Batılıların ‘şeytani bir zeka’ atfedip durdukları Rusya Federasyonu (RF) Başkanı Vladimir Putin, 18 Mart’taki başkanlık seçimi eli kulağında, ülkesinin evsahipliği yapacağı Dünya Kupası’na ise üç ay kalmışken Batı tarafından ‘uluslararası suçlu’ ilan edilmenin eşiğinde. RF, Britanya’nın orta yerinde MI6’ya çalıştığı için casusluktan ceza alıp 2010’da takas edilmiş Rus çifte ajanı ile kızını varlığı bile meçhul bir zehirli gazla öldürme girişimiyle suçlanıyor. Britanya ortalığı ayağa kaldırıyor!

Britanya Başbakanı Theresa May, Avam Kamarası’nda Moskova’ya ithamları yanıtlaması için bir günlük ültimatom verdi. Sonra 23 Rus diplomatı ‘istenmeyen adam’ ilan etti; üst düzey temasları askıya almak, yaptırım tasarısını güncellemek ve Dünya Kupası’nı boykot olasılığı içeren önlemler açıkladı.

 

RF, Britanya’nın tutumunu ‘hasmane eylem’ diye niteledi, soruşturmaya hazır olduklarını belirtip ‘kanıt’ istedi. Londra kanıt sunmadı. Fakat Batı medyası ithamlardan geçilmiyor.

 

Mevzu, ABD öncülüğünde, Almanya, NATO’nun desteğiyle ortak tavır alındı, Rusya ‘Britanya’nın toprak bütünlüğünü ihlalle’ suçlandı. Transatlantik birliği Moskova’yı BM Güvenlik Konseyi’ne taşınmaya çalışıyor. ‘Soğuk Savaş’ rüzgarları fırtınaya dönüştürmekte. Öyle ki, Rusya’nın Londra elçiliği, buz ortasında termometre fotosu eşliğinde ‘İlişkilerde ısı -23’e düştü. Fakat biz soğuk havalardan korkmayız’ tweet’i attı. Fakat iş ciddi. Nitekim Rusya, ‘Bizimle bu dille konuşamazsınız’ diyerek yanıt verileceğini duyurdu

 

 

Zehirlenme vakasıyla ilgiki karşılıklı iddiaları okuyunca ve olgulardan hareketle rasyonel sorular yöneltince akla ister istemez Tony B.lair’in Irak işgaline giden yolda sahte kitle imha silahı yalanların savururken uydurduğu ‘mantar bulutları’ düşüyor.

 

 

Hikayenin odağında 1995’te MI6 tarafından devşirilmiş 66 yaşındaki eski askeri istihbarat (GRU) albayı Sergey Skripal var. GRU’da ve sonra Dışişleri’nde görevliyken Britanya’ya devlet sırlarını vermekten 2004’te yakalanmış. Hizmetleri karşılığında 100 bin dolar aldığını itiraf etmiş, 13 yıl hapse mahkum olmuş. 2010’da RF ile ABD arasındaki casus takasıyla affedilip salıverilmiş. O gün bugündür Britanya’da yaşıyor. Onca zaman bir şey olmamışken 4 Mart’ta Salisbury’de kızı Yulia ile bir restoranda zehirlendi. Şimdi yoğun bakımda.

 

May, 14 Mart’ta Avam Kamarası’nda Rusya’nın Skripal’i ‘noviçok’ yahut ‘novice’ (çaylak) diye anılan askeri düzeyde üretilmiş sinir gazları grubunun parçasıyla zehirlediğini iddia etti. Rusya’nın ‘devlet destekli suikastlar sicilini’ andı. Olayın ya Rusya’nın Britanya’ya karşı doğrudan eylemi olduğu, yahut Moskova’nın sinir gazının kötü ellere düşmesinden sorumlu olduğunu savundu.

