Ahmedinejad meydan okuyor

Devlet televizyonunda konuşan Ahmedinejad, atom enerjisi kurumu başkanı Ali Ekber Salihi'den, santrifüj kullanılarak uranyumun yüzde 20 oranında zenginleştirilmesi çalışmalarına başlamalarını istediğini belirtti.

İran'ın, uranyumu lazer teknolojisi kullanarak zenginleştirme kapasitesine sahip olduğunu kaydeden, ancak bu konuda detaylı bilgi vermeyen Ahmedinejad, karşılıklı görüşmeler için "kapıların hala açık" olduğunu da söyledi.

Ahmedinejad, "Uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirebilecek kapasitede olmamıza rağmen Batı ülkelerine değişim yapmayı önerdik. Anlaşma için onlara 2-3 ay süre verdik. Yeni bir oyun başlatmaları üzerine Doktor Salihi'den santrifüj kullanarak uranyumun yüzde 20 oranında zenginleştirilmesi çalışmalarına başlamalarını istedim" diye konuştu. Ahmedinejad, çalışmaların ne zaman başlayacağını ise belirtmedi.

İranlı yetkililer, daha önce pek çok kez, zenginleştirilmiş uranyumu yurt dışından almalarını sağlayacak bir anlaşma yapılmazsa uranyumu yüzde 20 zenginleştirebilecek kapasiteye sahip olduklarını söylemişti.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mihmanperest, ISNA haber ajansına verdiği demeçte, "İran'ın nükleer yakıt değişimi konusundaki duruşu değişmemiştir. İran, bu değişimi yapmaya hala hazırdır ve karşı taraf hazırsa anlaşmanın detaylarını müzakere edebiliriz" dedi.

Almanya'da dün yapılan 46. Münih Güvenlik Konferansı'nda İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki olası bir anlaşmadan bahsetmişti ancak ABD ve Almanya, İran'ın nükleer programından taviz vereceğine dair bir işaret göremediklerini söylemişti.

Uluslararası toplum, İran'ın uranyum zenginleştirme çalışmalarına, atom bombası üretebileceği endişesiyle sıcak bakmıyor. İran ise çalışmalarının barışçıl niyetlerle yürütüldüğünü söylüyor.

İşlem Natanz tesisilerinde yapılacak

Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın, yüzde 20 oranında uranyum zenginleştirilmesine başlanması talimatının ardından açıklama yapan İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, "Uranyumun yüzde 20 zenginleştirilmesi işlemi Natanz'da yapılacak. Fordo uranyum tesisleri için daha iki yıla ihtiyaç var" dedi.

Natanz uranyum tesislerinde birtakım ön hazırlıklara gerek olduğunu kaydeden Salihi, Batılı ülkelerle müzakerelerden sonuç alınamaması ve Cumhurbaşkanının kesin emri vermesiyle zenginleştirme işlemine başlanacağını söyledi.

"İran, uranyumu yüzde 20 zenginleştirebilecek kapasiteye sahip" diyen Salihi, "Batılı ülkelerin, yine bizzat kendilerinin neden olduğu çıkmazdan kurtulmaları için uranyum takasını önerdiklerini" bildirdi.

Salihi, zenginleştirme hazırlıklarına başlayacak olmalarına rağmen, Batılı bazı ülkelerin önerilerini de değerlendirdiklerini ifade etti.

Salihi, uranyumu lazer teknolojisiyle üretmeyeceklerini, Batılı haber ajanslarının Cumhurbaşkanı Ahmedinejad'ın bu yöndeki açıklamalarını yanlış aktardığını belirtti.

İpler tamamen kopmuş değil

Nükleer güçler ve İran arasındaki nükleer müzakerelerin önemli bir dönüm noktasını oluşturan uranyum takasındaki görüş ayrılıkları henüz giderilemese de tarafların dirsek teması sürüyor.

Tarafların, uranyum değiş tokuşu için birbirine verdikleri "zaman ültimatomu" dolmasına rağmen, diplomatik çevrelerin yeni öneriler üzerinde çalıştıkları belirtiliyor.

Temel ilkelerde anlaşan tarafların, uranyumun ne kadar, nasıl, nerede ve hangi zaman diliminde takas edileceği konularındaki anlaşmazlıklarının giderilmesi çabalarının sonucu bir sonraki adımı belirleyecek yorumları yapılıyor.

Bir neticeye ulaşılamaması nükleer güçlerin, İran'a yönelik yeni yaptırım kararı almasında ve İran'ın da yerli üretime başlamasında bir "bahane" olacak değerlendirmesi yapılıyor.

UAEK'nın hazırladığı, ABD, Rusya ve Fransa tarafından da kabul edilen, ancak Tahran yönetiminin reddettiği öneri, İran'ın düşük ölçekte zenginleştirdiği uranyumun yüzde 80'ini iade edilmek kaydıyla yüzde 20 oranında zenginleştirmek için Rusya'ya, yakıta dönüştürülmesi için de Fransa'ya göndermesini öngörüyor.

Tahran yönetimi ise ihtiyacı oranında zenginleştirilmiş uranyumu temin için; ilgili ülkelerden doğrudan satın alma, kendi topraklarında eş zamanlı değiş tokuş yapma ve son olarak yerli üretimi öneriyor.

İran, yaklaşık 200 hastanenin ihtiyacını karşılamaya yönelik radyoizotoplar için Tahran'daki araştırma reaktörüne yüzde 20 zenginleştirilmiş uranyum satın almak istediğini UAEK'ya bildirmiş, ardından taraflar arasında konuya ilişkin müzakerelerde bulunulmuştu.