Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: 'Kuzeye sıçrayan yangın'

Bu saldırının başlıca iki yönü olabilir. Birincisi, Rusya’nın şubatta Kiev’e doğrudan taarruz ederken kullandığı, Ukrayna’nın kuzeydoğusundaki Sumı ili. Rusların son günlerdeki füze saldırılarının çoğunlukla bu ile olması da bu olasılığı güçlendiriyor.

İkincisi ise Belarus üzerinden taarruz. Şubatta Rusya o güzergâhı da kullanmıştı. Şu anda Belarus’taki Rus asker sayısının az olduğu söylense de önümüzdeki günlerde durum değişebilir. Kremlin ile Belarus yönetimi arasında son haftalarda temasların sıkılaşmasının “Moskova, Minsk’i savaşa doğrudan girmeye yönlendiriyor” anlamındaki yorumlar yapılıyor.

Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, önceden yazdığımız üzere Moskova ile yakın ilişki içinde olmasına karşın iki yıl öncesine kadar Rusya-Batı arasında denge kurmaya çalışmıştı. Ancak 2020’deki başkanlık seçimleri sonrasında Batı’nın seçimleri tanımayıp kendisine ambargo uygulaması nedeniyle Rusya’nın talepleri daha açık hale gelmişti. O dönemde Belarus’u Batı yanlısı bir ihtilalden kurtaran Rusya’nın Lukaşenko’ya desteği olmuştu.

Şimdiyse Rusya’nın kendisi zor durumda. Üstelik Lukaşenko, ülkesini doğrudan savaşa sokması halinde, toplumun büyük kısmını karşısında bulacağını görüyor. Bu nedenle, savaşa girmemek için elinden geleni yapıyor.

‘ÖZGÜR BELARUS’ ARZUSU

Diğer taraftan Batılı ülkeler, Belarus’ta yönetim değişikliği için harekete geçmeye hazırlanıyor. Önceki seçimlerde muhalefetin başlıca adayı olan ve yönetim karşıtlarının seçimlerin galibi olduğunu öne sürdüğü Svetlana Tihanovskaya, önceki gün Polonya cumhurbaşkanı tarafından ağırladı. Varşova, ülkenin tarihten gelen ortak kökleri olduğunu söyleyerek “özgür ve bağımsız” bir Belarus görmek istediklerini ifade etti.

Kastettiği de Rusya’nın etkisinden uzak, kendi etkileri altında bir Belarus. Polonya, tarihte bugünkü Ukrayna ve Belarus topraklarına sahipti. Şimdiki Varşova yönetimleri de hem Rusya’ya karşı güvenlik koridoru oluşturmak hem de tarihsel toprak olarak gördükleri bu bölgeleri tekrar nüfuzları altına almak için buralardaki Batı yanlısı hareketlere yoğun destek veriyorlar. İki yıldan beri ismi unutulan muhalif siyasetçi Tihanovskaya’nın tam da bugünlerde cumhurbaşkanı düzeyinde ağırlanması bu açıdan anlamlı. Belarus’un önümüzdeki günlerde karışma ihtimali artıyor. Dolayısıyla Rusya buradan yeni bir cephe açsa da açmasa da yangın büyük bir ihtimalle yayılacak.

denizberktay@yahoo.com