden siyasetçiler, vatandaşları böcek yemeye zorlayacak politikalar geliştirmekle birbirini suçladı.

Ana muhalefet partisinin lideri Donald Tusk, hükümeti "solucan çorbası destekçisi" olarak nitelendirdi.

Avusturya, Belçika ve Hollanda'da insanlar böcek yemeye daha sıcak bakıyor.

Avusturya'da meze olarak kurutulmuş böcek yeniyor.

Belçikalılar ise enerji içeceklerinde ve barlarında, hamburgerlerde ve çorbalarda kurt yemeye de açık.

Çekirgeli tagliatelle yapan restoranı işleten Daniel Scognamiglio, "Ne yazık ki böcek yemekle ilgili hala çok fazla yanlış bilgi var" diyor.

Daniel, "Çok fazla eleştirildim. Yemek geleneği birçok insan için kutsal. Yeme alışkanlıklarını değiştirmek istemiyorlar" diyor.

Ancak Daniel ufak da olsa bir dönüşüm yaşandığını, daha fazla insanın meraktan çekirge bazlı ürünler sipariş ettiğini söylüyor.

Dünyanın nüfusu sekiz milyarı aştı.

Gezegenin kaynaklarının bu kadar çok insanın gıda ihatiyacını karşılamakta zorlanacağına dair korkular var. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün tahminlerine göre dünya çapında tarımsal üretimin önümüzdeki yıllarda yüzde 70 oranında artması gerekecek.

Böcekler gibi çevre dostu proteinlere geçiş bir zorunluluk haline gelebilir. Şimdiye kadar böcek bazı gıda üretmek ve bu gıdaların ticaretini yapmak için olanaklar sınırlıydı.

AB'nin yasal düzenlemesiyle sektör büyüdükçe fiyatların da önemli ölçüde düşmesi bekleniyor.

Ivan şimdiden ürünleri için restoranlardan ve süpermarketlerden çok fazla talep aldığını söylüyor.