"TL, Dolar ile yarışamaz"

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) 2011 yılı Aralık ayı meclis toplantısına katılan Başçı, burada yaptığı konuşmada, önceki gün gerçekleştirilen para ve kur politikasına ilişkin soru işaretlerini ortadan kaldırdı. Bir sonraki kurul toplantısına kadar izlenecek politikaları açıklayan Başçı, buna göre "normal" ve "istisnai" günler diye ikiye ayrılan her bir gün için uygulanan faiz ve döviz politikasını belirledi. Başçı, normal günlerde döviz satım ihalesinde alınan tekliflerin 50 milyon dolarına kadar kısmının karşılanırken, piyasaya doğrudan müdahale edilmeyeceğini söyledi. İstisnai günlerde ise döviz satım ihalesinde alınan tekliflerin 50 milyon dolarından daha büyük bir kısmının, açıklanan sınırlar içinde kalmak kaydı ile karşılanacağını belirten Başçı, açıklanan sınırın 1 milyar 350 milyon dolar olduğunu ve bir sonraki döviz ihalesine kadar gerekli görülmesi halinde piyasaya doğrudan döviz satım müdahalesinin yapılabileceğini söyledi.

"Böylelikle dönemin sonunda toplam aylık vadeli fonlama tutarı 12 milyar TL düzeyine ulaşacaktır"

Başçı, normal günlerde fonlama stratejisinin ise 3 milyar TL ile 7 milyar TL arasında belirleneceğini, Cuma günleri açılacak 1 ay vadeli repo ihalelerinin geleneksel yönteme göre yapılacağını ve tutarın her bir ihale için 3 milyar TL düzeyinde belirleneceğini söyledi. Başçı, "Böylelikle dönemin sonunda toplam aylık vadeli fonlama tutarı 12 milyar TL düzeyine ulaşacaktır" dedi. Bu işlemlerin sonucunda dönem boyunca bankalar arası para piyasasında oluşan gecelik faiz oranlarının yüzde 8 ile yüzde 12 aralığında olduğunu belirten Başçı, bankaların MB'den yaptıkları fonlamanın, ağırlıklı ortalama maliyetinin ise yüzde 5,75 ile 8,50 aralığında gerçekleşmesinin sağlanacağını açıkladı.

"Bunu bize bırakın"

İstisnai günlerde fonlama stratejisini de açıklayan Başçı, politika faizinden fonlama yapılmayacağını, haftalık vadeli fonlamanın, aynı gün açılacak gün içi ihalede geleneksel ihale yöntemi ile yüzde 5,75 ten daha yüksek bir düzeyde oluşacak faiz oranından sağlanacağını söyledi. Başçı, yine istisnai günlerde fonlama stratejisi kapsamında, Cuma günleri yapılan bir ay vadeli fonlamaya devam edileceğini bildirdi. Başçı, hangi günün normal, hangisinin istisnai olacağına ilişkin olarak, "Bunu bize bırakın" dedi.

Kredi büyüme hızının yavaşlaması ile cari açıkta görülen iyileşmenin hız kazandığını belirten Başçı, döviz kurundaki baskının hafiflediğini söyledi. ABD'deki işsizliğin yükseldikten sonra düşmekte zorlandığını belirten Başçı, Türkiye'de işsizlikte keskin bir düşüş gözlemlediklerini söyledi. Büyüme hızının ise hızlı bir toparlanma içinde olduğunu belirten Başçı, "Buna aşırı ısınma kelimeni kullanmıyoruz. Çünkü arz yönlü tarafı olan sağlıklı bir toparlanma ile karşı karşıyayız. Verimlilik artışları da devam ediyor" dedi.

"Tedbirli olmamız gerekiyor"

Türkiye'de kredi büyüme hızının Çin'in üzerinde olduğunu belirten Başçı, kredilerde büyüme hızını bir miktar yavaşlatma ihtiyacı olduğunu, bunun zorunlu karşılıklar ve BDDK'nın tedbirleri ile sınırlamaların söz konusu olduğunu kaydetti. MB'nin faiz artırımı yerine neden bu yolu seçtiğini de açıklayan Başçı, "O dönemde TL üzerinde bir baskı vardı, diğer tüm gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi. O nedenle makro ihtiyati tedbirler seçildi. Ağustos 2011'den sonra herhangi bir sıkılaştırma yapılmadı. Burada çok fazla sorunumuz yok, sadece tedbirli olmamız gerekiyor" dedi. Başçı, kredilerin artış hızındaki yavaşlamanın yanı sıra, döviz kurunda diğer ülkelere göre TL'nin daha iyi durumda olduğunun söylenebileceğini belirtti.

"Yurt dışı size kredi vermiyorsa biz veririz"

Başçı, sanayicilerin 'bankalar tedirgin olursa biz daha çok tedirgin oluyoruz' sözlerine atıfta bulunarak, "Doğrudur, Lehman sonrası tüketici ve ticari krediler 4 puan kadar faiz artırımı ile karşılaştı ve teminat koşulları son derece sıkılaştı. Bir daire istiyorsa, iki daire istemeye başladı bankalar. Bu tür birşey olursa hiç endişe etmeyin, kormayın, Merkez Bankası burada, bizim 5,75'lik faizimiz duruyor, hızlı bir şekilde ona, hatta belki onun altına bile inebiliriz. Yani likiditeyi size yurt dışı vermiyorsa, biz veririz" dedi. Bu durumda enflasyondan korkmayacaklarını açıklayan Başçı, "Öyle bir durumda emtia fiyatları da çökmüş oluyor" dedi. Politika faizinin 5,75'de durmasında fayda olduğunu dile getiren Başçı, ortalamada bankaların fonlama maliyetinin bunun üzerinde olduğuna vurgu yaptı.

