224 gündür tutuklu olan oyuncu: Adalet! Ama herkese

Sosyal medya paylaşımlarından “örgüt propagandası” yaptığı gerekçesiyle önce 2 yıl 6 ay hapis cezası verilen ardından 10 ay 15 gün hapis cezası alan tiyatro sanatçısı Cenk Dost Verdi, 18 Ağustos 2018’den beri Kocaeli 2 No’lu F Tipi Kapalı Cezaevi’nde. Verdi, “Bugün elinize patlıcan alıp Taksim’de yürüseniz ‘sebze meyve terörü’ üyeliğinden ya da propagandasından, hop yanımda oluverirsiniz. Mesele, her yönüyle sıkışmış bu iktidarın, sorgusuz itaati sağlamak adına, sürekli birilerini kriminalize ederek, terörist ilan etmesi dışında başka bir seçeneğinin kalmamış olmasıdır” diyor. 

 

 

22. Sadri Alışık Tiyatro Ödülleri gibi 7 farklı tiyatro ödül jürisinden toplam 13 dalda ve bir sezonda da en çok ödül alan, kurucusu olan Yolcu Tiyatro topluluğunun “Joko’nun Doğum Günü” adlı oyunundaki doktor rolüyle Cenk Dost Verdi, 21. Afife Tiyatro Ödülleri ile Yeni Tiyatro Dergisi 5. Emek ve Başarı Ödülleri’nde, ‘yılın en başarılı yardımcı erkek oyuncusu’ ödülünü aldı. Sosyal medya paylaşımlarından dolayı tutuklu olmasını “tam bir akıl tutulması” olarak değerlendiren Verdi, “Adalet! Ama herkese” diyerek şu ifadeler kullandı;“Yasaklanan oyunlar, filmler, izin verilmeyen festivaller, kiralanmayan salonlar... Bunlar sanatçıyı tutuklamaktan daha etkili ve daha aşağılık saldırılar. Sanat duyarlılıktır ve bizdeki gibi korkacak çok şeyi olan iktidarlar için de yasaklamak elzemdir.”

 

 

Bu tarih aynı zamanda istinaf mahkemesinin, hakkımda verilen hapis kararının onandığı gün. Kararı da o gün sezonun son oyunu olan “Joko’nun Doğum Günü”nün perde arasında aldım. İkinci perdeye hapse girecek olmamın bilgisiyle çıkınca öfke, hüzün, gurur gibi iç içe geçmiş duygularla sanırım benim ve Yolcu Tiyatro ekibi için o oyunu unutulmaz kıldı. Oyun sonunda durum seyirciyle paylaşıldığında, alkışlar bu defa, bu adaletsiz olaya bir tepki olarak uzadı. O gece Moda Sahnesi’nde tiyatroya gelen 300 kişiyle ve ekip arkadaşlarımla tek tek göz göze geldim ve herkesin aynı kolektif öfkesinden aldığım güç, şimdiye kadar yaşadığım hiçbir duyguya benzetemedim.

 

 

Her sabah gardiyanın yaptığı sayım anonsuyla uyanıyorum. Attığım her adımın emir-komuta angaryası ile belirlendiği, sayısız kamerayla izlendiğim, kapısını benden başka herkesin açıp kapadığı, ‘F Tipi Yüksek Güvenlikli Hapishane’ beton yığınında, tecrit koşullarında bir hücrede tutulmak... Ama takvimler icat ediyorum açık görüş günlerinden, kantin anonslarından, demlenen çaylardan. Fotoğraflar biriktiriyorum başucumda, güzel havalarda voltaya bile çıkardıklarım var cebimde. Ve spor. On beş adımlık boşlukta kaç olimpiyat madalyası peşindeyim say say bitmez.

 

 

 

