Erdoğan konuştu, ‘EGAYDAAK’ yeniden gündeme geldi

Ege Denizi'nde, Yunanistan ile Türkiye arasındaki deniz sınırlarının belirlenmesinin önündeki en büyük engel olan Egemenliği Antlaşmalarla Yunanistan’a Devredilmeyen Ada, Adacık ve Kayalıklar (EGAYDAAK), iki ülke arasında tansiyonu yükseltmeye devam ediyor.

Caner Çiftçi

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Samsun Çarşamba Havalimanı'nda düzenlenen TEKNOFEST KARADENİZ 2022'de yaptığı konuşmada, Yunanistan'a yönelik verdiği mesajlar dikkat çekti. 

Erdoğan, Yunanistan'ın Türkiye'ye karşı gerçekleştirdiği provokasyonlara ilişkin "Ey Yunan, bak tarihe bak, tarihe dön, çok daha fazla ileri gidersen bunun bedeli ağır olur, ağır. Yunanistan'a bizim tek cümlemiz var; İzmir'i unutma" ifadelerini kullandı.

Erdoğan, Ege Denizi'nde yer alan Egemenliği Antlaşmalarla Yunanistan'a Devredilmeyen Ada, Adacık ve Kayalıklar'a (EGAYDAAK) dikkat çekerek, "Adaları işgal etmeniz falan bizi bağlamaz, vakti saati geldiğinde gereğini yaparız. Hani diyoruz ya, bir gece ansızın gelebiliriz" dedi.

Cumhuriyet, Erdoğan’ın açıklamalarının ardından işgal edilen adalara ilişkin detayları okuyucularına sunuyor.

EGAYDAAK

EGAYDAAK, Lozan Barış Antlaşması öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliğini sürdürdüğü ve Lozan Barış Antlaşması’nda devri söz konusu olmayan ada, adacık ve kayalıkların tümünü oluşturan coğrafi formasyonlardır.

Günümüzde Dışişleri Bakanlığı'nın resmi web sitesinde yer alan "Başlıca Ege Denizi Sorunları" başlıklı kısımda EGAYDAAK ile ilgili kapsamlı bilgiye yer verilmiştir.

EGAYDAAK kapsamında yer alan 153 ada, adacık ve kayalık üzerinde Türkiye Cumhuriyeti’nin egemenliği halen sürmektedir.

Yunanistan, "EGAYDAAK’ların önce İtalya'ya, İtalya'dan da Yunanistan’a geçtiği" iddiasını sürdürmektedir. Ancak, Yunanistan'ın savunduğu ve öne sürdüğü bu görüşlerin, hukuki bir dayanağı olmadığı gibi uluslararası antlaşmalarla da bağdaşmamaktadır.

1995’TE GÜNDEME GELDİ

EGAYDAAK ile ilgili olarak Yunanistan ve Türkiye arasında ortaya çıkan uyuşmazlığa yönelik esas alınması gereken hususların, 1923 Lozan Barış Antlaşması'nın 6, 12, 15 ve 16 ile 1947 Paris Barış Antlaşması'nın 14. maddesinde yer aldığı bilinmektedir. Lozan ve Paris antlaşmaları içersinde yer alan alan maddelerin içeriği, EGAYDAAK'ların temel statüsünü oluşturmaktadır.

EGAYDAAK'ların Türkiye'de geniş yankı bulması, 1995'te Yunanistan'ın bazı adaları yerleşime açması haberleriyle kendini göstermiş ve Kardak Krizi ile yeniden gündemde yerini tutmuştur.

Yunanistan’ın 1995’ten bu yana EGAYDAAK kapsamında yer alan bazı ada, adacık ve kayalıkları askerileştirdiği, silahlandırdığı ve yerleşime açtığı aşağıda açıkça görülmektedir.

Nergizcik Adası

Koyun Adası

Keçi Adası

Kalolimni/Kilimli Adası

Hurşit/Fornoz Adası

Eşek Adası

Bulamaç Adası

Karaada ve Fener Adaları

Görüldüğü üzere Yunanistan, EGAYDAAK kapsamındaki Bulamaç, Eşek, Hurşit, Kalolimni, Keçi, Koyun, Nergizcik, Karaada ve Fener adalarını silahlandırmış, askerileştirmiş ve yerleşime açmıştır.

Yunanistan ayrıca, söz konusu adalara çeşitli askeri üsler ve askeri birlikler konuşlandırmıştır.

Yunanistan'ın EGAYDAAK'lar üzerindeki yayılmacı faaliyetleri karasularını genişletme çabalarının bir parçası olmakla birlikte Ege Denizi'nde istikrarsızlığın ve güvensizliğin temelini oluşturuyor.

Türkiye, EGAYDAAK kapsamında yer alan toplam 153 ada, adacık ve kayalıkların henüz adını resmi olarak açıklamamıştır.