Köri nedir, faydaları nelerdir? Köri hangi baharatların karışımıdır?
Köri aslında çoğu kişinin bildiğinin aksine tek başına bir baharat değil. Yapımında farklı malzemeler kullanılarak hazırlanan bir baharat karışımı. Sapsarı rengi ve farklı aromasıyla yemeklere lezzet katan köri nedir? Köri hangi baharatların karışımıdır? Körinin faydaları nelerdir? Köri ile hangi yemekler yapılır? Evde köri baharatı nasıl yapılır?
Aslıhan KaragözHint mutfağından dünyaya yayılan köri, aslında bir baharat değildir. Yapımında farklı malzemeler kullanılarak hazırlanan bir baharat karışımıdır. Temelde ana malzemesi zerdeçal ve sumak olan köri, parlak sarı bir renge sahiptir. Rengini içine katılan zerdeçaldan alan karışım, kullanıldığı yemeğe kendine özgü bir renk katar. Köri baharat karışımını hazırlamak için oldukça fazla baharat kullanılır. Bu baharatları toz halde kullanabileceğiniz gibi toz olmayan bütün hallerinde de kullanabilirsiniz.
KÖRİ YAPMAK İÇİN KULLANILAN BAHARAT ÇEŞİTLERİ…
Zerdeçal
Kimyon
Sumak
Biber
Karanfil
Kişniş
Kakule
Zencefil
Demirhindi
Hint cevizi
Acı kırmızı biber
Köri yaprağı
İşte tüm bunların karışımı, bizim köri olarak bildiğimiz sarı toz şeklindeki baharatı elde etmememizi sağlar. Körinin aslında temelini oluşturan baharatlar; sumak, zerdeçal ve köri yaprağıdır. Köri ağacı Hindistan’da yetişen ve siyah meyveleri olan turunçgiller familyasına ait bir ağaç. Köri baharatı için bu ağacın sadece yaprakları kullanılır. Meyveleri ise oldukça tatlıdır ve meyve olarak yenir.
KÖRİ HANGİ YEMEKLERDE KULLANILIR?
Neredeyse tüm Asya yemeklerinde kullanılır. Körinin Asya mutfağında et yemeklerinden salatalara ve pilavlara dek çok geniş bir kullanım alanı vardır. Ülkemizde ise et yemeklerinde, sebze yemeklerinde, fırınlanmış sebzelerde veya çorbalarda kullanılıyor. Oldukça güçlü bir baharat karışımı olması nedeniyle yemeklerinize çok fazla miktarda ilave etmemeye özen gösterin. Patates yemekleri ve pilavlarada çok yakışır. Köriyi un ve süt gibi malzemelerle karıştırarak köri sos oluşturularak da kullanabilirsiniz.
BASİT HALİYLE EVDE KÖRİ BAHARATI NASIL YAPILIR?
1 çay kaşığı kişniş, 1 tatlı kaşığı toz zencefil, 1 yemek kaşığı zerdeçal, 2 çay kaşığı kimyon,1 çay kaşığı karabiber, 1 çay kaşığı sumak, 1 çay kaşığı ezilmiş kakule ve 2 çay kaşığı toz kırmızı biber. Tüm baharatları bir kabın içerisine aktarıp iyice karıştırın. Ardından bir kavanoza koyup muhafaza ederek dilediğiniz zaman kullanabilirsiniz. Köriyi ağzı sıkıca kapalı bir kavanozda muhafaza edebilirsiniz. Diğer baharatlar gibi serin ve kuru bir yerde, içerisine herhangi bir ıslak madde değmediği sürece köri tazeliğini koruyacaktır.
KÖRİNİN FAYDALARI NELERDİR?
Birden fazla baharat lezzeti ve faydasını bir araya getiren köri, içeriğindeki kurkumin maddesi ile eklem ağrılarına iyi gelir.
Zengin bir bileşen olan köri baharatı üzerine yapılan çalışmalar körinin farklı kanser türleri üzerinde iyileşmeyi destekleyici özellik taşıdığını göstermiştir.
İçeriğindeki zerdeçal ve zencefil ile sindirim sorunlarını geçirmeye yardımcı olur.
Kemikleri güçlendirir ve kemik erimesine karşı savaşır.
Körinin bilinen en dikkat çekici özelliği ise sigaranın zararlarını azaltmasıdır. İçeriğindeki krosin maddesi ile zararlı toksinleri vücuttan atmaya yardımcı olur.
Köri eski çağlardan itibaren karaciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılan baharat, kan arttırıcı özelliğe sahiptir.