Obama'dan sert açıklama

BM Güvenlik Konseyi, Libya'da sivilleri koruma amacıyla uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki veren, Libya'da derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulunan ve rejime yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırılmasını ve genişletilmesini öngören karar tasarısını kabul etti.

15 üyeli Güvenlik Konseyi, İngiltere, Fransa ve Lübnan tarafından hazırlanan karar tasarısını, 10 üyenin “evet” ve 5 üyenin “çekimser” oylarıyla kabul etti. Karar tasarısına, Konsey'in daimi üyelerinden Rusya ve Çin ile birlikte geçici üyeler Almanya, Hindistan ve Brezilya çekimser oy verdi.

• KADDAFİ: GELİYORUZ!
• CLİNTON: BOMBALANMASI GEREKİR
• LİBYA KARARA TEPKİLİ

Konsey'in dönem başkanı Çin'in başkanlık ettiği toplantıya, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un New York dışında olması nedeniyle yardımcısı Asha-Rose Migiro katıldı. Toplantıda Fransa'yı da Fransız Dışişleri Bakanı Alain Juppe temsil etti. Juppe, oylamanın öncesinde yaptığı konuşmada, Libya'da zamanın çok az kaldığını, geçen her saatinin Libya'daki sivillerin aleyhine işlediğini belirterek, Konsey'den karar tasarısını kabul etmesini istedi.

Obama'dan sert açıklama

Obama, Beyaz Saray'da yaptığı konuşmada, "Uluslararası toplum Kaddafi'nin muhaliflerin gösterilerini şiddetle bastırmasına izin verseydi, binlerce kişi ölebilirdi" dedi. ABD Başkanı "Kontrolsüz durumda Kaddafi'nin halkına zulüm edebileceğini düşünmek için her sebebimiz var" ifadesini de kullandı.

Başkan Obama ayrıca, yarın Paris'te yapılacak Libya zirvesine ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın katılacağını söyledi.

ABD'nin liderlik rolünün önemli olduğunu belirten Obama, "Bu, 'tek başımıza hareket etmemiz gerekiyor' anlamına gelmez. Bu, uluslararası toplumun beraber hareket etmesi için koşulları oluşturmak demek" dedi.

Obama, Savunma Bakanı Robert Gates'ten ve ABD ordusundan BM kararının uygulanmasına yönelik planların "düzenlemesini" istediğini de belirtti.

Libya'ya asker gönderilmeyeceğini söyleyen Obama, Kaddafi'nin BM Güvenlik Konseyi'nin dün aldığı karara boyun eğmeyi reddetmesinin sonuçlarına katlanacağını dile getirdi. Obama, Kaddafi'nin birçok kez, gösterileri şiddetle bastırmaya son vermesi ve bundan sorumlu olacağı konusunda uyarıldığını belirtti.

Bu arada Almanya Başbakanı Angela Merkel, yarın Paris'te yapılacak zirveye katılacağını açıkladı.

Yemen

Yemen konusuna da değinen Obama, Yemen Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih'den gösterilere izin vermesini istedi.

Obama, yaptığı yazılı açıklamada, Yemen'de bugünkü şiddet olaylarını sert şekilde kınadığını söyledi ve Salih'i gösterilerin barış içinde yapılmasına izin verme sözünü tutmaya çağırdı.

ABD Başkanı, şiddet eylemlerini yapanların da sorumlu tutulması gerektiğini belirtti.

Operasyona saatler kaldı

El Cezire: Libya'ya müdahale an meselesi... BM Güvenlik Konseyi'nde Libya'ya uluslararası müdahaleye yeşil ışık yakan karar tasarısı kabul edildi. El Cezire televizyonu operasyonun bir kaç saat içinde başlayacağını duyurdu.

El Cezire televizyonu operasyonun birkaç saat içinde başlayacağını ve Norveç ve Fransa'nın operasyona katılacağını duyurdu.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Cian Yü ise "uluslararası ilişkilerde güç kullanılmasına karşı olduklarını" ifade ederek, BM Güvenlik Konseyi'nin kararının bazı bölümleri hakkında ciddi çekinceleri olduğunu belirtti.

Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, uçuşa yasak bölge uygulanmasına yetki veren kararın sivilleri korumayı amaçladığını, ancak Libya'nın işgaline destek vermediğini söyledi.

İngiltere Başbakanı David Cameron şse; bölgeye askeri uçaklar göndereceklerini söyledi.

Kararın içeriği

Kararda, Libyalı yetkililerin Konsey'in 26 Şubat'ta aldığı 1970 sayılı karara uymamasından üzüntü duyduğu, Libya'daki durumun, uluslararası barış ve güvenliğe karşı bir tehdit olduğu vurgulanıyor ve BM Ana Sözleşmesinin (BM Şartı) 7. Bölümü çerçevesinde hareket edildiği bildiriliyor.

