Gazi Karşıyaka’da

Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın, 10 Eylül 1922-22 Haziran 1934 arasında 10 kez Karşıyaka’yı ziyaret etmiştir. 10 Eylül 1922 günü, Karşıyaka’da kalacağı İplikçizade İsmail Bey’in köşkünün önüne geldiğinde, merdivenin üzerine serilen Yunan bayrağını görür ve kaldırılmasını ister. Evdeki kadınlar ise:

‘Buyurunuz, geçiniz. Bizim öcümüzü yerine getiriniz! Yabancı kral, bu evden içeri, bizim bayrağımıza basarak geçmişti. Siz, lütfedin. Bu karşılıklı o lekeyi silin! Burası sizin şehrinizdir. Bu ev sizin evinizdir. Bu hak sizindir’ diye yalvarıyorlardı.”

10 - 11 - 13 Eylül 1922 tarihlerinde Gazi Mustafa Kemal'in kaldığı İplikçizade Köşkü

Gazi Mustafa Kemal Paşa, onlara şu yanıtı verir:

‘O, geçmişse hata etmiş. Bir milletin bağımsızlığının sembolü olan bayrak çiğnenmez. Ben onun hatasını tekrar edemem’ demiştir. Gazi, Karşıyaka’daki bu köşkte, 10-11-13 Eylül günleri misafir kalmışlardır.

Gazi’nin Karşıyaka’ya 2. Gelişi ise annesi Zübeyde Hanım’ın mezarını ziyaretiyle gerçekleşmiştir. Gazi, annesinin kabri önünde şu sözleri söylemiştir:

“Zavallı annem, bir zamanlar kurtuluşu bütün ulus için ülkü olmuş İzmir’in kutsal topraklarına vücudunu emanet etmiş bulunuyor. hayatı, ıstırap ve gözyaşları içinde geçmiştir.

…Bu adamı Erzurum’dan İstanbul’a gönderdiğim zaman, annem bu adamın yalnız olarak geldiğinden haberdar olduğu an benim hakkımda halife ve padişah tarafından verilmiş olan idam kararının yerine getirildiğini zannetmiş ve bu yanlış kanı nedeniyle felç olmuştu. Ondan sonra bütün mücadele yıllarını sıkıntı ve acı içinde geçirmişti. 

Annemin ruhuna yüklenmiş olduğum vicdan yeminini tekrar edeyim; Annemin mezarı önünde ve Tanrı’nın yüce katında söz verip and içiyorum ki, ulusumun bu kadar kan dökerek elde ettiği egemenliğin korunması ve savunulması için, gerekirse annemin yanına gitmekte gecikmeyeceğim, ulus egemenliği uğrunda canım vermek, benim için vicdan borcu olsun, namus borcu olsun.” 

31 Ocak 1923 günü, Gazi ve Latife Hanım’ın Karşıyaka’ya 3. kez ziyareti şöyle gerçekleşmiştir:

Gazi ve eşi, Karşıyaka çarşısının içinden Karşıyakalıların coşkun tezahüratları arasında yürüyerek, Zübeyde Hanım’ın mezarına gitmişlerdir. Akşamı da Mehmet Emin (Koral) Paşa’nın (Sanatçı Füreya’nın Babası) Hacı Hüseyinler denilen bölgede çiftliğinde yemeğe katılmışlardır.

Cumhurbaşkanı, 13 Ekim 1925 Salı günü, İzmir Türk Ocağı’ndan ayrılarak, askeri bir tekneyle 4. Karşıyaka ziyaretini gerçekleştirmiştir. Heyeti, Karşıyaka Belediye ve Karşıyaka Spor Kulübü Başkanı Fikri Bey ve Karşıyaka’nın ileri gelenleri karşılamıştır. 

Bu ziyarette önce, annesinin mezarını ziyaret etmiş ve çelenk koymuştur. Daha sonra, Karşıyaka Spor Kulübü’nde futbolcuların ve tenisçilerin gösterilerini izleyerek bir hatıra fotoğraf çektirmiştir.

Daha sonra otomobille Karşıyaka vapur iskelesine gitmiş ve halkın sevinç tezahüratları arasında İzmir’e dönmüştür. Atatürk’ün 1934 yılında, yaptığı Karşıyaka ziyaret anılarını haftaya okuyacağız.

08 temmuz 2024

Ahmet GÜREL