Filistin sorunu, Suriye iç savaşının, IŞİD vahşetinin, Suudilerin İsrail’e yaklaşmasının etkisiyle, dünya medyasının ekranlarında arka plana itilmişti.
Cuma günü binlerce silahsız Filistinli, Gazze’nin İsrail sınırında, 1976 yılında topraklarını alan İsrail askerlerine direnirken öldürülen altı Filistinlinin anısına her yıl tekrarlanan “Toprak Günü” için toplanmışlardı. Anca bu kez toplananlar, mayısın 15’ine, Nakba’nın (‘Felaket’) 70. yıldönümüne kadar sürecek bir “Geri Dönüş Yürüyüşü” eylemlerini de başlatıyorlardı. Topraklarına, evlerine, geri dönmek isteyen Filistinlilere İsrail ordusu ateş açtı: Bir günde 16 Filistinli öldü, yüzlercesi yaralandı (Haaretz, 31/03/2018).
 
‘Geri Dönüş kampları’
Geçen hafta, Hamas’ın çağrısıyla 10 binlerce Filistinli, Gazze sınırındaki tel örgülere doğru yürümeye başladı. Tel örgüler boyunca, İsrail’in işgal ederek yerleşimcilere açtığı Filistin topraklarına dönme arzusunu vurgulayan “Geri Dönüş” çadırları kuruldu. İsrail güvenlik uzmanları bu eylemlere katılımın yüz bin kişiye ulaşmasını bekliyordu.
Geçen hafta boyunca, İsrail medyasında, “Geri Dönüş Yürüyüşü”, güvenlik güçlerinin hazırlıkları, özellikle ordunun sınıra yığmaya başladığı tanklar, zırhlı araçlar, IHA’lar, sayıları 100’e ulaştığı söylenen keskin nişancılar, yaşanacak olayların dünya kamuoyunda yaratacağı etki, kaygıyla konuşuldu. Cuma günü olaylar patlak verdiğinde, daha birinci gün 16 Filistinlinin öldürülmesi, yaralı sayısının 500’ü aşması, bu kaygıların yersiz olmadığı gösterdi.
Her yıl, “Toprak Günü”, 1948 yılında İsrail kurulurken, 1.9 milyonluk Filistin nüfusunun 700 bininin topraklarından sürülmesini betimleyen Nakba’nın, 15 Mayıs’taki yıldönümüne kadar süren protesto eylemleri sezonunu başlatıyor. Bu yıl 5 nedenle olayların tırmanma eğilimi, yeni bir İntifada’ya dönüşme olasılığı daha güçlü.
Birincisi, artık ufukta hiçbir çözüm umudu yok. Dinci Hamas, İsrial’in de onayıyla kurularak Filistin ulusal hareketini böldüğünden bu yana, Filistin halkı, İsrail ile pazarlık yapabilecek bir birleşik liderlikten yoksun. Gazze’de Hamas, Batı yakasında Filistin yönetiminin basiretsizlikleri, İsrail’i yeniden masaya oturmaya zorlayacak bir güç birliğini engellediği, bu durum da iktidardaki İsrail sağının işine geldiği için, iki devletli çözüm umudu giderek gündemden düştü.
İkincisi, Trump yönetimi, Tel Aviv’deki büyükelçiliğini, 15 Mayıs’ta, İsrail’in ‘Bağımsızlık’ ilanının 70. yıldönümünde, Kudüs’e taşıyacağını açıkladı. Böylece, ABD Filistin halkının taleplerini, haklarını yok saymış oluyordu.
 
İşgal, sürgün, yoksulluk, kriz
Üçüncüsü, Başbakan Netanyahu’nun, 3 bin 736 adet yeni yerleşimci biriminin kurulacağına ilişkin açıklamaları, İsrail devletinin işgali genişletmeye kararlı olduğunu gösteriyordu. Filistinli toprak ve konut sahiplerinin sistemli olarak mülksüzleştirilmesi, evlerin ve toprakların, toplumunun en dindar kesimlerine verilmesiyle oluşan alanlarda, yoğun güvenlik önlemleri altında halen 600 bin İsrailli yerleşimci yaşıyor.
Dördüncüsü, Filistin göçmen kamplarındaki insani kriz artık dayanılamaz bir noktaya ulaştı. Avrupa-Akdeniz İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün, ocak ayında yayımladığı bir rapora göre, Gazze şeridinde içme suyunun yüzde 97’si insan tüketimine uygun değil, Sağlık bakanlığı gerekli ilaçlar stokunda yüzde 48’e, gerekli tıbbı aletler stokunda da yüzde 28’e ulaşan açıklar var. Yetişkin nüfusun yüzde 44’ü, gençlerin yüzde 60’ı işsiz. Ailelerin yüzde 65’i, balıkçı ailelerinin yüzde 90’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Beşincisi, Hamas yönetimi, yalnızca mali bir kriz değil, idari beceriksizliğinin ve Gazze’de daha radikal dinci akımların basıncı altında bir meşruiyet krizi yaşıyor. Bu krizi aşabilmek için toplumu yeniden harekete geçirerek liderliğini yenilemeyi denemekten başka bir çaresi yok.
Bu yıl bahar Filistin halkına yine kan ve gözyaşı getirecek gibi görünüyor. Umarım, Filistinlilerin sorunları dünya medyasının yorumlarında, haber bültenlerinde şimdi kendine bir yer bulabilir.