Libya'nın egemenliğine, bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne ve ulusal birliğine saygı duyulduğu ifade edilen Konsey kararında, Libya'da derhal bir ateşkesin sağlanması, şiddetin ve sivillere yönelik tüm saldırıların sona erdirilmesi talep ediliyor. Kararda, Libyalı yetkililerden, uluslararası hukuk kapsamındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirmeleri, sivilleri korumak için tüm gerekli önlemleri almaları ve insani yardımın hızlı ve engelsiz bir şekilde ülkeye ulaşmasını sağlamaları isteniyor.

Kararın “sivillerin korunması” bölümünde, “BM'ye üye tüm ülkelere, BM Genel Sekreteri ile işbirliği halinde olmak kaydıyla Bingazi'de yaşayan siviller dahil Libya'da saldırı tehdidi altında olan sivilleri korumak üzere, Libya'nın hiçbir yerinde, herhangi şekilde bir yabancı işgalci güç oluşturmadan, gerekli tüm önlemleri almaları yetkisi” veriliyor. Bu kapsamda Arap Birliği'nin oynayacağı önemli rolün altını çizen kararda, Arap Birliği ülkelerinin yukarıda belirtilen yetki kullanımında diğer üye ülkelerle işbirliği yapmaları da talep ediliyor.

Kararın “uçuşa yasak bölge oluşturulması” bölümünde, Libya hava sahasında, insani yardım amaçlı ve yabancı devletlerin vatandaşlarının ülkeden tahliye edilmesi amacıyla yapılan uçuşlar dışındaki tüm uçuşların yasaklanması isteniyor. Bu kapsamda karar, BM'ye üye ülkelere, BM Genel Sekreteri ve Arap Birliği Genel Sekreteri'ne haber vermeleri kaydıyla ve onlarla eşgüdüm halinde, uçuşa yasak bölgenin uygulanmasını sağlama amacıyla kendi başlarına ya da bölgesel kuruluşlar ve düzenlemeler çerçevesinde hareket ederek gerekli tüm önlemleri alma yetkisi de veriyor.

Kararın “silah ambargosunun uygulanması” bölümünde Konsey'in 26 Şubat'ta aldığı ve Libya'ya yaptırımlar getiren 1970 sayılı kararının 11. paragrafının şu şekilde değiştirildiği belirtiliyor:
“Konsey, özellikle bölge ülkeleri olmak üzere BM'ye üye tüm ülkeleri, Libya'ya yönelik silah ambargosunun sıkı bir şekilde uygulanması amacıyla limanlar ve havaalanları da dahil olmak üzere kendi topraklarında, açık denizlerde Libya'ya giden ve Libya'dan gelen gemileri ve uçakları, bu araçların silah, mühimmat ya da silahlı paralı asker taşıdıklarına dair haber edinmeleri durumunda denetlemeye çağırmakta ve üye ülkelere bu denetimi yapmak için gerekli önlemleri alma yetkisi vermektedir.”

Bu kapsamda karar, üye ülkelerden, BM Genel Sekreterini ve BM Güvenlik Konseyi'nin kurduğu Yaptırım Komitesini bilgilendirmelerini de öngörüyor. Kararda, Libya'ya hala yabancı paralı asker gönderilmesinden de üzüntü duyulduğu ifade edilerek tüm üye ülkelerden, bu tür paralı askerlerin Libya'ya gönderilmesini önlemeleri isteniyor.

Kararın “uçuşlara yasak getirilmesi” bölümünde, BM'ye üye ülkelerin, Libya'ya ait tüm uçakların (ticari uçaklar dahil), bu uçaklarda yasaklanan herhangi bir kargonun bulunduğu yönünde elde bilgi olması durumunda ya da uçaklar önceden BM Yaptırım Komitesinden izin almamışsa, kendi sahalarından kalkmalarına, inmelerine ya da havasahaları üzerinde uçmalarına izin vermemeleri de yer alıyor.
 

Yaptırımların sıkılaştırılması ve genişletilmesi

Kararda, Kaddafi ve yakın çevresine getirilen mal varlığının dondurulmasına yönelik yaptırımlar hem genişletilip, hem daha da sıkılaştırılırken, bu dondurulan malvarlıklarının daha sonra Libya halkının yararına kullanılabileceği yönünde bir ifade de yer alıyor. Ayrıca Libya ile iş yapan vatandaşları olan ülkelerden de dikkatli davranmaları isteniyor.

