Toplumsal yaşamın her alanında eşitsizliklerle mücadele ediyorlar: Kızlara hayat zor

Bugün 11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nca kabul edilen bu özel günde, kız çocuklarının eğitim, sağlık, güvenlik, beslenme, gelişim gibi haklarını eşit olarak kullanması ve kız çocuklarına yönelik ayrımcılık ve şiddete son verilmesi çağrıları yapılıyor. 

Bu yılki teması “Şimdi bizim zamanımız, bizim haklarımız, bizim geleceğimiz” olarak açıklanan Dünya Kız Çocukları Günü’nde, hem dünyada hem de Türkiye’de kız çocuklarının bulunduğu durum çok kaygı verici. BM verilerine göre, dünya çapında yaklaşık 5 kızdan 1’i ilköğretimi tamamlayamıyor ve yaklaşık 10 kızdan 4’ü liseyi bitiremiyor. Düşük gelirli ülkelerde ergen kızların ve genç kadınların yaklaşık yüzde 90’ı internet kullanamıyorken, erkek akranlarının çevrimiçi olma olasılığı iki kat daha fazla. Dünya genelinde 5-14 yaş arası kız çocukları, aynı yaştaki erkek çocuklarına kıyasla her gün ücretsiz bakım ve ev işlerine 160 milyon saat daha fazla harcıyor.

15-19 yaşlarındaki evli ya da partneri olan kızların neredeyse 4’te 1’i, hayatları boyunca en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. Önümüzdeki 10 yıl içinde, dünya çapında yaklaşık 10 milyon kız çocuğu, küçük yaşta evlendirilme riskiyle karşı karşıya kalacak.

Kız çocuklarının haklarını savunmak için bazı öneriler: 

• EĞİTİMİ TEŞVİK EDİN: Burslar, mentorluk programları ve okul projeleri dahil olmak üzere kızların kaliteli eğitime erişimini sağlayan girişimleri destekleyin.
• CİNSİYET EŞİTLİĞİ SAVUNUCUSU OLUN: Eğitimden sağlık hizmetlerine ve ekonomik fırsatlara kadar yaşamın her alanında cinsiyet eşitliğini teşvik eden politika ve programların savunucusu olun.
• KIZ ÇOCUKLARININ SAĞLIĞINI DESTEKLEYİN: Özellikle yetersiz hizmet alan topluluklarda kızlara sağlık ve beslenme desteği sağlayan programlara katkıda bulunun.
• KIZLARA YÖNELİK ŞİDDETE SON VERİN: Kızlara yönelik şiddet, taciz ve ayrımcılığa ilişkin farkındalığı artırın ve bunları önlemek için çalışın.
• MENTOR OLUN: Çevrenizdeki kız çocukları için bir mentor veya rol modeli olun, onların özgüven kazanmalarına ve hayallerinin peşinden gitmelerine yardımcı olun.
• FARKINDALIK KAMPANYALARINA KATILIN: Kız çocuklarının haklarına ve güçlendirilmesine odaklanan farkındalık kampanyalarına, etkinliklere ve tartışmalara katılın veya bunları başlatın.

‘KUTLAMA DEĞİL ÇÖZÜM BULMA’ 

Laik ve Bilimsel Eğitim Platformu tarafından hazırlanan bildiride, “11 Ekim kutlama günü değil, kız çocuklarının sorunlarını ve çözüm yollarını gündeme getirme günüdür” denildi. Kız çocuklarının eğitimi başta olmak üzere her alanda güçlendirilmeleri, istismardan korunmaları için eylem planlarının başlatıldığına dikkat çekilen bildiri şöyle:  

VERİLER YALAN SÖYLEMİYOR

“Ancak, Türkiye, kararın alınmasına öncülük eden ülkeler arasında bulunmasına karşğn, kız çocuklarının eğitime erişimi, çocuk yaşta evlilikler, çocuk işçiliği, şiddet ve istismar sorunlarının ortadan kaldırılması için politikalar üretmekten uzaktır. Türkiye’de eğitimden mahrum edilen veya eğitimi terke zorlanan kız çocukları, erken evliliklere zorlanmaktalar, çocuk yaşta anne olmaktalar, kendi geleceklerini kendi iradeleriyle kuramamaktadırlar. Resmi istatistik kurumu TÜİK’in verilerine göre 2022’de 720 bin kız çocuğunun okuldan ayrıldığı görülmektedir. Yine 2022’de 16-17 yaş grubunda evlenen kız çocuklarının sayısı 23 bin 906’dır. Son altı yılda çocuk yaşta evliliklerin sayısı 230 bini aşmıştır. Okula gitmesi gereken yaştaki kız çocuklarının zorla evlendirildiği ülkemizde, ders kitaplarına kadının toplumdaki rolünün evden ibaret olduğuna ilişkin çağdışı safsatalar girmiştir. Karma eğitimi ortadan kaldırmaya yönelik girişimler, eğitimi dinselleştirme çabaları, cinsiyet ayrımcılığını derinleştiren müfredatlar, şiddetin ve cinsel istismarın önünü açmaktadır.”

KAMPANYANIN ADI ‘BU İŞ ÇOK ZOR YONCA’

Koruncuk Vakfı, Dünya Kız Çocukları Günü için hazırladığı “Bu iş çok zor Yonca!” sloganlı kampanyayla herkesi, kız çocuklarının eğitimi için farkındalık yaratmaya davet ediyor. Vakıf tarafından  hazırlanan animasyonla kız çocuklarının yaşadıkları zorluklar Yonca karakterinin gözünden anlatılıyor.

BM’DEN EYLEM ÇAĞRISI 

1. Hakların korunması ve geliştirilmesinde kızları merkeze alın.
2. Ergen yaştaki kızların refahını destekleyen çok yönlü programları başlatın ve yaygınlaştırın.
3. Kızların liderliğini takdir edin, kutlayın ve destekleyin.
4. Bilgi, hizmet ve sistemlerin kız çocuğu dostu olacak şekilde değişmesini sağlayın.
5. Kızlara finansman desteğini artırmak için yapısal değişiklikler yapın.