Türkiye'nin doğusunda nükleer sızıntı iddiası

Çalışmalara Iğdır'dan başlayan Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Neslihan Ekinci ile Asistan Bekir Doğan, Iğdır İl Çevre ve Orman müdürlüğünün de desteğiyle yaptıkları çalışmalarla kentin radon haritasının çıkarılmasını ve son zamanlarda artan akciğer kanserinin nedenlerinin ortaya koyulmasını amaçladıklarını belirtti.

Nükleer santralde sızıntı olup-olmadığını araştırmak üzere dün şehrin çeşitli yerlerine ve kapalı kamu alanlarına ölçüm cihazları yerleştirildi. Asistan Bekir Doğan, buna benzer çalışmaların Türkiye'nin bütün şehirlerde yapıldığını ancak Iğdır, Ağrı, Muş,Tunceli, Hakkari, Şırnak gibi şehirlerde bu tür çalışmaların bulunmadığını söyledi.

Doğan, şunları ifade etti:

“Ekibimiz bu eksikliği gidermek için ilk olarak Iğdır ilinden başlayarak bu illerde bazı kamu binaları ve evlere radon dedektörleri yerleştirdi. 60 gün süreyle ölçümler alınacak. Bu bölgede son zamanlarda artan akciğer kanserinin sebepleri üzerinde çalışılmaktadır. Ayrıca, Iğdır'da toprak ve su numunelerinde de gerekli analizler yapılmaktadır.”

Araştırma ekibi, Iğdır merkezin yanı sıra Karakoyunlu ilçesi ve Alican Sınır Kapısına yakın bölgelerden su ve toprak numuneleri aldı. Bilim ekibinin ayrıca ölçüm yapmak üzere 100 ayrı yere cihaz yerleştirdiği öğrenildi.
 

Arşivden metzamor

Dünyanın en tehlikeli 5 nükleer santralinden biri olarak gösterilen Ermenistan'ın başkenti Erivan yakınlarındaki Metzamor Nükleer Santrali'ni, komşu ülke, enerji ihtiyacı için kapatmaya yanaşmıyor.

Köhne santral, Türkiye ve diğer bölge ülkeleri için bir tehdit oluşturuyor. Ancak Ermenistan, Metzamor Nükleer Santrali'nin 14 yıl daha sorunsuz çalışacağını iddia ediyor.

 Kars'a 100, Iğdır'a ise en fazla 10 kilometre uzaklıkta bulunan ve 1970'li yılların teknolojisiyle yapılan Metzamor Nükleer Santrali, aynı zamanda Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde. Ermenistan'ın Spitak Bölgesi'nde 1988 yılında yaşanan depremde hasar görünce “potansiyel tehlike” olarak durdurulan santral, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Ermenistan'daki enerji krizi gerekçesiyle 1995'te yeniden çalıştırıldı. Iğdır'dan görülebilecek kadar sınıra yakın mesafede bulunan santral halen faaliyette bulunuyor.

İtalya'daki Ferrara Üniversitesi Öğretim Üyesi olarak görev yapan Prof. Dr. Hayrettin Kılıç da “Sınırımızdaki Çernobil” diye nitelendirdiği santrale dikkati çekti. Prof. Kılıç, santralin güvenilir hale getirilmesi için ABD ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu tarafından Ermenilere 500 milyon dolar yardım yapıldığını, ancak Ermenistan'ın santralin iyileştirilmesi yolunda tek bir adım dahi atmadığını ileri sürdü. Prof. Kılıç, ‘‘Ermenistan, santralin 14 yıl sorunsuz çalışacağını iddia ediyor. Türkiye de bu süre içinde Metzamor kabusuyla yaşayacak’’ dedi.

 
26 Nisan 2002 - Metzamor'a Uluslararası inceleme

Ermenistan'ın Metzamor Nükleer Santrali'nin oluşturduğu tehdit, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'ndan bir heyetin Ermenistan ve Türkiye'de yapacağı incelemelerin ardından belirlenecek.

Kars Belediyesi'nden yapılan açıklamaya göre, Avusturya'ya giden Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu, merkezi Viyana'da bulunan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu yetkilileriyle yaptığı görüşmede, Türkiye sınırında bulunan Metzamor Nükleer Santrali'nin vereceği tehlikeye dikkati çekerek, gelecek yıl sona erecek lisansının yenilenmemesini ve kapatılmasını istedi.

Alibeyoğlu'nun yaptığı görüşmeler sonucunda, Uluslararası Atom Enerji Kurumu'ndan bir heyetin ekim ayında Ermenistan ve Türkiye'ye gönderilmesinin kararlaştırıldığı, heyetin incelemelerinin ardından hazırlanacak rapora göre karar verileceği kaydedildi.