Bu kapsamda kararın ekinde, mal varlığının dondurulması ve seyahat yasağı getirilmesi öngörülen yeni Libyalı kişi ve kurumların listesi de yer alıyor. Buna göre, Libya'nın Çad Büyükelçisi Kuren Salih Kuren El Kaddafi'ye ve Güney Libya'da bulunan Ghat kentinin valisi Albay Amid Huseyin El Kuni'ye seyahat yasağı getiriliyor.

Ayrıca yine kararın ekinde bulunan Libya Ulusal Petrol Şirketi ve Libya Merkez Bankası'nın da Kaddafi ile olan bağlantıları nedeniyle malvarlıklarının dondurulması öngörülüyor.

Listede Libya Ulusal Petrol Şirketi ve Libya Merkez Bankası dışında, “kurum” olarak Libya Yatırım Kurumu, Libya Dış Bankası (Libyan Foreign Bank) ve Libya Afrika Yatırım Portföyü de bulunuyor ve bu kurumların da malvarlıkları yine Kaddafi'nin kontrolünde olmaları nedeniyle donduruluyor.

Kişi olarak da Libya Dış Güvenlik Örgütü Başkanı Abu Zayd Umar Dorda, Savunma Bakanı Tümgeneral Abu Bakr Yunis Jabir, Altyapı Hizmetleri Sekreteri Matuk Muhammed Matuk, Kaddafi'nin oğulları Muhammed Muammer Kaddafi, Saif El-Arab Kaddafi ve yine Kaddafi'nin oğlu (Özel Kuvvetler Komutanı) Saadi Kaddafi ile Askeri İstihbarat Başkanı Albay Abdullah El-Senusi olmak üzere 7 kişinin daha malvarlıkları donduruluyor.

Kararda, BM Genel Sekreterinden, daha önce alınan 1970 sayılı kararla oluşturulan Yaptırım Komitesinden farklı olarak, 1 yıllık süreyle görev yapacak bir uzmanlar grubu oluşturması da isteniyor. Komite ve uzmanlar grubu, bu kararın uygulanmasını takip ederek rapor hazırlayacaklar.

Almanya hiçbir askeri müdehaleye dahil olmayacak

BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısını yorumlayan Alman hükümeti, hiçbir Alman askerinin, Libya'ya karşı düzenlenecek "büyük risk ve tehlikeler içeren" hiçbir askeri müdahaleye dahil olmayacağını duyurdu.

Fransa ise Libya'ya yönelik uluslararası askeri operasyona katılacağını bildirdi.

Karar tasarısının gerekirse Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı askeri birliklere karşı güç kullanılmasını öngören kısmına katılmadıklarını belirten Alman Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, yayımladığı yazılı açıklamada, "Askeri müdahale açısından risk ve tehlikeler görüyoruz" ifadesini kullandı.

Westerwelle, "Alman ordusunun Libya'ya karşı düzenlenecek herhangi bir muhtemel askeri müdahaleye katılmayacağının" altını çizdi.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Almanya'nın çekimser oy kullanmasının, ülkesinin bu konuda tarafsız olduğu şeklinde anlaşılmaması gerektiğini söyledi.

İtalya Dışişleri Bakanı Franco Frattini, BM'nin Libya üzerinde uçuşa yasak bölge ilanının uygulanmasında kullanılmak üzere İtalya'nın askeri üslerinin hazır olacağını söyledi.

Obama, Sarkozy ve Cameron ile görüştü

ABD Başkanı Barack Obama, dün akşam Fransız mevkidaşı Nicolas Sarkozy ve İngiliz Başbakanı David Cameron ile Libya'ya ilişkin bir strateji konusunda karar kılmak için ayrı ayrı telefonda görüştüğü bildirildi.

Obama, yaptığı yazılı açıklamada, Sarkozy ve Cameron'un Libya rejiminin BM Güvenlik Konseyi'nin kararının içeriğine hemen uyması, sivil halka karşı şiddetin son bulması gerektiği konusunda hemfikir olduklarını belirtti.

Açıklamada ayrıca, üç liderin, Arap liderler ve diğer uluslararası ortaklarıyla Libya konusunda birlikte çalışmaya devam edeceği konusunda da hemfikir olduklarını vurgulandı.
 

ABD'li 3 senatör

ABD'de önemli nüfusa sahip olan 3 senatör, yayımladıkları ortak yazılı açıklamada, BM kararının "bir an önce uygulamaya" konulmasını istedi.

