Yeni Patriot'lar geliyor

Türkiye’nin geçen yıl yapılan NATO zirvesinde ilkesel olarak onay verdiği “füze kalkanı” olarak bilinen füze savunma sistemine ilişkin Ankara’nın iki önemli çekincesini kapsayan son pürüzlerin de aşıldığı öğrenildi. Türkiye komuta kontrolü sisteminde yer alırken Türkiye’de füze savunma sisteminin kapsama alanı dışında kalan küçük bir bölgede ABD’nin göndereceği Patriot füzeleri konuşlandırılacak.

ABD’nin girişimiyle NATO’nun gündemine gelen ve geçen yıl sonunda yapılan Lizbon zirvesinde Türkiye’nin onay verdiği füze kalkanı projesinde Washington-Ankara arasında nihai mutabakat sessiz sedasız sağlandı. Türkiye’nin komuta kontrol merkezi ve sistemin kapsama alanı konularında çekincelerine ilişkin son pürüzler ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın geçen ay Türkiye’ye yaptığı ziyaret sonrasında giderildi. Konu, Clinton’ın İstanbul’da Türk mevkidaşı Ahmet Davutoğlu ile yaptığı görüşmenin gündem maddelerinden biri oldu.

Bu görüşmede Türk yetkililer Türkiye’nin çekincelerini bir kez daha ortaya koydu. Clinton’ın ülkesine dönmesinin ardından Ankara-Washington hattında füze kalkanına ilişkin bir dizi temas daha yapıldı. Bu temaslar sonucunda füze savunma sisteminin koruması altında kalacak bölge için Türkiye’ye Patriot füzesi gönderilmesi kararlaştırıldı.

Ancak sistemin hangi bölgeleri koruyacağı, hangi bölgeleri kapsama alanı dışında bırakacağı netleştirilemedi. En fazla koruma alanının sağlanacağı, ancak sistemin kurulma şekline göre kapsama dışı alanların ortaya çıkacağı ve Patriot’ların da bu bölgelerde konuşlandırılacağı öğrenildi.

Bunun dışında Türkiye füze savunma sisteminin komuta kontrolünde de bulunacak. ABD’li yetkililer Ankara’nın bu konudaki çekincesini de ortadan kaldırırken İsrail’in sisteme ilişkin bilgilere ulaşmasının önüne geçilecek.

Türkiye her ne kadar “İran” olarak telaffuz etmese de sistem pratikte İran’dan gelecek tehdide karşı projelendirildi. Ankara, uzun menzilli füze sistemine sahip olan Kuzey Kore’yi ise söz konusu füzelerin Türkiye’ye ulaşabilecek kapasiteye sahip olmamasından dolayı tehdit olarak görmüyor.

Füze kalkanı projesi bağlamında 3 adet radar sistemi konuşlandırılmasına gereksinim duyan ABD, sadece NATO coğrafyasını değil, aynı zamanda potansiyel tehditler coğrafyasını da dikkate alıyor. Bu nedenle, NATO Füze Sistemi Komuta Kontrol Merkezi’nin ABD Ulusal Komuta Kontrol Merkezi ile paralel çalışması öngörülüyor. NATO üyesi 28 ülkeyi, NATO Sekreteri’ni, NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı’nı ve NATO’daki paralel komuta zinciri aracılığıyla NATO Alt Komutanlıkları’nı kapsaması öngörülüyor.

Türkiye’ye ilişkin proje için gerekli Standard Füze İnterseptörleri (SM-3) Akdeniz ve Kuzey Denizi’ne ve Amerikan Deniz Kuvvetleri’ne ait savaş gemilerinde konuşlandırılacak.