DSİ’den şirketlere büyük ayrıcalıklar

Sayıştay’ın 2021 yılı mali denetimleri kapsamında DSİ’nin mali hesapları mercek altına alındı. Denetimler kapsamında Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı ile Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı’nın 2017-2021 dönemi içinde feshedilen yapım işi ihaleleri incelendi.

BirGün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre, DSİ Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından 2017-2021 döneminde feshedilen beş işten hiçbirinde, Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı tarafından feshedilen üç işten hiçbirinde dava açılmadığı, İçmesuyu Dairesi Başkanlığı tarafından feshedilen on bir işten ise sadece iki tanesinde dava açıldığı tespit edildi. Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi nedeniyle idarenin zarara uğradığının altını çizen Sayıştay denetçisi, “Zarar ve ziyanın tazmin ettirilebilmesi amacıyla gerekli bilgi ve belgelerin ivedilikle Hukuk Müşavirliklerine iletilmesi gerekmektedir” değerlendirmesinde bulundu.

TEMİNAT MEKTUPLARI

Sayıştay DSİ 2021 Denetim Raporu’na göre, şirketlere sağlanan ayrıcalıklar bunlarla da sınırlı kalmadı. Yapım işlerinde, kesin kabul tarihine kadar tutulma zorunluluğu olan teminat mektuplarının kesin kabulleri henüz yapılmamış yapım işleri için yenilenmediği ve hükümsüz kaldığı anlaşıldı. Toplam 50 hükümsüz teminat mektubu ile DSİ Samsun 7’nci Bölge Müdürlüğü ilk sırada yer alırken hükümsüz teminat mektubu toplamı 142 oldu.

ORANTISIZ SÜRE UZATIMI

DSİ’den ihale alan ve yapması gereken işleri zamanında yetiştiremeyen şirketlere gereksiz süre uzatımı verildiği de belirtildi. Rapora göre, mücbir sebep sayılamayacak hava şartları, vatandaş muhalefeti gibi gerekçelerle orantısız şekilde verilen süre uzatımlarının belgelendirilmesinde de eksiklikler yaşandı. Vatandaşın muhalefeti nedeniyle ertelenen yapım işi için verilen orantısız süre uzatımının DSİ tarafından, yüklenici firma ile idare personeli arasında imzalanan tutanaklar ile belgelendirilmeye çalışıldığı kaydedildi.

Yapım işlerinde yüklenicilerin idareden onay almadan taşeron çalıştırdığı, idare tarafından ise yüklenicilerin alt yüklenicilerle imzaladıkları sözleşme adet ve tutarlarının tespiti hususunda gerekli incelemenin yapılmadığı da kayıtlara geçirildi.

RAPOR USULSÜZLÜK DOLU

DSİ ile ilgili denetimlere takılan diğer bazı mevzuata aykırılıklar ise denetim raporunda şöyle sıralandı:

• DSİ tarafından yaptırılarak işletilmek üzere belediyeler ve il özel idarelerine devredilen içme suyu tesisleri ile sulama birliklerine devredilen sulama tesislerinden bazılarına ait protokollerin mevcut olmadığı, protokol olmadığı gerekçesiyle de bazı kurumlar tarafından tesis bedellerinin DSİ’ye ödenmediği görülmüştür.
• DSİ tarafından yaptırılarak 2018 yılından sonra sulama birliklerine devredilen sulama tesislerinin bakım onarımının faydalananlar tarafından yaptırılması için her yıl belirli bir tutar ayrılması amacıyla açılması gereken banka hesaplarının sulama birlikleri tarafından açılmadığı görülmüştür.
• Enerji müsaadesi alınabilmesi için dağıtım şirketince yapılması gereken ancak çeşitli nedenlerle idare bütçesinden karşılanan dağıtım tesis giderlerinin dağıtım şirketinden talep edilmediği ve tesis edilen trafoların dağıtım şirketine devredilmeyerek bakım giderlerinin de üstlenilmesine yol açıldığı tespit edilmiştir.

ŞİRKETLER İÇİN ÇIRPINMIŞ

Sayıştay’ın DSİ’ye yönelik usulsüzlük tespitleriyle ilgili BirGün’e değerlendirmelerde bulunan CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, DSİ ile ilgili geçmişte yaptığı uyarıları anımsattı. DSİ’nin mevcut personeli ile yapabileceği yatırımları ihale yolu ile kurum dışına yaptırdığını ve şirketleri zenginleştirdiğini savunan Emir, “Şimdi de görüyoruz ki bu şirketler yaptıkları hatalar nedeniyle ceza almasın diye DSİ adeta çırpınmış” dedi. Türkiye’de çok sayıda ilin sulama projeleri yatırımı beklediğini ifade eden Emir, “DSİ, şirketleri kollamak ve şirketlerin sermayelerine sermaye katmakla meşgul olduğu için projelerle ilgilenemiyor” diye konuştu. İdarenin, 2022 yılına yönelik 503 milyon TL’lik mal ve hizmet alım ödeneğinin yüzde 75’ini yılın ilk yarısında tükettiğinin altını çizen Emir, “Para çok önemli ama en azından DSİ yetkilisinin çıkıp bize şeffaf şekilde Sayıştay raporundaki tespitleri anlatmasını istiyoruz. Şirketlerin neden bu kadar kollandığını, idarenin kamu zararının tazmini için neden el oynatmadığını merak ediyoruz. Kamu adına bir kez daha soruyoruz, DSİ neden şirketleri kolluyor?” ifadelerini kullandı.