AKP, sandığa ‘hayal’ koyacak
Anketlerde oy kaybettiği belirtilen iktidar, yıllardır giderilmeyen sorunları gündemine almaya başladı. Bütçe açığı göz önüne alındığında “çözüm”ün nasıl gerçekleşeceği ise belirsiz.
Mustafa ÇakırSöylemler ve yapılan haberler iktidarın; emeklilikte yaşa takılanlar, düşük emekli aylıkları, 3600 ek gösterge gibi sorunların çözümü için adım atacağı yönünde.
Bütçe açığı göz önüne alındığında “çözüm”ün nasıl gerçekleşeceği belirsiz. Kulislerde, iktidarın yıllardır dile getirilen sorunları, “erken seçim” nedeniyle gündemine “alıyormuş” gibi yaptığı konuşuluyor. İktidarın seçime doğru gündeme getirdiği temel taleplerde son durum şöyle:
- 3600 ek gösterge: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mayıs 2018’de AKP’nin seçim beyannamesi toplantısında, polis, öğretmen, hemşire, din görevlileri ile diğer idarecilerin emeklilik ek göstergelerini 3600’e çıkaracaklarını vaat etti. Ancak düzenleme yapılmadı. Asıl olarak emekli ikramiyeleri ile emekli maaşlarında artış yapacak olan düzenleme konusunda ağustos ayında imzalanan memur toplusözleşmesine madde konuldu. Bu maddeye göre 3600 ek gösterge düzenlemesi dahil olmak üzere ek göstergelere ilişkin çalışma, yetkili konfederasyon Memur-Sen’in katkı ve katılımıyla 2022’de tamamlanacak. Düzenlemenin sadece dört meslek grubu için mi yapılacağı, tüm memurları kapsayıp kapsamayacağı ise bilinmiyor.
- Sözleşmeliye ‘kadro’: Kamuda 500 binin üzerinde sözleşmeli personel var. Yıllardır kadro istiyorlar. Toplusözleşme metnine göre, Memur-Sen’in katkı ve katılımıyla “sözleşmeli personel mevzuatında düzenleme yapılması suretiyle sözleşmeli personelin statülerinin yeniden belirlenmesine ilişkin çalışma” 2022’de tamamlanacak. Metinde “kadro” ifadesi geçmiyor. Düzenlemenin bütün sözleşmelileri kapsayıp kapsamayacağı da belli değil.
- EYT’liler: “Emeklilikte yaşa takılanlar” kısaca “EYT’liler” olarak bilinen binlerce yurttaş, yıllardır kendilerine yapılan haksızlığın giderilmesini istiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan bu konuda düzenleme yapılmasına kesin olarak karşı çıkmış, “seçim kaybetsek de yokum” demişti. Dün, “süre konusunda 2-3 yıllık bir avantaj sağlayacak düzenleme yapılabileceği” yönünde haberler gündeme geldi. Ancak AKP’nin gündeminde binlerce EYT’liyi hemen emekli etmek gibi bir düşünce yok. Sadece sağlık hakkından yararlanabilmek için prim ödeme şartının kaldırılması gibi bir düzenleme üzerinde konuşuluyor. Ancak netlik yok.
- Asgari ücret: Asgari ücretin vergi dışı bırakılması yıllardır dile getirilen bir talep. Ancak iktidar adım atmıyor. İttifak ortağı MHP’nin de ısrarı ile bazı vergi kalemlerinden vazgeçilerek asgari ücrette artış sağlanabileceği dillendiriliyor. Ancak AKP “Asgari ücretten hiç vergi alınmasın” noktasına uzak. Sadece bir iki kalem vergiden vazgeçme gibi bir düzenleme yapılabileceği belirtiliyor.
- Emekli maaşları: Binlerce emekli, asgari ücretin altında maaş alıyor. En düşük işçi emekli aylığı 1627 TL. Emekli, maaşlarının yükseltilmesini istiyor. İktidarın düşük emekli aylıklarının iyileştirilmesi için çalışma yaptığı konuşuluyor. Ancak miktar da oran da belli değil.
- Çiftçi destekleri: Çiftçi, mazot, gübre ve ilaçtaki fiyat artışlarına yetişemiyor. AKP’nin kendi çıkardığı yasada bütçeden tarıma ayrılacak kaynağın gayrisafi milli hasılanın yüzde birinden az olamayacağı belirtiliyor ancak verilen destek hiçbir zaman bu oranı yakalayamıyor.
- İhracatçıya destek: Ekonomi politikası, kurun yükselmesi, TL’deki değer kaybı ile birlikte ihracatın artması, uzun vadede ise “cari dengenin” sağlanması üzerine kurgulanıyor. Bu nedenle de ihracatın artması için her türlü kolaylık sağlanıyor. İhracatçılara yeni kolaylıklar sağlayan yasa teklifi bu hafta TBMM’de görüşülecek.