Van'da 61 sığınmacının hayatını kaybettiği tekneden son görüntüler ortaya çıktı

Van Barosu Göç ve İltica Komisyonu, 27 Haziran günü Van Gölü’ne açıldıkları sırada teknenin batmasın sonucu hayatını kaybeden 61 mültecinin görüntülerini paylaştı. Tekne batmadan 15 dakika önce çekilen görüntülerde, mültecilerin dip dibe zor şartlarda yolculuk yaptığı görülüyor.

Komisyonunun hazırladığı raporda “Olay tamamıyla olası kastla insan öldürme suçudur” denilerek, olayda kamu görevlilerinin de sorumluluğu olduğu iddia edildi: “Sınır hattında görev yapan birtakım asker görevlilerin yozlaştığı, göçmen kaçakçısı suç şebekeleriyle çıkar ilişkisine girdikleri ve bu kişilerin faaliyetlerini rüşvet karşılığında kolaylaştırıldığı bilgisi edinilmiştir.”

Van Gölü'nde sığınmacıları taşıyan ve şu ana kadar 61 mültecinin cesedine ulaşılan tekne faciasında arama çalışmaları sürerken, Van Barosu Göç ve İltica Komisyonu, teknenin batmadan önceki son görüntülerini paylaştı. Paylaşılan videoda mültecinin teknenin alt kısmında oldukları ve sıkışık halde yolculuk edişi yer alıyor.

Komisyon olaya ilişkin rapor da hazırladı. 8 tespitin yer aldığı raporda, olayın, 26 Aralık 2019 tarihinde Adilcevaz kıyısında meydana gelen olay ile aynı olduğu belirtilerek, “Gerek oluş şekli gerek failler arasındaki bağlantı itibariyle birbirinin devamı niteliğindedir” denildi.

‘KASTLA İNSAN ÖLDÜRME SUÇU’

“Olay tamamıyla olası kastla insan öldürme suçudur. Olayı kaza olarak nitelendirmek, olayın maddi oluş şartları incelendiğinde failleri aklama anlamına gelecektir” ifadelerine yer verilen raporda, şunlara dikkat çekildi:

“Benzer nitelikteki olaylarda yargı makamlarının neredeyse hareketsiz kalan tutumları ile devamında uygulanan cezasızlık politikası/kültürü bu katliama giden yolun taşlarını döşemiştir. Nitekim bu olaydan sadece 6 ay önce meydana gelen ve 7 sığınmacı/göçmenin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanan olay sonucunda yürütülen soruşturmanın etkisizliği bu organizasyonda yer alan göçmen kaçakçılarına cesaret vermiştir.”

“Van Gölü üzerinde sığınmacı/göçmenlerin uzun yıllardır balıkçı tekneleri ile taşındıkları bilgisi bölgede yaşayan vatandaşlarca yaygın olarak bilinmekte iken bugüne kadar kolluğun ve diğer yetkili makamların bu trafikten haberdar olmaması dikkat çekicidir.”

‘ASKERLER KAÇAKÇILARLA SUÇ İLİŞKİSİNE GİRDİ’

“Komisyon üyelerimizden bazılarının takip ettiği bir kısım ceza dosyalarından alınan somut kanıtlardan sınır hattında görev yapan birtakım asker görevlilerin yozlaştığı, göçmen kaçakçısı suç şebekeleriyle çıkar ilişkisine girdikleri ve bu kişilerin faaliyetlerini rüşvet karşılığında kolaylaştırıldığı bilgisi edinilmiştir.”

“Van şehir merkezinden diğer illere olan bağlantıyı sağlayan karayolları üzerinde 24 saat esasına dayalı süreklilik arz edecek şekilde kollukça kurulan arama/kontrol noktaları, sığınmacı/göçmenlerin yaşamlarını riske ederek ölümcül rotalara yönelmelerine neden olmaktadır.”

“Gerek sığınmacı/göçmen anlatımları gerekse Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin  (BMMYK) sahadan 18 çekildiği tarih itibariyle meydana gelen toplu trajik sığınmacı/göçmen ölümlerinde uluslararası kurumların belirtilen tutumlarının da etkili olduğunu söyleyebiliriz. Meydana gelen bu toplu ölüm vakalarına ilişkin BMMYK ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM)’nün derin sessizliği ise dikkat çekicidir.”

‘SIĞINMA TALEPLERİ ALINMIYOR’

“Van ili özelinde sığınma sisteminin bütünüyle düzensiz göç ile mücadeleye evrildiği dolaysıyla iltica prosedürlerine erişemeden sınırda veya kontrol noktalarında yakalanan kişilerin sığınma taleplerinin sistematik olarak alınmadığı, görmezden gelindiği ve 6458 sayılı yasanın ön gördüğü hızlandırılmış yöntemle sığınma taleplerinin değerlendirilmesi müessesinin işletilmediği gözlemlenmektedir.”

NE OLMUŞTU?

Gevaş ilçesi Altınsaç Mahallesi'nde 27 Haziran'da tekneleriyle Van Gölü'ne açılan Sedat ve Medeni Akbaş'tan uzun süre haber alınamaması üzerine mahalle muhtarı güvenlik güçlerine kayıp ihbarında bulunmuştu.

Bunun üzerine gece görüşlü termal kameralı helikopter, İHA ve botlarla göl ile çevresinde yürütülen arama çalışmalarında tekne Çarpanak Adası açıklarında 106,5 metre derinlikte bulunmuştu. Soruşturma kapsamında aralarında tekneden yüzerek kurtulan Medeni Akbaş'ın da bulunduğu 5 kişi tutuklanmıştı.