Buzullar erirse ne olur?
Yıllardır dikkat çekilmeye çalışılan Antarktika buzullarının erimesi tehlikesi artık giderek yaklaşan bir gerçek. Peki büyük buzul parçaları erirse dünyadaki yaşam nasıl olur, biliyor muyuz?
Ayça CeylanAntarktika yalnızca donmuş devasa bir bu kütlesi değil, yaşamın sürmesi için büyük önem taşıyan bir kıtadır. Tam da bu nedenden dolayı hiçbir ülkeye ait değildir. 1959'da imzalanmış olan “Antarktika Antlaşması” ile barışa ve bilime adanmış olan kıtaya dünyanın her yerinden bilim insanları gelip araştırmalarını yaparak uluslararası bilime katkıda bulunur.
TÜM YAŞAM İÇİN TEHDİT
Antarktika'da yaklaşık 25 milyon 400 bin kilometreküp buz bulunur. Bu miktar dünyadaki tüm tatlı suyun yüzde 60'ını ve tüm buzun yüzde 90'ını oluşturur. Eğer buradaki buzulların tamamı erirse küresel ölçekte deniz seviyesinin 70 metre yükselebileceği öngörülüyor. Tabii buzulların erimesi, sırf kıyı bölgelerindeki yaşamın tehlikeye girmesi değil su ve karasal biyoçeşitlikten küresel ısınmaya kadar birçok yaşamsal koşulun zorlaşması hatta bazı türler için ortadan kalkması anlamına geliyor.
Antarktika Yarımadası'nın batı kıyısındaki ortalama yıllık hava sıcaklığı son 50 yılda yaklaşık 3 derece arttı. Bu küresel artış ortalamasının beş katıdır. 1960’lardan günümüze ise buzulların yüzde 60’ında geri çekilme gözlemlendi.
4 MADDEDE BUZULLAR ERİRSE NE OLUR?
- Dünya haritası değişecek. Florida, Danimarka, Hollanda, Bangladeş ve birçok küçük ada ülkesinin çoğu tamamen yok olacak. Birleşik Krallık ve Uruguay gibi deniz seviyesinden aşağı ülkeler toprak alanlarının önemli bir bölümünü kaybedecek. Avustralya büyük bir iç denize sahip olacak.
- Dünya nüfusunun yüzde 40’ı iklim göçmeni olacak.
- Eriyen buz, tatlı su seviyesini artırarak okyanusları daha az tuzlu hale getirecek. Okyanus akıntılarındaki değişikliklerden su altı biyoçeşitliliğine kadar olumsuz etkiler oluşacak.
- Dünyada yaşayan insanlar kutuplara ve yaşanabilir iklimlere doğru göç etmek zorunda kalacak.
BÜYÜK BUZULUN ÇÖKME TEHLİKESİ
Tüm bu kötümserlikten sonra sevindirici haber şu ki araştırmalara göre Antarktika’da buzun tamamı önümüzdeki birkaç yüzyıl boyunca erimeyecek. Ancak büyük buz kütlelerinden Thwaites Buzulu’nun önümüzdeki birkaç 10 yıl içinde çökme olasılığı var. Eğer bu buzul erirse küresel deniz seviyeleri yaklaşık 65 santimetre yükselecek ve söz ettiğim 4 maddenin her biri belirli ölçeklerde gerçekleşecek.
ANORMAL SICAKLIK ARTIŞI
Frontiers in Environmental dergisindeki yeni bir makaleye göre ise Antarktika için durum pek de iyi gitmiyor. Kıtanın doğu kıyısı yakınlarındaki sıcaklıklar Mart 2022’de normal değerlerin 39 derece üzerine çıktı. Bu sıcaklık artışı dünyanın herhangi bir yerinde kaydedilen en yoğun sıcak hava dalgası oldu. ABD Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi’nin (NSIDC) verilerine göre ise Antarktika’daki deniz buzu bu kış rekor düzeyde geriledi. Bölgede kışın deniz buzunun, bir önceki kaydedilmiş rekorun 1 milyon kilometre kare altına düşmesiyle birçok nedenden dolayı önemli olan bu donmuş kıtanın korunması adına da küresel ölçekte emisyonların azaltılmasına acilen gereksinim duyuluyor.