TBMM'deki EYT yasa teklifleri çözüm sağlar mı? İşte Meclis'teki EYT formülleri

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT), yani emekli olmak için gereken prim sayısını doldurmalarına rağmen emekli olma yaşları gelmediği için emekli olamayanlar bir yıldan uzun süredir Türkiye'nin gündeminde.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, temmuz ayı başında yaptığı açıklamada, 3600 ek gösterge konusunun ardından sözleşmeli personel ve EYT sorununu çözeceklerini belirtmiş ve “Türkiye'nin her sorunu, çözülmesi gereken dosya olarak önümüzde duruyor. Bu (EYT), önümüzdeki dosyalardan, çözülecek şeylerden biri" ifadelerini kullanmıştı.

Daha sonra yapılan açıklamada ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda EYT’lilerin durumuyla ilgili çalışma grubu oluşturulduğu belirtildi.

EYT’liler, 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigortalı çalışmaya başlayan kişilerden oluşuyor. Emeklilikte yaş koşulu getirerek emeklilik yaşını kademeli olarak artıran 4447 Sayılı Kanun 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe girdiği için, bu tarihten sonra çalışmaya başlayanlar EYT kapsamında yer almıyor.

4447 Sayılı Kanun’dan önce normal emeklilik için sadece sigortalılık süresi ve prim günü koşulu aranıyordu. 5000 prim gününü doldurmak şartıyla kadınlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyordu. “Sigortalılık süresi”, sigortalı çalışmaya başlama tarihi ile emekli olunan tarih arasında geçen fiilen çalışılsın veya çalışılmasın toplam süreyi ifade ediyor. Örneğin 1 Ocak 1985 tarihinde çalışmaya başlayan bir kadın 5000 prim gününü doldurmuşsa 1 Ocak 2005’te, erkek ise 1 Ocak 2012 tarihinde emekli olabiliyordu. Yaşlarının kaç olduğuna bakılmıyordu.

Prim günü 5000’den az 3600 günden fazla olan kadınlar 50, erkekler ise 55 yaşında emekliliğe hak kazanıyordu. Bunlar da kısmi aylıkla emekli oluyorlardı.

8 EYLÜL 1999’DA YAŞ KOŞULU GETİRİLDİ

4447 Sayılı Kanun’la, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlarda emeklilik yaşı 7000 prim günüyle kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak belirlendi. 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış olanlara ise yaş koşulu getirildi ve prim günleri kademeli artırıldı.

Buna göre, sigortalı çalışmaya 9 Eylül 1999 tarihinde başlayan erkek 7000 prim günüyle 60 yaşında emekli olabilir iken, 8 Eylül 1999 tarihinde çalışmaya başlayan erkek 5975 prim günüyle 58 yaşında; 23 Kasım 1998 tarihinde çalışmaya başlayan erkek ise 5900 prim günüyle 57 yaşında emekli olabilecek.

TBMM’DE EYT’LİLER İÇİN HANGİ FORMÜLLER GÜNDEMDE?

Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda EYT konusunda çeşitli formüller üzerinde çalışılıyor. Formüllerin her birinin maliyetine ilişkin etki analizi yapılacak. Bu çalışmaların ocak ayına kadar tamamlanması öngörülüyor. Meclis’te yasalaşma sürecinin ise ocak ayından sonraya kalması bekleniyor.

EYT konusu TBMM’nin de gündeminde yer alıyor. Son yıllarda CHP ve MHP milletvekillerince verilmiş kanun teklifleri bulunuyor. MHP İstanbul Milletvekili Arzu Erdem, CHP Uşak milletvekili Özkan Yalım ve CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in konuyla ilgili TBMM Başkanlığına sundukları yasa tekliflerinin ortak özelliği şöyle:

• Sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 ve öncesinde başlamak.
• 5000 prim günü ile kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini doldurmak.
• Teklifin yasalaştığı tarihten itibaren 3 ay içinde başvuru yapmak.

Bu teklifler yasalaşmış olsa, sadece teklifin yasalaşıp yürürlüğe girdiği tarihte 5000 prim günü ve kadın ise 20, erkek ise 25 yıl sigortalılık süresini doldurmuş olan EYT’liler emeklilik hakkından yararlanabilecek; o tarihte bu koşulları tamamlamamış olanlar yararlanamayacak.

CHP Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal’ın teklifi ise 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olan erkeklerde 7200, kadınlarda ise 5000 prim gününü doldurmuş olanların, yasa değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 90 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurmaları halinde emekli olabilmelerini öngörüyor. Köksal’ın teklifi de sadece yasanın çıktığı tarihte gerekli koşulları yerine getirmiş olanların emekli olmalarına imkân sağlıyor.