İşte size tam yeni bir Türkiye manzarası. Sorunun sorulmasıyla cevap verilmesi arasında geçen zamanda bile, İzmir’de KHK ile kapatılan Yeni Kapı Tiyatrosu oyuncusu Nazlı Masatçı oynadığı vicdani ret konulu oyun bahane edilerek tutuklandı. Yasaklanan oyunlar, filmler, izin verilmeyen festivaller ve kiralanmayan salonlar sanatçıyı tutuklamaktan daha etkili ve daha aşağılıktır. Bu iktidar olduğu sürece Barış Atay, “Sadece Diktatör” oyununu oynamayacak, Levent Üzümcü’ye “Anlatılan Senin Hikayendir” oyunu için salon verilmeyecek. Mesele, her yönüyle sıkışmış bu iktidarın, sorgusuz itaati sağlamak adına, sürekli birilerini kriminalize ederek, terörist ilan etmesi dışında başka bir seçeneğinin kalmamış olmasıdır. Bugün elinize patlıcan alıp Taksim’de yürüseniz ‘sebze meyve terörü’ üyeliğinden ya da propagandasından, hop yanımda oluverirsiniz. Olayın vahameti şudur; “kitleleri bir yalana inandırmak istiyorsan yalanın en büyüğünü, en akıl almasını seçeceksin.” Bugün yüzlerce akademisyene, hukukçu, gazeteci, bilim insanı ve sanatçıya tepeden inme hukuksuz kararlar verenlerin nasıl bu kadar rahat olduklarına şaşırıyorum. Sanatın birleştirici gücüyle çoğalmamızı suç saydılar! Adalet! Ama herkese. Benim sosyal medya paylaşımlarından tutuklu oluyor olmam zaten tam bir akıl tutulması. Ama neden susmamak gerektiğini en kesif gerçekliğiyle öğrendim. Sanat duyarlılıktır ve bizdeki gibi korkacak çok şeyi olan iktidarlar için de yasaklamak elzemdir. 

 

 

 

Kadıköy Emek Tiyatrosu ile “Cadı Avı” oyunu planımız vardı. Ekibin, son ana kadar iyi ihtimali düşünüp yola benimle devam etmeleri cezamın onanması sürecinde en büyük desteğim oldu. Fakat oyunun da seyirci ile buluşması şarttı. Bir oyunun daha oynanması, burada olmam kadar anlamlı. Oyuncusu olduğum ve kuruluşundan bu yana her aşamasında yer aldığım Yolcu Tiyatro’sunun “Joko’nun Doğum Günü” oyunu ise cezaevinde olmamdan dolayı ekip arkadaşlarım oyunu durdurdu. Bugünlerde moda olan, çıkar çıkmaz, yine akıl almaz hukuksuz bir bahane ile geri almazlarsa, elbette oynayacak çok oyunumuz var.

 

 

Toplumun her kesimine dayatılan, kurşuna endeksli geçim ve güvenlik kaygısı olunca çok da beklenti içerisinde olamıyorsunuz. Ama yine birçok kişiden çok güzel mektuplar alıyorum. İçeri girmeden iki gün önce telefonla görüştüğüm iki arkadaşım anne ve baba olmak için gün sayıyordu. Onlardan da bir mektup ve bir fotoğraf geldi. Annesi-Utku Cenk-Babası. İsminin Utku olacağını biliyordum ama tam cezaevine girdiğim gün doğunca Cenk’i de yanına eklemişler. Fotoğrafın arkasındaki not:“Şimdi onlar düşünsün.” Bundan daha güzel ne olabilir ki ?

 

 

 

Yaşadıklarıma ilişkin çeşitli oyunların değişik sahnelerinden oluşan bir kolaj oyun çalışması içerisindeyim. Çıktığımda dramaturjik destek alıp metni oynayabilir hale getirmek istiyorum. Ama dışarıya dönükte ilk planım ise çok yakın zamanda kaybettiğim annemi ziyaret etmek için Mersin’e gitmek olacak. Tabii sahnede olmak en acil olanı.

 

 

Kadıköy Belediyesi’nin desteğiyle Kadıköy Tiyatrolar Platformu’nun 10 sahnede, 15 ekip ve 12 oyunu sahnelediği 3’üncü Kadıköy Tiyatro Şenliği Cenk Dost Verdi’ye ithaf edilmişti.

 