 

 

İddiaya göre, ‘noviçok’ dünyada nükleer dehşet dengesi içinde bu silahlar modayken, Sovyetler’de 1970-80’lerde geliştirildi. Sorun şu ki RF, Sovyetler’in çöküşüyle 1997’de Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretilmesi, Stoklanması ve Kullanılmasını yasaklayan Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’ni imzalamıştı. BM’ye bağlı OPCW’nin denetiminde 2005-2015 arasında tesislere kilit vuruldu. Nihai denetim Eylül 2017’de yapıldı ve OPCW Başkanı Ahmet Üzümcü’den “Rus kimyasal silah programının ortadan kaldırıldığının doğrulanmasının Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’nin başarılarının köşe taşı olduğu” övgüsü aldı.

 

 

Yani OPCW’ye göre RF kimyasal silah programını tümüyle yok etmiş durumda. Elbette bu tesisler vaktiyle Sovyetler’in Ukrayna, Gürcistan, Özbekistan gibi bölgelerinde var. Misal ‘noviçok’ türevi maddelerle ilgili denemeler için işaret edilen kilit tesis Özbekistan’daki Nukus’ta bulunan Organik Kimya ve Teknoloji için Sovyet Bilimsel Araştırma Enstütüsü. Ama burayı da 1991’deki bağımsızlıktan sonra New York Times’a göre 6 milyon dolar harcayıp 1999’da söküp kapatan ABD.

Öte yandan OPCW’ye göre ABD sözleşmenin imzacısı olarak bu silahların yüzde 90’ını yok etmiş, kalanı için koyduğu 2012 mühletini yerine getirmeyip 2023 hedefi koymuş durumda.

 

 

Asıl sorun ‘noviçok grubunun’ kendisinin bir iddia olması. Tek kaynağı da şimdi ABD’de yaşayan eski Sovyet muhalifi bilim insanı Vil Mirzayanov. Çöküş sonrası 1992’de Sovyet kimyasal silah programına dair makalesi Moskovsky Komsomolets’teki yayınlanmış.

 

Sorun şu ki, bu tür silah düzeyinde üretilmiş zehirli sarin ve VX gibi maddeleri tüm mekanizmaları ve olası antidotları eşliğinde saptayan OPCW, ABD ve Britanyalı uzmanların onayıyla ‘noviçok grubunu’ sarin ve VX gibi yasaklı zehirli gazlar listesine koymamış. Çünkü zahirli gaz olarak varlığını dahi doğrulayamamış. Bunu Irak savaşı yalanlarını deşifre etmek 2003’te gizemli ölümüyle sonuçlanmış Dr. David Kelly’nin meslektaşı ve Britanya’nın 1916’da kurduğu kimyasal silah laboratuarı Porton Down’ın yakın zamana dek uzmanı olan Dr. Robin Black, 2016’daki makalesinde prestijli bir bilimsel yayında izah etmiş. Dr. Black’in duruma izahat getirdiği makalesini Britanya kamuoyuna duyurmaya çabalayan da Britanya’nın eski Özbekistan büyükelçisi Craigh Murray. Yani May, varlığı bile şüpheli bir maddeden söz ediyor.

 

 

May’in ithamlarının sorulduğu Mirzayanov, Rusya’ya öfke kusmanın yanı sıra, gizli formülü için facebook hesabına “Bir tek benim kitabımda var” diye yazmış. Formülü de içeren kitabı Amazon’da 30 dolara satılıyor. Batı medyası ise Mirzayanov’un pek çok açıklamasına yer verirken, bu unsuru anmıyor bile.

 

Bir de Britanya’nın eski kimyasal, biyolojik, radyasyon ve nükleer birliğinin başındaki Hamish de Bretton-Gordon’ın ‘Rusya’da tek üretim yeri’ diye andığı Volga Irmağı’nın kıyısındaki turistik Saratov oblastının kasabası Shikhany var. The Guardian’a konuşmuş, birkaç sene önce OPCW’den incelemesini istediklerini söylemiş. Hatta gazeteye şimdi Salisbury’ye gelip inceleme yapacaklarını müjdelemiş. Haberde gazetenin nedense ‘ağır kanlı’ diye vurgu yapmayı ihmal etmediği OPCW’ye e-posta ile sorunca da ‘şu anda bilgimiz yok’ yanıtını aldıklarını eklemesi manidardı.

