Bant daraltma nedir, internete erişim sınırlaması nasıl getiriliyor?
İstanbul’un en kalabalık lokasyonlarından biri olan Taksim İstiklal Caddesi'nde meydana gelen bombalı saldırı sonrası Instagram, Twitter, WhatsApp, YouTube, TikTok ve Facebook'ta erişim sorunu yaşandı. BTK, sosyal medya platformlarında bant daraltma uygulaması yapıldığını duyurdu. Peki bant daraltma nedir, internete erişim sınırlaması nasıl getiriliyor?
BBC TürkçeTaksim’deki bombalı saldırıdan sonra ilk bir saat içerisinde Türkiye’de internet erişimi sınırlaması uygulanmaya başladı.
Küresel internet erişimini takip eden Netblocks oluşumu, patlamanın ve yayın yasağının ardından Türkiye'de Instagram, YouTube, Facebook ve Twitter'a erişimin yavaşlatıldığını ya da bazı internet sağlayıcılar tarafından tamamen durdurulduğunu aktardı.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) da, patlama sonrası ortaya çıkan "aykırı görüntülere" ilişkin sosyal medya platformlarında ülke genelinde bant daraltma uygulaması yapıldığını duyurdu.
İngilizcesi bandwidth olan bant genişliği ifadesi, internetle bağlantı halinde olan herhangi bir cihazın belirli zaman dilimi kapsamında alabileceği veri miktarını anlatmak için kullanılıyor.
Ekim ayı sonunda yasalaşan Dezenformasyon yasası ile internet trafiği bant genişliğinin daraltılması kararı verilmesi halinde, süreç şu şekilde işliyor:
- Karar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK'ye gönderiliyor.
- Bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde kararın erişim sağlayıcıları tarafından uygulanması gerekiyor
https://twitter.com/netblocks/status/1591834994191859715?s=20&t=Zx1JUmr7anQtE0n4obRhvA
Emniyet Genel Müdürlüğü, bombalı saldırıyla ilgili sosyal medyada provokatif paylaşımlar yaptığı iddia edilen 25 hesap yöneticisinin tespit edildiğini duyurdu.
Anadolu Ajansı da İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nca İstiklal Caddesi'ndeki patlamaya ilişkin sosyal medya hesaplarından yapılan olumsuz paylaşımlara yönelik soruşturma başlatıldığını aktarmıştı.
Dezenformasyon Yasası’nın “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” ile ilgili bölümü Meclis’te tartışmalara neden olmuştu.
Muhalefetin, yasa metninden çıkarılması veya öngörülen cezanın indirilmesi, sanıkların tutuksuz yargılanması yönündeki uzlaşma çağrılarına karşın, “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunu” düzenleyen değişiklik yapılmaksızın geçti.
Bu madde şu şekilde:
- Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
- Fail, suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi hâlinde, birinci fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır.”
Sosyal medyada, erişim engelini aşabilmek için VPN, sanal özel ağlarla ilgili çok sayıda paylaşım yapılıyor.