PENCERE

İLHAN SELÇUK

Hop Mop, Altın Top...

Şeyh Sadi-i Şirazi , Doğu ve Batı coğrafyasında el üstünde tutulur, 13’üncü yüzyılda yaşamış bir İran şairidir, “Gülistan”, “Bostan” gibi yapıtları Türkçeye de çevrilmiştir ve dillere destandır.

Peki, bunca değerli Şeyh Sadi’nin kadınlara dönük yargıları nasıldır?..

İşte birkaç örnek!..

Diyor ki Sadi:

“- Kadın senden ziyade kabul ve saygı görürse, sen erkekliğinden utanmaz mısın?.”

“- Kadınlar, kadınlık icabı, bazen namaz kılamazlar. Sende bu yoktur. O halde niçin ibadeti bir yana bırakıyorsun?.. Yürü hey kadına yetişemeyen kişi!.. Üstelik bir de erlik lâfı etme!..”

“- İyi huylu kadın odur ki kocasının elinden sirkeyi helva yer gibi içer; kötü huylu kadın odur ki meyvayı yerken suratı sirke satar.”

“- Kadını çarşıya pazara bırakma!.. Söz dinlemezse, döv!.. Sözünü yürütemezsen, karı gibi evde otur; o erkek gibi gezsin, yürüsün...”

“- Yabancılara karşı kadının gözleri kör olmalıdır; evden çıkınca doğru mezara girmelidir.”

“- Hanımına (yabancılara) yüz açtırma!..”

“- Hanım sözünü dinlemezse, o erkek, sen kadın olmuş olursunuz.”

“- Kadın kaşlarına rastık çekecek olursa, söyleyin kocasına, yüzüne allık sürsün!..”

“- Ey zengin!.. Her baharda yeni bir kadın al!.. Zira geçen seneki takvim işe yaramaz!..”

Beğendiniz mi Şeyh Sadi’yi?..

Şairin suçu yok, 13’üncü yüzyılda toplumun kadına bakışı din öğretisine bağlıydı.

Peki, bugün İran’da kadın nasıl?..

Bizde nasıl?..

*

Bizim medyada kimi gazete çıplak kadın pazarlıyor, kimisi için çıplak kadın günah...

Medya iki kutup gibi..

Ya tesettür..

Ya da kadını metalaştırıp erkek piyasasında pazarlama borsası..

Ya kadınlarımız?..

Onlar da şaşkın..

Kimisi dağıtık..

Kimisi derli toplu..

Kimisi edepsiz..

Kimisi olgun ve dolgun..

Kimisi hercai..

Kimisi gündüz sefası..

Kimisi şatıfilli..

Kimisi zilli..

Kimisi tango tango fiyango; kimisi hoppa moppa, kimisi top mop altıntop..

Kimisinin eli maşalı..

Kimisinin gözü kapalı..

Kimisinin hayatı iştir, düştür..

Kimisi ne yazdır, ne kıştır..

Kimisi ev kadınıdır, kimisi iş kadını, kimisi sokak kadını, kimisi mahalle karısı..

Kimisi de insan kadındır..

Ama tam insan!..

*

Tarih boyunca kadın nereden yola çıktı, nereye geldi, nerede duracak?..

Başlangıçta erkeğin malı, kölesi, cariyesiyken, kadın az buçuk özgürleşmedi mi?..

Başlangıçtan bugüne kadın kadınlaştı mı?..

İnsanlaştı mı?..

Şeyh Sadi’nin 13’üncü yüzyılından 21’inci yüzyıla dek 800 yıl geçti; Türkiye’deki çok partili rejimde tesettür kavgası sürüyor...

Vah kadınımıza..

Ah erkeğimize!..

(8 Ağustos 2004 tarihli yazısı)