 

 

Tabii Britanya’nın ünlü kimyasal araştırma merkezi Porton Down da Skripal’in zehirlenme vakasının olduğu Salisbury’nin 12 km ötesinde olduğundan kaşlar kalkıyor. Uzmanlar ‘noviçok’la anılan maddelerin türevlerinin gübre ve zırai ilaç üreten sivil sanayide kullanıldığını söylüyor. ‘Novçok’ adıyla sinir gazı haline gelebilmesi için başka maddelerle birleşme gerektiğini de... İzini sürüp kaynağını tespit etmenin mümkün olmadığını belirten eksik değil

.

 

Meselenin siyasi ayağında da sorular çok. En başta Rusya bunca yıldır Britanya’da yaşayan eski ajanı niçin şimdi öldürmek istedi? London Telegraph, zehirlenen Skripal’in, Trump’ı hedef alan ve arkasında ABD’deki müesses nizamın Hillary Clinton destekçisi kanadının 2016 başkanlık seçimine Rusya’nın müdahalesi iddialarını içerse de pek ilerlemez görünen ‘Rusyagate’ dosyasına temel olmuş eski Britanya casusu Christopher Steele’yle bağlantılı olduğunu iddiasına yer verdi. Ne tesadüf birkaç ay önce May de Brexit’te Moskova’nın parmağı olduğunu öne sürmüştü. Kanıtları hiç sormayın.

Arada ‘Rusya’nın devlet destekli suikastlar sicili’ olarak Londra’nın ‘muhalif’ olarak bağrına bastığı, ha bire birbirleriyle kapışıp duran, kimileri gizemli koşullarda ölmüş zengin Rus oligarkları da anılıyor.

Üstüne üstlük Skripal’e, Roman Abromowitz’le mali kapışmalarında Britanya yargısı önünde yenilmiş, 2013’te ‘intihar etmiş’ milyarder oligark Boris Berezovski’nin yine ilticacı yakını olan 69 yaşındaki Nikolay Glushkov’un evinde ölü bulunması da eklendi! Eski Çeçenya savaşı komutanı albay Glushkov da Rusya’da yolsuzluktan beş yıl yatıp çıkınca Londra’ya sığınmış. Polis ölümü için ‘zehirlenme ile alakası yok’ dese de birileri ‘açıklanamayan ölüm’ diye fısıldamakta.

 

Moskova ise Londra’nın Rusya Merkez Bankası’ndan zimmetine para geçirmiş eski yöneticiler ve seri katiller dahil en az 40 zanlıya evsahipliği yaptığını söylüyor.

 

Bu karambolde de Britanya’da ana muhalefetteki İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn’in eski istihbarat rezaletlerine de atfen, Salisbury vakasından Rusya’nın sorumlu olduğuna dair henüz kanıt bulunduğuna inanmadığını söylemesi, tefe konulmasına yetiyor.

 

 

Moskova, Londra’nın ortalığı ayağa kaldırmasının ardından sonunda ‘noviçok’u doğrulayabiliyorlarsa o zaman buna sahiptirler!’ tepkisi koydu. Eski FSB direktörü Sergey Stepaşin “Bana söyleyin Rusya’da hangi aptal böyle bir saldırıyı yapar? Mantık nerede” diye sordu. Dikkatimi bir de bir twitter kullanıcısının tespiti çekti: “Olay yeri yakınında bir şişe votka, havyar ve Moskova’ya bilet bulunabilir.”

 

 

Şakası bir yana şurası kesin. Suriye’de sıkışmış Batı’nın askeri müdahale tehditleri, Korelerin barış görüşmesi umudunun kimi çevrelerde yarattığı hoşnutsuzluk ve Ukrayna kapışması eşliğinde birileri ‘Soğuk Savaş’ı, ‘Sıcak Savaş’a döndürmeye çalışıyor.