1923’ten günümüze değin uygulanan parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişi öngören 18 maddelik anayasa değişikliği kabul edildi...
Cumhuriyet tarihinin yedinci anayasa halkoylaması, yönetim sistemi değişikliğiyle sonuçlandı ve sandıktan 1 milyon 300 bin farkla “evet” oyu çıktı.
Evet cephesindeki AK Parti ve MHP’nin son seçimde aldığı toplam oy yüzde 61.4’ü buluyordu. Pazar günü bu toplamdan 10 puanlık bir kayıp yaşandı.
Ankara, İstanbul, İzmir, Adana gibi dört büyük kentin yanı sıra Hatay, Çanakkale, Denizli, Antalya, Mersin, Zonguldak, Manisa, Denizli, Uşak, Aydın gibi illerin tercihi “hayır” oldu.
Burada ilginç olan, Ege’nin hem sahil hem de iç kesiminin “hayır” demesiydi.
Referandumda en yüksek evet oyu ise yüzde 81.67’yle Bayburt, en yüksek hayır oyu ise yüzde 80.41’le Tunceli’den çıktı.
Ege’nin sanayileşmiş kentleri olan Denizli, Uşak ve turizm, tarım yöresi olarak bilinen Aydın’dan hayır çıkmasının nedeni ne olabilir? Aynı soruyu Antalya için de sorabiliriz.
Nedeni ekonomik sorunlar, işsizlik ve ihracatın giderek düşmesi.

***

Oy sonuçlarına bakıldığında 13 büyükşehir evet, 17 büyükşehir hayır tercihi yaptı.
Halkoylaması sonuçlarında dikkat çeken başka bir durum ise geçersiz oyların sayısındaki artış oldu.
1 Kasım 2015 seçimlerinde 697 bin olan geçersiz oy sayısı pazar günü yapılan halkoylamasında 847 bin 537’ye yükseldi.
Benim dikkatimi çeken Marmara ve Ege bölgelerinde hayır oylarının üstünlüğü...
Ege Bölgesi’nde hayır oyu yüzde 60’ları geçti. Evet cephesinde birleşen AKP ve MHP, 1 Kasım 2015 seçimlerine göre yörede 13.34 oranında puan yitirdi.
1 Kasım seçimlerinde Ege’deki oyların yüzde 38.9’unu CHP, yüzde 34.7’sini AKP, yüzde 18.9’unu MHP, yüzde 7.4’ünü HDP almıştı.
Halkoylamasında evet cephesinde birleşen AKP ve MHP’nin 1 Kasım’da bölgedeki toplam oy oranı yüzde 53.16’ydı.
Sekiz kentin bulunduğu Ege’de sadece Afyon ve Kütahya tercihini “evet”ten yana kullandı, altı kent ise “hayır”dan yana.
Elbet bu verilerden yola çıkarak, olası bir erken seçimde hayır oylarının CHP’ye gideceği söylenemez.

***

Türkiye pazar günü cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini öngören 18 maddelik anayasa değişikliğini oylamak üzere sandığa gitti.
Kabul edilen düzenlemeye göre ilk aşamada Hâkimler ve Savcılar Kurulu, 30 gün içinde yeniden yapılandırılacak.
Cumhurbaşkanının partiye üyelik hakkı da hemen uygulanabilecek.
TBMM’nin yeni sisteme uyum düzenlemelerinin ve içtüzüğün altı ay içerisinde yenilenmesi gerekiyor.
Yeni düzenlemelerde neler var?
Burada tümünü yazmam olanaksız...
Bazılarına bakalım:
Olağanüstü Hal (OHAL) durumu cumhurbaşkanınca ilan edilecek. OHAL’in süresi en fazla altı ay olacak ve karar aynı gün TBMM’nin onayına sunulacak.
Cumhurbaşkanının OHAL’de çıkaracağı kararnameler, “temel hakları sınırlayamaz, kanunla düzenlenen kanunları kapsayamaz gibi” sınırlamalara bağlı olmayacak.
OHAL kararnameleri Meclis’e sunulacak ve üç ay içinde karara bağlanmazsa kendiliğinden yürürlükten kalkacak.
Devam edelim...
Zaman zaman “Türk tipi başkanlık” olarak adlandırılan bu model, uzun bir süre gündemde kalacak.
Umarım ülkemiz insanı bu siyasal gerginlikten kurtulur.

***

Demokrasi...
Temel hak ve özgürlükler...
Türkiye’nin toplumsal barışa gereksinimi var...
Ekonomimiz sarsılıyor, hayat koşulları zorlanıyor...
Kimse kimseyi ötekileştirmemeli...
Çoğu yazımda kullandığım özdeyişi yineleyeyim:
“Herkes özgür olmadıkça kimse özgür değildir...”
Temel insan hak ve özgürlükleri, insanlığın yüzyıllar boyu süren mücadeleleri sonucu elde edilmiş kazanımıdır...
Unutmayın!