Cumhuriyetçi John McCain, Bağımsız Joe Lieberman ve Demokrat John Kerry, Obama yönetimini ve BM'yi Libya ile ilgili bu kararlı inisiyatifinden dolayı kutladı ve Libya hava sahasında uçuşa yasak bölge oluşturulmasına ve Libyalı sivilleri Kaddafi birliklerinin saldırılarına karşı korumaya yönelik önemlerin bir an önce alınmasını istedi.
 

Londra

İngiliz Dışişleri Bakanı William Hague ise BM kararının "Libya'da daha fazla kan dökülmesini önlemek" amacıyla alındığını belirtti.

AB BM kararını "hemen uygulamaya" hazır

Yayımladıkları yazılı açıklamada, BM kararını memnuniyet ile karşıladıklarını bildiren Avrupa Birliği (AB) Dönem Başkanı Herman Van Rompuy ile AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, AB'nin, kendi imkanları dahilinde, kararın içeriğini "hemen uygulamaya" koymaya hazır olduğunu kaydetti.
 

NATO BM'nin kararını bugün görüşecek

NATO'ya üye 28 ülkenin temsilcisi, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısını bugün inceleyecek.

Adını açıklamak istemeyen bir diplomat, üye ülkelerin temsilcilerinin, karar çerçevesinde örgütün nasıl bir tavır takınacağını görüşeceklerini bildirdi.

Kanada, Libya'ya 6 avcı uçağı yollamaya hazır

Kanada hükümeti, Libya rejimine karşı yaptırım öngören BM Güvenlik Konseyi kararı çerçevesinde, bu ülkeye 6 avcı uçağı yollamaya hazır olduğunu belirtti.

BM Güvenlik Konseyi'nin, Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısı uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki veriyor, Libya'da derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulunuyor, rejime yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırılmasını ve genişletilmesini, hatta gerekirse Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı askeri birliklere karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.
 

Avusturalya

Avustralya Dışişleri Bakanlığı, BM Güvenlik Konseyi'nin kararının "çok geç" alınmış bir karar olmadığını umduğunu ifade etti.

Avustralya Dışişleri Bakanı Kevin Rudd, "Umarız ki BM'nin kararı Libya halkı için 'çok geç' alınmış bir karar değildir" dedi.

Tunus

Tunus'un, komşusu Libya'ya yönelik herhangi bir uluslararası askeri müdahalede yer almayacağı bildirildi.

Tunus hükümet sözcüsü Tayip Bakuç, Reuters ajansına yaptığı açıklamada, Tunus'un Libya'ya yönelik herhangi bir uluslararası askeri müdahalenin içinde yer almasının söz konusu olmadığını kaydetti.

BM Güvenlik Konseyi, Libya'da sivilleri koruma amacıyla uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki veren, derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulunan ve rejime yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırılmasını öngören karar tasarısını kabul etmişti.
 

Saldırı için her şey hazır

Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe, Libya'ya saldırı için herşeyin hazır olduğunu söyledi.
Juppe, Libya'ya yönelik saldırının zamanı konusunda bilgi vermezken, saldırı için herşeyin hazır olduğunu ve Libya lideri Muammer Kaddafi tarafından ilan edilen ateşkesin, tüm ülkeyi kapsaması gerektiğini kaydetti.

Allain Juppe, ateşkesin koşullarının, yarın Paris'te yapılacak zirvede inceleneceğini ifade ederek, Libya'nın BM Güvenlik Konseyi'nin tüm kararlarına riayet etmek zorunda olduğunu bildirdi.

Fransa hükümeti ayrıca Yemen'de güvenlik güçlerinin protestoculara ateş açmasını şiddetle kınadı.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Yemen'de çok sayıda kurban olduğu haberinden büyük üzüntü duyulduğu belirtildi.

Norveç

Norveç Dışişleri Bakanı Jonas Gahr Stor, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya kararına ilişkin olarak, Norveç askerlerinin Libya'da "sivil halkın güvenliğini korumak amacıyla görev alabileceğini" bildirdi.

Dışişleri Bakanı Stor, Norveç'in Libya'daki sivil halkın korunmasıyla ilgili göreve hazır olduğunu söylemekle birlikte, şu anda bu yönde bir hazırlık yapılmadığını da ifade etti.

Bu arada İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya kararını memnuniyetle karşıladıklarını, ancak en azından ilk aşamada aktif olarak görev almayacaklarını açıkladı.

Bingazi'de sevinç

Libya'nın Bingazi kentinde, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısını kabul etmesiyle kenti kontrol eden muhaliflerin sevinçten havaya ateş ettikleri bildirildi. Karardan memnun olan Libyalıların arabalarında klakson çaldıkları, "Kaddafi Bingazi seni sevmiyor" şeklinde pankartlar açtıkları belirtildi.