"Dizginler elimizde"

Merkez Bankası'nın likidite açısından elinin son derece güçlü olduğunu söyleyen Başçı, "Şu anda toplam repoya oldukça ciddi miktarda piyasayı fonluyoruz. Munzam karşılık indirimi ile burada bir miktar fonlama ihtiyacında azalış oldu, fakat hala oldukça yüksek miktarlarda piyasayı biz fonluyoruz. Kontrol bizde, dizginler o anlamda bizim elimizde" dedi.

"Enflasyondaki önemli düşüş, 2012'nin son çeyreğinde başlayacak"

Enflasyon rakamlarının ise daha yüksek gerçekleştiğine işaret eden Başçı, bu ayın sonunda oldukça büyük ihtimalle yüzde 10'un çok az üzerinde enflasyonla karşı karşıya kalınacağını bildirdi. Çekirdek enflasyonun ise yatay, belki yatay görme ihtimalinin mümkün olduğunu vurgulayan Başçı, "Özet olarak enflasyon açısından tepe noktayı görmüş olacağız aralık sonu itibariyle. Ondan sonraki trend manşet enflasyon açısından önce yatay, dalgalı belki, Mayıs ayında bir düşüş gözleyeceğiz, tekrardan iniş çıkış sonrasında ekim-kasım- aralık aylarında kuvvetli bir düşüş göreceğiz. Enflasyondaki önemli düşüşün, gelecek yılın son çeyreğinde başlayacağını söylüyoruz" dedi. Türkiye'de faiz dışı fazlanın artı düzeylerde olduğunu belirten Başçı, bütçe açıklarının bu yıl öngörülerden daha iyi olacağının görüldüğünü söyledi. Yunanistan, ABD'de bütçe açıklanın yüksek olduğunu, Fransa'da da yükselme eğiliminin devam ettiğini kaydeden Başçı, İtalya'nın ise çok yüksek bütçe açığı olmadığını, ancak kamu borcunun fazla olduğunu belirtti.

"Döviz rezervimiz güçlü"

Bankacılık dışı özel sektör dış borç çevirme oranlarına bakıldığında ise 2011 yılında firmaların yurt dışından daha fazla borçlandığını, cari açığı finanse eden bir kalemin de bu olduğunu, halen borçlanmanın yüzde 100'ün üzerinde seyretmeye devam ettiğini belirten Başçı, "Burada da biz sıkıntı görmüyoruz" dedi. Merkez Bankası'nın döviz rezervlerine bakıldığında ise önemli miktarda döviz satın alındığını belirten Başçı, temkinli gittiklerini ancak güçlü döviz rezevrine sahip olduklarını vurguladı. MB'nin yakın zamanda altın rezervine ilişkin adım attığını ifade eden Başçı, altın rezervinin, toplam rezervlerin içindeki payının artmaya başladığını söyledi.

"Eximbank'ta kredi limiti 4 milyar dolara çıkartıldı"

Başçı, toplantı sonunda sanayici ve gazetecilerin sorularını yanıtladı. Eximbank'a ilişkin bir soru üzerine Başçı, Eximbank'a tanıdıkları limitin 2,5 milyar dolar seviyesinde olduğunu, yeni çalışmalarında bunu 4 milyar dolara çıkardıklarını, yılın tamamında kredi kullanıldığında 12 milyar dolarlık bir kredinin oluştuğunu belirterek, "Bu hiç de fena değil" dedi. Başçı, bu kredinin KOBİ ağırlıklı olabileceğini, reel sektör açısından bu durumun önemli bir adım olduğunu vurguladı.

"TL, Dolar ile yarışamaz"

Başçı, açıklamalarının ardından doların 1,90 TL'den, 1,91 TL'ye yükseldiği yorumları karşısında, açıklamalarının sistemi rahatlatıcı yönde olduğunu belirterek, şunları söyledi:
"MB, aslında fonlayan konumda olduğu için benim açıklamalarım aslında sistemi rahatlatıcı yönde. Bizim istisnai dediğimiz durumlarda, mesela yarın istisnai bir durum. Yarın 5,75'den fonlama ihalesi açmayacağız ancak, saat 11 gibi 1 hafta vadeli fon sağlayacağız sisteme. Bunun maliyetini de hemen olmasa bile, yüzde 12'nin altında oluşmasını sağlayacağız istisnai günlerde bile. O açıdan sistemin tedirgin olmaması gerekir. Likiditeyi yine veriyoruz. Döviz tarafından da TL'nin değer kaybını yumuşatıcı bir etki yapacak. Döviz satışları yoluyla ki döviz satışını da dikkatli kullanmanız gerekir. Biz, Türkiye'nin satışlardan daha az etkilenmesini sağlamaya çalışıyoruz. Euroya karşı TL'nin testi nasıl? Buraya bakmakta fayda var. Dolar şu anda dünyada tek likit liman haline geldi. İsviçre geri çekildi, japonya doğrudan müdehalelerle yen kazancını önleme çalışıyor. Geriye kaldı ABD doları. Onlar da para basma niyetinde oldukları için herkes panik halinde, satış halinde. Herşeyi satıp, dolara dönüyorlar. Şu ortamda TL, dolar ile yarışamaz. O nedenle değerlendirme yaparken, 'doları şu noktada tutmaya çalışın' demeyin, çünkü onu yapamayız. Ancak Euro'ya karşı uyguladığımız tedbirler, aldığımız sıkı para politikası ile Euro'ya karşı TL daha sağlam durabilir. Bu şekilde test etmek ve daha sağlıklı diye düşünüyorum."