PENCERE

Uzun Erimli Öngörü!..

Waterloo’dan önce Napoleon’a sormuşlar:

- Ne düşünüyorsunuz?..

İmparator:

- Başımdaki şapka şu anda ne düşündüğümü bilseydi, onu yakardım.

Beyaz Saray şimdi ne düşünüyor?..

Kim ne bilebilir?..

Ahkâm kesmek kolaydır; ama Türkiye’de oturup şu ya da bu devlet adına konuşmak dangalaklığın ta kendisidir. Ancak uzmanlar, eski deyimle, “hesab-ı ihtimalât” yaparlar; askerlikte kurmaylar kendilerini “düşman”ın yerine koyarak “durum tartışması”na girişirler.

Medyada kısa erimli öngörülere girişmeden, uzun menzilli tarihsel mantıkla düşünmeye çalışmak daha sağlıklı sayılabilir.

*

20’nci yüzyılda, dünya üç savaş yaşadı.

1) Birinci Dünya Savaşı yeryüzünü paylaşma kavgasıydı, sonuçta yeryuvarlağının siyasal haritası değişti. Avusturya-Macaristan ve Osmanlı imparatorlukları tarihten silindiler, ulusal devletler kuruldu.

Haritalardaki değişiklik baş döndürücüdür.

Yeni siyasal düzeni “egemenler” saptadılar; “Sevr haritası” da zamane süper güçlerinin kararı idi; ama Mustafa Kemal bu karara boyun eğmedi...

Anadolu haritası Türklerin istedikleri gibi çizildi.

2) İkinci Dünya Savaşı da kapitalist egemenlerin dünyayı paylaşmak hırslarından doğdu; savaş sonrasında dünya yine bölüşüldü; yepyeni devletler ortaya çıktı.

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan Milletler Cemiyeti’nin yuvarlak sayıyla 50 üyesi vardı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan Birleşmiş Milletler kısa sürede 180 üyeye ulaştı.

İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye ateşin göbeğindeydi, ama savaşın dışında kalmak ustalığını gösterdi.

Savaş sonrasında dünyada siyasal harita yeniden çizilirken Lozan sınırlarını koruyabildik.

3) Yirminci yüzyılda yaşanan üçüncü büyük küresel çatışma, “soğuk savaş”tır.

Soğuk savaş “Doğu Bloku”nun yenilgisiyle sonuçlanınca, dünya haritası yeniden çizildi...

Ve çiziliyor...

Doğu Avrupa, Kafkasya ve Orta Asya’da kimsenin ummadığı değişiklikler oldu. Sovyetler’in ve Yugoslavya’nın yıkılması, beklenmeyen sonuçlar verdi.

Peki, şimdi sıra Ortadoğu’ya mı geldi?..

“Düvel-i Muazzama” ne düşünüyor?..

Kim ne biliyor bu konuda?..

Slovakya ile Çek Cumhuriyeti’nin ayrılacağını ya da Yugoslavya’nın parçalanıp Balkanlar’da bir dizi devlet kurulacağını, Ukrayna’nın Rusya’dan kopacağını daha önceden kim biliyordu?..

*

Birinci Dünya Savaşı ertesinde Osmanlı mülkü işgal altındayken Mustafa Kemal ortaya çıktı...

İkinci Dünya Savaşı’nda, İsmet Paşa vardı...

Bugün kim var?..

Soğuk savaş ertesinin sıcaklığı Ortadoğu’da yaşanıyor; ama lider kim?..

Dış güçlerin içerde kullanmak istedikleri iki tehdit ortadadır:

Ayrılıkçılık..

Ve irtica..

Türkiye Cumhuriyeti var oluşunu savunmak için önce içerde toparlanmalıdır.

Varlığımızı şu ya da bu dış gücün iradesine bağlayamayacak kadar tarihsel deneyimden geçmedik mi?..

Öyleyse nedir bu dağınıklığımız?

(12 Şubat 1998 tarihli yazısı)