Üretici maliyetin yarısına alım yapan özel sektöre muhtaç oldu: Çay üreticisi sahipsiz
Çay İşletmeleri Kurumu (Çaykur) satın alacağı kotayı düşürünce üretici maliyetinin altında fiyat veren özel sektör firmalarına muhtaç kaldı. Özel fabrikalar ürününü bir an önce elden çıkarmak isteyen üreticinin çayını taban fiyat olan 17 lira yerine 12 liradan alıyor.
Didem ErnezÜretici temsilcileri böyle giderse Türkiye’de çay üretiminin biteceğini belirterek “Çay Kanunu” istedi. Yıllık ortalama 1.2 milyon ile 1.4 milyon ton yaş çay üretilen Türkiye’de bu çaylar başta Lipton ve Doğuş olmak üzere özel sektöre ait 229, kamuya ait 45 fabrikada işleniyor.
Taban fiyatı ve alımın önemli bir kısmını Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Çaykur) yapıyor. Üretici yaş çay alım fiyatını 24 lira beklerken 17 lira olarak açıklayan Çaykur’a tepki göstermişti. Kurum şimdi de yaş çay hasadının bitmesine az bir zaman kala dönüm başına 50 kilogram olan çay alım kontenjanını önce 30’a, sonra 25’e, en son 20’ye düşürdü.
FIRSATÇILIK YAPIYORLAR
Üreticinin, maliyetinin kat kat altında çay satmak zorunda kaldığını ifade eden Rize Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, “Yaş çay 8 saat içerisinde işlenmezse gübre haline döner, çöp olur. Özel sektör çay fabrikaları da Çaykur’un alımları azaltmasını fırsat bilerek fabrika önlerinde 12 TL’ye çay alıyorlar veya 2025 Mayıs ayı vadeli çay alımları gerçekleştiriyorlar. Biz çaya 25 TL fiyat isterken maalesef bugün 12 TL’ye çayımızı satıyor durumdayız. Dalında bırakmamak için üretici çayını kesiyor” dedi.
Sektörün tamamen başıboş kaldığını söyleyen Arslan, “Burada devlet olaya el atmalı. Sektör tamamen sıkışmış durumda. Böyle giderse Anadolu’da tarımın sürdürülebilirliği tartışılır. Devlet çayı desteklemeli. Çay Kanunu talep ediyoruz. Bu kanun elzem bir şekilde çıkmalı ki burada hem sanayici hem üretici mağdur olmasın” şeklinde konuştu.