Ümit Aslanbay Ali Sirmen ile bir nehir söyleşi yaptı:
“Bir Eski Cumhuriyet İçin” adını taşıyan bu önemli söyleşi kitabı, (İmge Yayınevi) bir “Anıt insanın”, Ali Sirmen’in, son dönem Türkiyesine ilişkin çok ilginç tanıklıklarını ve yorumlarını aktarıyordu.
Bu kitap hakkında iki yazı yazdım. İkinci yazımı bitirirken bir de not koymuş ve “Ümit Aslanbay’ın Sunuş bölümünde ‘Doğan Avcıoğlu-İdris Küçükömer modelleri arasındaki kavga’ dediği ve söyleşinin teorik çerçevesi olarak sunduğu yaklaşım, her iki model de yanlış önermelerden oluştuğu ve demokratik seçeneği dışarda bıraktığı için, eksik, dolayısıyla da yanlış! s. 8.” demiştim.
Sevgili Ümit bu notuma, aşağıda yarısını alıntıladığım uzun bir karşılık vermiş. Kalanı öbür yazıya.
Konu yakın tarihimiz açısından çok önemli!

***

Sayın Hocam,
Öncelikle Ali Sirmen kitabını okuyarak, hakkında yazdığınız iki önemli ve güzel yazı için size teşekkür ediyorum. Değerli saptamalarınız beni olduğu kadar okuyan; benimle paylaşan herkesi heyecanlandırdı. “Türkiye’de yazarlar okumazlar, adı üstünde” lafını da boşa çıkarttı.. Hele sizin tarafınızdan takdir edilmesinin ise benim açımdan övüncü ayrı. Ne desem az gelir.
Son yazınızda ise; “Bir eleştirim var”; diye başlayarak, beni Türkiye’yi İdris Küçükömer ile Doğan Avcıoğlu şemalarına sıkıştırmakla eleştirmişsiniz. Bunu da her iki şemada da “demokrasi yoktu” diye çok haklı bir noktaya işaret ederek belirtiyorsunuz.
Ama benim suçum ne? Rahmetli büyüğümüzün, “Benzin vardı da biz mi içtik” dediği gibi, sizin işaret ettiğiniz, ama ne olduğunu da tam anlatmadığınız o “demokrasi” var mıydı; varsa nerede, kimler tarafından temsil edildi? Hangi şemada yer aldı?
Vardı da biz mi göremedik?
Osmanlı’dan bu yana, İttihat Terakki- Prens Sabahattin kavgası, Cumhuriyet sonrası ise Ali Sirmen’in anlattıkları, bugün yaşananlar tamamen bu kavga değil mi? Burada içinde “demokrasinin” olduğu şema nerede, kimler tarafından temsil edildi, ediliyor?
Ben bir saptama yaptım. Aslında ben değil, kitabı okuduğunuz için söylüyorum, bu saptamayı Ali Sirmen yaptı (bkz. birinci baskı shf. 124). O da “Doğan Avcıoğlu haklı çıktı” dedi ama “orada demokrasi vardı” demedi ki!..
Ben oradan hareket ettim. Ve bir tarikatın, darbe yapmaya kalktığı bugün geldiğimiz noktada, bu tarz oluşumların sivilleşmenin, demokratikleşmenin motoru olamayacağı gibi, demokrasinin unsuru dahi olamayacağı ortaya çıktı.
Eğer Doğan Avcıoğlu şemasında “demokrasi” yoksa, bu saptama da (Yukarda yaptığı kendi saptamasını kastediyor. E.K.) “İdrisilere” (Siz bu kavramlaştırmayı seversiniz biliyorum) ve onun takipçisi bugünün sivilleşmecilerine, 2. Cumhuriyetçilerine, liberallerine aittir.
Bu; hiç bıkmadan, ikide bir dile getirdikleri ve sonunda hep Kemalizme dayadıkları bugün acı sonuçlarını birlikte yaşadığımız bir önermeydi. Görüldü ki hiç de masum değildi. Sizin de dediğiniz gibi, “İdris Küçükömer’in ‘Sağ soldur, sol sağdır’ saptırmalarından”* ibaretti.

***

Devamı Perşembeye:
DİREN SEVİYELİ TARTIŞMA!