Toplumsal sorunlarla sahnede   “Ne olduysa bir sabah uyandığımda o teknik liseye gitmeme kararımla oldu. Ablam’ın da desteğiyle Mersin Halk Eğitim Merkezi’nde tiyatro kursuna kaydımı yaptırdım” diyen Verdi, 20’ye aşkın oyunda oynadı ve 2012’den beride 6 profesyonel oyunla 350’yi aşkın temsilde sahne aldı. Oyunlarda göstermiş olduğu performans ile seyircilerin hafızasında yer edinen Verdi, oynadığı ve önemli başarılara imza attığı oyunlardan bazıları:   Kapıların Dışında   Yolcu Tiyatro tarafından sahneye konulan ilk oyun, dijital 3D mapping teknolojisi kullanılarak sahnelenen ve tiyatro tarihinin en güçlü savaş karşıtı olan oyun, sahnelendiği ilk günden beri büyük ilgi gördü. Savaşın birey üzerindeki yıkıcı etkisinin anlatıldığı oyununda, ruhsal ve fiziksel yaralarla savaştan yurduna dönen bir askerin, döndüğünde hiçbir şeyi eskisi gibi bulamamasının hikayesi anlatılıyor.   Karanlığın Ötesinden Gelen Sesler   Yolcu Tiyatro ekibiyle sahne alan oyun ile dünya ve Türkiye’de, tecrit, kadın cinayetleri, tecavüz, işkence, din sömürüsü, çocuk işçiler, anadil ve çevre eylemleri gibi konularda baskılara, insan hakları ihlallerine uğrayanların gerçek hikayelerinin anlatılıyor. Oyundan, “Sonra günün birinde bakarsınız ki, bu çılgınlık kendi sınırlarını aşıp sizin mahallenize girivermiş. Başka ne yapsam ağzımda kül tadı bırakırdı.”   Joko’nun Doğum Günü   Yolcu Tiyatro’nun projeksiyon haritalama birleştirilerek sahnelenen oyun, ezen ve ezilen arasındaki ilişkiyi bir işçi ve patron ilişkisine indirgeyerek aslında hepimizin başını sonunu bildiğimiz bir hikâye anlatıyor. 22. Sadri Alışık Tiyatro Ödülleri gibi 7 farklı tiyatro ödül jürisinden toplam 13 dalda ödül ayrıca bir sezonda en çok ödül alan oyun, insanın başkalarını sırtında taşımayı kabul etmesiyle başlayan benliğini kaybetme hikayesini, acı çekme ve çektirme ekseninde ortaya koyuyor. Yani sistemin insan bedenini ve aklını kontrol altına alma hırsını, ezen-ezilen ilişkisi üzerinden absürt bir anlatım biçimiyle anlatıyor. Oyundan,“Bir de sizleri taşımaya başladığımdan beri yere bakıyorum hep, daha önce göğe bakardım...”    OTHELLO   Küçük Salon’un sahnelediği; aşk, iktidar, hırs, kıskançlık ve ölüm konularının işlendiği, Shakespeare’nin şaşırtıcı oyunu. Oyundan, “..Tanık olun gökyüzünün sönmeyen ışıkları, dört yanımızı saran evrenin temel öğeleri tanık olun ki, Iago, önünüzde zekasını, elini, yüreğini,aldatılan Othello’nun hizmetine adıyor! ”   Dönence   Duymak, koklamak, görmek, tatmak, dokunmak… Beş duyu organına da hitap eden oyun, ışık, ses, koku, beden aracılığı ile varoluşsal bir sorgulama ve yüzleşme başlıyor. Tanrısallığın, “yüce” olanın, “ilk emir”in peşi sıra devam ediyor seyirci yolculuğuna. Oyun boyunca seyirci “küçük” salonda, aslında o salonun nasıl büyüdüğüne demeliyim belki de, şaşarak şahit oluyor. Küçük Salon ekibinin sahnelediği oyunda mekan da rol alıyor, hem de başrol.   Enayi   Ya Da Tiyatro’sunun sahnelediği oyunda, duyarlılıkları, duyguları, çökmüş bir toplumda her şeye rağmen bireyin vicdanıyla hareket etmesini anlatıyor. Oyundan, “Hayvanlar gibi yaşıyoruz, hayvanlar gibi ölüyoruz çünkü birbirimiz için birer hiç kimseyiz!”    Medeniyet Tiyatrosu   Bir ülke düşünün, tiyatrolar yasaklanmış. Yasaklanmakla kalmamış, yıkılmış.. Ve bu ülkede düşünün; tiyatro nedir bilinmiyor. Tüm bu düşünceler ne kadar ütopik görünse de ülkemizde tiyatrolar yıkılmadı, kapanmadı değil. Bu ütopik ülke belki bir şeyler değişmezse Türkiye adıyla gerçek olacak. İşte oyun da bu fikre baş kaldırıp, tiyatroların önemini anlatıyor.   Kürklü Venüs   Binlerce yıllık kadın-erkek ilişkisi üzerinden toplumsal cinsiyet meselesine, bireyin arzularının karanlık taraflarına ve insan doğasının sınırlarına doğru bir yolculuğa götüren oyunda Dost Verdi yönetmen yardımcısı görevini yaptı.   Filmler   Sesiz Gece(2010) kısa filminde yapımcı, Filmin Sonu Güzel Bitecek kısa filminde ve Ağır Abi(2011) filminde de oyuncu olarak yer aldı.